Kamudaki 520 bin sözleşmeli personelden 424 bininin hemen memur kadrosuna atanmasını sağlayacak 'sözleşmeliye kadro' düzenlemesinin bu ay yasalaşması bekleniyor.

Düzenlemeyle kadroya geçişin sözleşmeliye sağlayacağı haklar da merak konusu oldu. İşte maaş, ikramiye, doğum izni, tayin, emeklilik gibi konularda fark yaratacak 10 hakkın ayrıntıları...

Sözleşmeli personel statüsünden memur statüsüne geçecek kişilerin en önemli kazanımı iş güvencesi olacak. Kamu kurumlarında sözleşmeli statüde çalışmak her yıl sözleşmenin yenilenip yenilenmeme endişesini taşımak anlamına geliyor. Ancak kadroya geçecek sözleşmeli personelin iş güvencesi endişesi kalmayacak ve bu kapsamda kamu hizmeti daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülebilecek. Bu en önemli değişiklik dışında 10 maddede özetlenebilecek farklılıklar söz konusu.

Memurlar çalışma sürelerine bağlı olarak kademe ve derece ilerlemesine tabidirler. Sözleşmeli personel açısından böyle bir durum söz konusu değildir. Dolayısıyla sözleşmeli personelin görev aylığı, emekli aylığı ve ikramiye açısından kademe ve dereceye göre artış söz konusu olmaz.

Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavları memurlara açıktır. Sözleşmeli personeller görevde yükselme sınavına girerek kurum içinde yükselemezler.

Memurların hizmetleri sözleşmenin süresi ile sınırlı değildir. Sözleşmeli personelin her yıl sözleşmelerinin yenilenmesi söz konusudur.

Sözleşmeli personel eski adıyla SSK'lı yeni adıyla 4/A'lıdır. Memurlar ise eski adıyla Emekli Sandığı mensubu yeni adıyla 4/C'lidirler. Bu anlamda sosyal güvenlik sistemi açısından da bazı noktalarda farklı uygulamalara konu olurlar. Örneğin kadın memurun doğum sonrası süt izni ilk 6 ay günde 3 saat, ikinci 6 ay günde bir buçuk saatken, sözleşmeli personelin 1 yıl için günde 3 saattir.

Memurlarda eş durumu, sağlık durumu ve diğer mazeretlere bağlı yer değişikliğinde eşin kamu personeli olma şartı aranmazken, sözleşmeli personelde hem eşin de kamu personeli olma şartı aranmakta hem de yer değişikliği için ilave koşulların varlığı söz konusudur.

Memurların bir önceki yıl kullanmadıkları yıllık izin süreleri bir sonraki yıla aktarılabilmektedir. Sözleşmeli personelde ise yıl içerisinde kullanılmayan yıllık izin süreleri sonraki yıla aktarılmamaktadır.

Memurlar muvafakat ile kurumlar arasında yer değişikliği yapabilmektedir. Sözleşmeli personelde ise muvafakat ile kurumlar arası yer değişikliği söz konusu değildir.

Memurlara yabancı dil tazminatı ödenirken, sözleşmeli personelde yabancı dil tazminatı söz konusu değildir.

Memurlara ödenen bazı kalemler Gelir Vergisi'nden istisnadır. Sözleşmeli personelde ise bu istisna söz konusu değildir. Bu nedenle sözleşmeli personel bir üst vergi dilimine daha hızlı geçmekte ve eline geçen net rakam azalmaktadır.

Memurlarda raporlu olunan sürelere ilişkin çok düşük miktarda ücret kesintisi söz konusu olurken, sözleşmeli personele hem raporunun ilk iki günü için ücret ödenmez hem de ücretinden raporlu olunan günlere ilişkin kesinti yapılır.

SSK'LI ÖLÜM AYLIĞI ALIR

Anne ya da babası Emekli Sandığı mensubu olan bir kadın, kadroya geçip memur olarak emekli olursa ölüm aylığı alamaz. Ancak aynı durumdaki kadın SSK'lı olarak emekli olursa hem kendi emekli aylığını hem de anne ya da babasından ölüm aylığını birlikte alabilir. Bu nedenle bu durumdaki kadın sigortalılar da eğer emeklilik tarihleri yakınsa kadroya geçmeyi tercih etmeyebilirler.

EMEKLİLİKTE PRİM FARKI

Sözleşmeli personel statüsünden memur statüsüne geçecek kişilerin emeklilik hesaplamaları fark edecek. 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışması olmayıp hali hazırda sözleşmeli personel statüsünde SSK'lı olan, sigorta giriş tarihine göre yaş ve sigortalılık süresi şartlarına tabi olan kişiler, kadroya geçiş sonrası memur statüsünde olacakları için 25 yıllık hizmet süresi, kadınsa 58, erkekse 60 yaş şartına tabi olacak. Ancak SSK'lı olarak geçirdikleri süreler hizmet yılı hesabında dikkate alınacak. Böyle olunca da SSK'lı olarak kalsalar 7000 gün veya 7200 günü doldurduklarında emekli olabilecekken kadroya geçiş sonrası 25 yıllık hizmet süresini yani 9000 günü doldurmayı bekleyecekler. Diğer taraftan 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez SSK'lı olan kişiler emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) kapsamında yapılacak düzenlemeyi beklemek isteyebilirler ve bu nedenle kadroya geçmek yerine emekli olmayı da tercih edebilirler.

Akşam | Okan Güray BÜLBÜL