Değerli okurlar, 31.12.2024 tarih ve 32769 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:6) ile mükelleflere envanter defterini ihtiyari bir şekilde e-Defter olarak tutabilme olanağı sağlanmıştır.
Söz konusu düzenleme ile Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına; faaliyet konusu, mükellefiyet süresi, vergi, şirket veya mükellefiyet türü, aktif büyüklüğü, öz sermaye büyüklüğü, brüt satış hasılatı ve sektör gibi kriterleri ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanacak duyuru ile envanter defterinin e-Defter olarak tutulmasına ilişkin zorunluluk getirmeye de yetki verilmiştir.
Bu düzenleme 1/1/2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu düzenleme nedeniyle birçok mükellef 2025 yılında kullanmaya devam edecekleri envanter defteri için Ocak 2025 ayı sonuna kadar noterde ara onay (tasdik) yaptırmamış, envanter defterlerini e-Defter olarak tutma tercihinde bulunmuşlardır.
Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1) uyarınca; elektronik ortamda oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazına izin verilen defterler ile bu defterlerin elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin standartlar, teknik kılavuzlar ve kuralların www.edefter.gov.tr adresinde duyurulması zorunlu olmasına ve envanter defterinin gönüllü olarak e-Defter olarak tutulması uygulaması, 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girdiği halde Maliye Bakanlığı bir türlü bu duyuruyu yapmamıştır.
Nihayet söz konusu teknik kılavuz 26 Eylül 2025 tarihinde yayımlanmış ve Maliye Bakanlığınca 13.10.2025 tarihli Duyuru ile tüm kamuoyuna e-Envanter Defteri uygulamasının 1.1.2026 tarihinden isteğe bağlı olarak başlayacağı duyurulmuştur.
Yani mükelleflere 1 Ocak 2025 yılından itibaren tanınan olanak, mükelleflerin hiçbir kusuru olmadığı halde Bakanlığın teknik kılavuzu yayımlamakta gecikmesi nedeniyle 1 yıl ertelenmiş, mükelleflere sağlanan hak İdarece 1 yıl kullandırılmamıştır.
Bu nedenle 2025 yılı için envanter defterinde e-Deftere geçme niyetiyle ara onay yaptırmamış mükellefler cezalı duruma düşürülmüştür.
Çünkü Vergi Usul Kanununa göre:
- Tasdik işleminin, süresinin sonundan başlayarak 1 ay içinde yaptırılmamış olması ikinci derece usulsüzlük cezasını,
- Tasdik işleminin yaptırılmamış olması (yasal sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilen defterler de tasdik ettirilmemiş sayılmaktadır) ise birinci derece usulsüzlük cezası kesilmesini, bu fiil aynı zamanda re’sen takdir nedeni olarak da sayıldığından cezanın 2 kat uygulanmasını gerektirir.
Maliye'nin gecikmesi ve uygulamayı ihtiyari olarak 1 Ocak 2026 yılından itibaren başlatması, ara onay yaptırmamış mükellefleri bu cezalarla karşı karşıya bırakmıştır.
Dün bana bir şekilde ulaşan birçok mükellef Maliye'nin kendilerini tuzağa düşürdüğünü ifade ettiler. Ben de Maliye'nin böyle bir niyetinin olmayacağını, bu tür özel durumları dikkate alarak ceza uygulamayacağını ifade edip onları rahatlatmaya çalıştım.
Maliye'nin acilen bu açıklamayı yapması gerekir!
Enflasyon düzeltmesi konusundaki yaklaşımını burada sürdürmemesi mükellefle ilişkiler açısında son derece önemlidir.
TÜRMOB, 17.12.2025 tarihli duyurusunda, 2025 yılına ilişkin envanter defterlerinin 2025 yılı içinde olmak üzere noter tasdik işlemlerinin ivedilikle yaptırılmasını, ileride yaşanabilecek hukuki ihtilaf ve cezai durumların önüne geçilmesi bakımından tavsiye etmiştir.
TÜRMOB, bu uyarı ile yetinmemeli, Bakanlık nezdinde ceza uygulanmaması için de girişimlerde bulunmalıdır!