Japonya’da özellikle son yıllarda hızla artan gıda fiyatları, birçok aile için mutfak masraflarını ağırlaştırdı. Bu tablo karşısında sosyal dayanışma projeleri, dar gelirli haneler için önemli bir can simidi işlevi görüyor.
Tokyo’nun kuzeyindeki Soka kentinde yer alan sade bir depo, yüzlerce aile için hayati öneme sahip. Burada kurulan “topluluk buzdolabı” sisteminde gıdalar, çoğunlukla şirketler tarafından bağışlanıyor ve ihtiyaç sahibi ailelere ücretsiz sunuluyor.
Soru sorulmadan 24 saat hizmet
Kayıtlı kullanıcılar, bir mobil uygulama üzerinden stokları görebiliyor, istedikleri ürünü ve miktarı seçebiliyor. Sistem 24 saat açık ve “soru sorulmadan” hizmet veriyor.
İki çocuğu bir lisede okuyan anne, pirinç ve sebze gibi temel ürünlerin buzdolabından temin edilmesinin bütçelerine ciddi katkı sağladığını söylüyor. Şu anda yaklaşık 450 hanenin yararlandığı sistem, geçen yıla göre 100 yeni kullanıcı kazanmış durumda.
Son kullanma tarihi yaklaşmış ürünler
Projeyi yürüten yerel ticaret odası, bu girişimin sadece ailelere değil, işletmelere de fayda sağladığını vurguluyor. Bağışlanan ürünlerin büyük bölümü, son kullanma tarihi yaklaşan ancak hâlâ tüketilebilir gıdalardan oluşuyor. Böylece şirketler imha maliyetinden kurtulurken, buzdolabı sistemi de sürdürülebilir biçimde devam edebiliyor. Ülke genelinde bu türden 20’den fazla topluluk buzdolabı bulunuyor.
Çocuklar için ücretsiz yemekhane
Tokyo’nun güneyindeki Yokosuka kentinde ise çocuklara ücretsiz yemek sunan bir kafeterya hizmet veriyor. Bu tesisin bütçesi büyük ölçüde bağışlara ve devlet desteklerine dayanıyor.
Memleket vergisiyle fonluyorlar
Sebze ve diğer gıdaların önemli bir kısmı, Japonya’ya özgü “memleket vergisi” sistemi sayesinde sağlanıyor.
Bu sistemde Japonya genelindeki bireyler istedikleri bir belediyeye bağış yapabiliyor. 2 bin yenin üzerindeki bağışlar vergiden düşülüyor; karşılığında bağışçılara yerel ürünler gönderiliyor. Belediyeler bu kaynağı, örneğin balık ve sebze alımı için kullanarak çocuk yemekhanelerine yönlendirebiliyor.
Soğan fiyatları yüzde 59 arttı
Topluluk buzdolaplarını kullananlar arasında tek ebeveynli aileler öne çıkıyor. Ancak talep hızla artarken bağışlar aynı hızda çoğalmıyor. Örneğin soğan fiyatları, son beş yıl ortalamasına göre yüzde 59 artmış durumda.
Hükümet gıda fiyatlarını dengeleyici fonlar ayırdı
Japon hükümeti kısa süre önce kabul edilen ek bütçeyle enerji sübvansiyonları, çocuk yardımları ve yerel yönetimlere gıda fiyatlarını dengeleyici fonlar ayırdı. Ancak uzmanlara göre reel ücretlerin fiyat artışlarının gerisinde kalması, bu tür yerel dayanışma projelerini daha da önemli kılıyor.
Dünya