Sahtecilik yapan iş yerleri ile sahte sigortalılar tek tek yakalanıyor!

Gazete köşemize ve sosyal medya hesaplarımıza gelen iletilerden çok sayıda kişi sigortalılıklarının ya da emekliliklerinin iptal edildiğinden yakınmaktadır.

Bu okuyucularımızla yaptığımız yazışmalardan aynen tahmin ettiğim üzere istisnasız tamamının bilerek veya bilmeyerek gerçekte hiç çalışmadıkları hâlde hatta SSK’lı gösterildikleri iş yerlerinin isim/unvan ve adresini dahi bilmedikleri anlaşılmaktadır.

Önceki yazılarımızda da altını çizerek belirttiğimiz üzere herhangi bir iş yerinden hizmet akdine göre gerçek ve fiilî olarak çalışmadığı hâlde kendini SSK’lı (4/1-a) gösterenler SGK açısından sahte sigortalı olarak kabul etmektedir. Keza SGK uygulamasında sigortalılık için yasada öngörülen şartları yerine getirmiş olmak gerekmektedir. Bu şartlar da bir işverene bağımlı olarak ücret mukabili fiilen ve gerçekten çalışıyor olmaktır. Belirtilen şartları yerine getirmeden ister para karşılığı ister parasız kendini sigortalı gösterenlerin sigortalılıkları iptal edilmekte, hatta emekli olmuş olsalar bile emeklilikleri de iptal edilip almış oldukları emeklilik maaşları gecikme zammı ve cezasıyla birlikte SGK tarafından geri alınmaktadır.
 

1317 sahte iş yeri ile 85 bine yakın sahte sigortalı yakalandı

SGK, 2016 yılı içerisinde gerçekleştirilen Sahte İşyeri ve Sahte Sigortalılık Tespit Projesi kapsamında, bir proje ekibi oluşturmuştu. Sahte iş yeri analizlerindeki bulgulardan yararlanılarak oluşturulan 100’e yakın parametre ile 2011-2016 yılları arasında tescil edilen faal/gayrifaal yaklaşık 4,6 milyon iş yeri sahte olma ihtimallerine göre sınıflandırılmıştır. Sahte olma ihtimali yüksek olan iş yerleri, dosyalarının bulundukları il müdürlüklerine denetime sevk edilmek üzere gönderilmiştir. İşveren dosyaları Ankara, Bursa, Denizli, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Manisa ve Sakarya illerinde bulunan ve sahte olma ihtimali yüksek olan iş yerlerinin bulunduğu il müdürlüklerine gönderilerek denetime sevk edilmeleri sağlanmıştır. Sahte iş yerleriyle mücadele kapsamında Sahte, Kontrollü Şüpheli İşyerleri İle İlgili Yapılacak İşlemlere İlişkin SAS Enterprise Guide ve SAS Enterprise Miner programları düzenlemesi hayata geçirilmiştir. Bir iş yerinin sahte olup olmadığı hususunda kullanılan SAS Enterprise Guide ve SAS Enterprise Miner programları aracılığıyla sahte iş yeri olma ihtimali yüksek olan iş yerlerine otomatik kontrollü iş yeri kodunun atılması 12/03/2021 tarihinde yapılan toplantı neticesinde karar altına alınmıştır. SAS Aracılığıyla Sahte İşyeri ve Sahte Sigortalılık Tespiti Projesi ile geliştirilen modelin güncellenmesi amacıyla Kurum, danışmanlık hizmeti alımı yapmıştır.

Bu kapsamda yürütülen çalışmalarda, Temmuz 2021 ile Aralık 2021 dönemleri arasında aylık dönemler hâlinde sahte olma ihtimali bulunan iş yerleri listeleri alınmış, proje ekibi tarafından yapılan incelemelerde denetlenmesi uygun görülenler belirlenmiş ve riskli iş yerleri ilgili il müdürlüklerine gönderilmiştir.
 

2021 yılında çalışmalar hızlandı

Proje birinci, ikinci, üçüncü faz olarak yürütülmüş olup 2021 yılında da dördüncü, beşinci ve altıncı faz çalışmaları yapılarak fazlara ilişkin bilgiler tabloda gösterilmektedir.
 

Tablo: Sahte İşyeri ve Sigortalılığın Tespiti Projesine İlişkin Bilgiler

SGK tarafından ‘sahte iş yeri’ kodu konulan iş yeri dosyaları hakkında SGK’nın Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından düzenlenen denetim raporları bulunduğundan sigortalı tescil ve hizmet servislerince işverence verilen muhtasar prim ve hizmet belgeleri ‘1’, dört aylık sigorta primleri bordroları ise ‘T’ kodu girilerek hizmet iptali yapılıyor. Daha sonra sigortalıya ait işe giriş bildirgesi silinerek, bu iş yerinden sigortalı adına hizmet bildirimi ve birleştirme işlemleri yapılmıyor. Sahte iş yerinden bildirim yapılmış ise bu iş yerinden bildirilen sigortalıların hizmeti ve tescili geciktirilmeksizin iptal ediliyor. Sahte sigorta yaptıranlar emekli olmuş olsalar bile SGK emekliliklerini iptal ederek ödemiş olduğu emeklilik maaşlarını gecikme zammı ve cezasıyla geri almaktadır. Diğer yandan sahte sigortalı gösterilen kişiler ile sahteciliğe karışan iş yerleri ile diğer kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda da bulunabilmektedir.

Türkiye | İsa KARAKAŞ