TÜİK’in en son yayınlanan Türkiye genelinde Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 Aralık ayında bir önceki aya göre 12 bin kişi azalarak 3 milyon 98 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0.1 puan azalarak yüzde 8.8 seviyesinde gerçekleşti.
İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7.1 iken, kadınlarda yüzde 12.0 olarak tahmin edildi.
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta ise işsizlik oranı bir önceki aya göre 0.8 puan azalarak yüzde 15.5 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 11.5, kadınlarda yüzde 22.8 olarak tahmin edildi. Görüldüğü üzere gençlerde işsizlik oranı, genel işsizlik oranından çok fazla. İş piyasasına yeni girecek olan gençlerin iş başvurusunda en önemli handikaplarından biri de tecrübe şartının aranması.
Diğer yandan işverenler için de kalifiye ve deneyimli çalışan bulmak, en önemli problemlerden biri. İşte bu problemlere çözüm bulmak amacıyla Türkiye İş Kurumu tarafından uygulanan aktif işgücü programlarından biri de ‘İşbaşı Eğitim Programı’dır. İşbaşı eğitim programlarıyla mesleki deneyimi veya iş tecrübesi olmayanlara mesleki deneyim ve iş tecrübesi kazandırılmasının yanı sıra bu kişilerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması amaçlanıyor.
2024 yılında da uygulanacak olan bu program, hem gençler hem de işverenler için çok avantajlı.
İŞVERENLERE AVANTAJLARI
Mezkur programlarla nitelikli işgücü temin etmekte zorlanan işverenlere, işe alacakları kişileri işyerinde belli bir süre gözlemleyerek ve eğitim vererek kişiler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olma ve işe alma konusunda isabetli bir karar verme imkânı sunuluyor. Bu sayede, iş arayan ancak iş tecrübesi olmadığı için iş bulamayan kişiler iş tecrübesi kazanıyor. İşverenler ise ihtiyaç duydukları işgücünü kendileri yetiştirme imkânına kavuşuyor. Böylece hem iş arayanlar hem de işverenler doğru iş ve doğru işçi bulma olanağı elde ediyor.
Öte yandan, program bitiminde eğitim alan kişiler en avantajlı SGK teşviklerinden faydalanabiliyor. Bu programlara başvurmak için işverenin en az 5 sigortalısının olması ve İŞKUR’a kayıtlı olması gerekiyor. Diğer bir şart ise katılımcıların en az yüzde 70’ini 60 günden az olmamak üzere program süresinin en az üç katı kadar süreyle istihdam taahhüdü. Ancak Cumhurbaşkanının bizzat açıkladığı değişiklikle istihdam yükümlülüğü yüzde 70’ten yüzde 60’a indirildi. İstihdam süresi ise üç katı yerine iki katına düşürüldü. Böylece şartlar yumuşatılarak işverenler için kolaylaştırıldı.
KOLAY İŞ BULMA FIRSATI
İşbaşı eğitim programları, İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin yine kuruma kayıtlı işyerlerinde, daha önceden edindikleri teorik bilgileri uygulama yaparak pekiştirmelerini ve/veya mesleki deneyim kazanmalarını sağlamak amacıyla düzenleniyor. Böylece istihdam edilebilirlik avantajı elde ediliyor.
İşbaşı eğitim programları ile kişinin işgücü piyasasına uyumunu, rekabet edebilirliğini ve verimliliğini artırmak amaçlanıyor. Program, katılımcının deneyim kazanmasını sağlayacak mesleklerde düzenleniyor. Böylelikle katılımcıların işgücü piyasasına uyumu; işverenin ise katılımcının özelliklerini ve yeteneklerini yakından görmesi sağlanıyor. Ayrıca gençleri geleceğin mesleklerine şimdiden hazırlıyor.
BAŞVURU KOŞULLARI NELER?
Türkiye İş Kurumu tarafından uygulanan programlardan faydalanmak için öncelikle İŞKUR’a kayıtlı olmak şart. İşbaşı eğitim programlarına başvuru şartlarını sağlayan tüm vatandaşlar, 81 ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ile Hizmet Merkezlerinden ve İŞKUR e-şube üzerinden başvuruda bulunabilir.
Ayrıca;
* 15 yaşını tamamlamış olması,
* İşverenin birinci veya ikinci derece kan hısımı veya eşi olmaması,
* Emekli olmaması,
* Programa başladığı tarihten önceki bir yıl içerisinde program düzenlenecek işverene ait vergi numarası altında yer alan işyerlerinde sigortalı olmaması,
* Kurumca aynı meslekte düzenlenen kurs/programı tamamlamamış olması,
* Programa katılmama yönünde yaptırım uygulanmıyor olması,
* İş ve meslek danışmanlığı hizmetlerinden faydalanma şartlarının sağlanması gerekiyor.
Mesleki eğitim kursundan veya işbaşı eğitim programlarından bir kişi, en fazla ikişer kez yararlanabiliyor. Kişilerin kurs ve programlardan toplam yararlanma sayısı ise üçü geçemeyecek.
PROGRAM SÜRELERİ
Söz konusu program genel olarak günde en az 5, en fazla 8 saat olmak üzere ve haftada 6 günü aşmamak kaydıyla haftalık 45 saati geçmeyecek şekilde planlanabiliyor. Program süresi;
* Bilişim ve imalat sektörlerindeki işyerleri ve mesleklerde en fazla 6 ay,
* Diğer sektörlerde ise en fazla 3 aydır.
Siber güvenlik, bulut bilişim, oyun geliştirme uzmanı ve kodlama gibi geleceğin meslekleri olarak görülen alanlarda düzenlenecek işbaşı eğitim programlarına katılan 18-29 yaş arası gençler için işbaşı eğitim programlarının süresi en fazla 9 ay olarak uygulanıyor. Tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde MEB Hayat Boyu Öğrenme modüllerinin veya üniversite eğitim modüllerinin asgari sürelerinden az olmamak kaydıyla program düzenleniyor. Program günde en az 5, en fazla 8 saat olmak üzere ve haftada 6 günü aşmamak kaydıyla haftalık 45 saat ve günlük 240 günü geçmeyecek şekilde planlanabiliyor.
KATILIMCILARA SAĞLANAN AVANTAJLAR
İşbaşı eğitim programına katılan vatandaşlara, programa fiilen katıldıkları gün üzerinden;
* İş arayan statüsündeki katılımcılara günlük 653.93 TL, öğrenci (tam) 653.93 TL, öğrenci (kıst) 490.45 TL, işsizlik ödeneği alanlara günlük 326.97 TL,
* Geleceğin meslekleri olarak belirlenen mesleklerde düzenlenen programlarda katılımcılara günlük 719.32 TL cep harçlığı ödeniyor.
* Programa katılanların genel sağlık sigortası ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi İŞKUR tarafından program süresince karşılanıyor. Bu bağlamda kursiyerlerden dolayı işverenlerin SGK primi ödemeleri söz konusu değil.
İstanbul Ticaret Gazetesi | İsa KARAKAŞ
