Türkiye’deki birçok alanda faaliyet gösteren kooperatifler, son yıllarda yapılan güncel kanuni düzenlemeler sayesinde ortakları açısından daha sağlam bir yapıya kavuşmuştur. Bu düzenlemeler, kooperatiflerin yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin güçlendirilmesi, denetim mekanizmalarının etkinleştirilmesi gibi konuları kapsamaktadır.

1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında yapılan düzenlemeleri genel olarak özetlersem;

  • Kooperatif denetim kurulu üyelerinin en az lise mezunu olma zorunluluğunun getirilmesi
  • Kooperatif yönetim kurullarına ve denetim kurulu üyelerine eğitim alma zorunluluğunun getirilmesi
  • Kooperatife ait bilanço, gelir gider tablosu, yönetim kurulu raporları ile bilgi ve belgelerin genel kurul öncesi Koopbis(Kooperatif Bilgi sistemine) girilmesinin zorunlu olması. Bu belgelerin girilmemesi nedeni ile cezai yaptırımlar konulması. Bu sayede bilgi ve belgelerin ortaklar tarafından tetkik edilmesi ile şeffaflığın artırılması sağlanacaktır.

Kooperatiflerde sadece denetim kurulu değil zorunlu olarak meslek mensupları aracılığı ile yapılması zorunlu olan dış denetim zorunluluğunun getirilmesi

​​​​​​​1-Hangi Kooperatif Yönetici ve Denetçileri eğitim almak zorunda?

Aşağıdaki şartlardan birini sağlayan faal kooperatiflerin üyeleri eğitim şartına tabidir:

  • Esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet, tarım satış, tarım kredi ve pancar ekicileri kooperatifleri,
  • İnşaat ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 50 veya daha fazla olan yapı, turizm geliştirme ve gayrimenkul işletme konularında faaliyet gösteren kooperatifler,
  • Ortak sayısı 50 veya daha fazla olan taşıma konularında faaliyet gösteren kooperatifler,
  • Faaliyet konusuna bakılmaksızın 20 milyon Türk lirası ve üstü net satış hasılatı olan kooperatifler,
  • Faaliyet konusuna bakılmaksızın 1.000 ve daha fazla ortağı bulunan kooperatifler.

2-Kooperatiflerde Yedek Üyeler de Eğitim Almak Zorunda mıdır?

Yönetim ve Denetim Kurulu asil ve yedek üyelerinin tamamı kooperatifçilik eğitimine tabidir.

3-Kooperatifçilik Eğitimi Ne Zamana Kadar Alınmalıdır?

31.12.2022 tarihinden önce seçilmiş yönetim ve denetim kurulu üyeleri 01.10.2023 tarihine kadar, 31.12.2022 tarihinden sonra seçilmiş yönetim ve denetim kurulu üyeleri ise seçildikten sonra en geç 9 ay içinde 30 ders saati temel konular ve 10 ders saati destekleyici konulardan olmak üzere en az 40 ders saatinden oluşan yüz yüze veya uzaktan kooperatifçilik eğitimini almak zorundadırlar.

4-Kooperatifçilik Eğitimi Yönetim ve Denetim Kurulları tarafından alınmaz ise ne olur?

Kooperatifçilik Eğitim Yönetmeliği gereğince kooperatifçilik eğitimi alması zorunlu üyelerin süresi içinde eğitim alıp almadıklarının denetimi il müdürlükleri tarafından yapılır. 

Bu denetimlerden sonra il müdürlükleri tarafından eğitim şartını sağlamayan üyelere gerekli uyarılar yazılı olarak yapılır.

5-Kooperatifçilik Eğitimi Nereden Alınacak?

Aşağıda unvanları yazılı kurum/kuruluşlara Bakanlıkça Kooperatifçilik Eğitimi vermek üzere yetkilendirme yapılmıştır.

Kooperatifçilik Eğitimi Sağlayıcısı olabilmek için başvuru ve inceleme süreci devam etmekte olup, yeni yetkilendirmeler yapıldıkça duyurulacaktır.

  • Türkiye S.S. Yapı Kooperatifleri Merkez Birliği
  • S.S. Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği
  • Sakarya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
  • Ankara İnternet Kafeciler Esnaf Odası
  • Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
  • İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
  • Necmettin Erbakan Üniversitesi
  • Atılım Üniversitesi
  • Türkiye Köy Kalkındırma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatif Birlikleri Merkez Birliği
  • İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
  • Ostim Teknik Üniversitesi
  • Ankara Üniversitesi
  • İstanbul Üniversitesi
  • Başkent Üniversitesi

Evren Özmen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilirkişi