01.01.2021 tarihinden itibaren uygulanmak üzere GVK madde 9’a “10. Ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar. Bu bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanılabilmesi için Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması, Türkiye’de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu bent kapsamında açılan ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. İstihdama bağlı indirimli oranın uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle çalıştırılması gerekir. Bu hasılat tutarı üzerinden ayrıca 94 üncü madde kapsamında tevkifata yapılmaz. Bu bent kapsamında elde edilen hasılatın 220.000 Türk lirasını aşması hâlinde, mükellef izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilir ve tekrar bu muafiyetten faydalanamaz. Bentte yer alan hasılat koşulu dışındaki diğer şartların ihlal edildiğinin tespit edilmesi hâlinde muafiyetten faydalanılamaz ve zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Bentte yer alan oranları ve tutarı, yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.” Alt bendi eklenmiştir.

Bu maddeden faydalanabilmek için gerekli olan şartlar şunlardır;

- Ürünlerin işyeri açılmaksızın satılması,

- Sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletlerin kullanılmaması,

- Oturulan evlerde imalat yapılması,

- Ürünlerin sadece internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması

- Esnaf Vergi Muafiyet Belgesine sahip olunması

- Satışlara ilişkin hasılatların Türkiye’de Kurulu bankalarda bir ticari hesap açılmak suretiyle ve tüm hasılatın sadece bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi

- İlgili takvim yılı itibariyle elde edilen hasılatın toplam 220.000 Türk lirasını aşmaması

- Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tâbi olunmaması

- Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmamalıdır.

Burada aklımıza gelen soru muafiyet kapsamına giren eşyaların neler olduğudur. Muafiyet kapsamına giren eşyalar ;

Havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı, evlerde üretilen fıstık ezmesi, kolye-küpe-yüzük üzerine yapılan çalışmalar, kefir üretimi, biblo ve eritme sabundan süs eşyası yapımı, kaktüs bitkisi

Yukarıda sayılan eşyalar kanun maddesi ve idarece verilen özelgeler çerçevesinde sayılmıştır.

Maddeye bakıldığında bankaların, bu bent kapsamında açılan ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) oranında gelir vergisi tevkifatı yapmakla ve 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlü olduğu belirtilmiştir.

İlgili ayda bir işçinin en az on gün çalışması indirimli tevkifat oranı uygulaması açısından yeterlidir.

Yanlarında işçi çalıştıran vergiden muaf esnafın ödediği ücret tutarları ise GVK madde 23/2’ye göre gelir vergisinden istisna edilmiştir. Dolayısıyla, vergiden muaf esnaf yaptığı ücret ödemesi için ücret bordrosu düzenlemeyecek ve herhangi bir gelir vergisi stopajı yapmayacaktır.(1)

---------------------------------

[1]İhsan Durlanık ve Naci Yıldırım,“İnternet Ortamında Yapılan Satışlarda Esnaf Muafiyeti Uygulama Alanı Genişliyor; GVK Madde 9/10”,Vergi Raporu, Sayı:255, Aralık 2020,s.32-33

Hürses | Can TÜRKER