Öncelikle 06.02.2023 tarihinde meydana gelen deprem dolayısıyla hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Cenabı Allah rahmet etsin, sağ kurtulanlara da büyük geçmiş olsun. Yıkıcı etkileri çok büyük böyle bir felaketin ülkemizde bir daha yaşanmasına Allah izin vermesin.

Mücbir Sebep Halinin İlan Edilmesi ve Ertelenen Ödevler:

Gelir İdaresi Başkanlığınca yayımlanan 08/02/2023 tarihli duyuruya göre; 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine  ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Hazine Ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur.

Bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.

 Mücbir sebep hali süresince,

  • verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,
  • bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri,
  • deprem  tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,
  • 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi,
  • deprem tarihinden önce ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi

uzatılmıştır.

Buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebilecektir.

Bununla birlikte söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1 inci geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.

Ayrıca bu yerlerde bulunan vergi mükelleflerinin vergi borçları 02.10.2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir.

Mücbir Sebeb’in Halinin Vergi Tevkifatına Etkisi:

Katma Değer vergisi Uygulama Genel Tebliğinin “2.1.3.1. Kısmi Tevkifatın Mahiyeti ve Tevkifat Uygulayacak Alıcılar” başlıklı bölümünün son paragrafında;

“213 sayılı Kanuna göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz. Şu kadar ki, işleme taraf satıcı mükellefin de mücbir sebep kapsamında bulunması halinde, söz konusu alımlarda genel hükümler çerçevesinde tevkifat uygulamasına devam olunur.” İfadelerine yer verilmiştir.

Bu hükme göre mücbir sebep halinin ilan edildiği illerde faaliyet gösteren mükellefler tarafından yapılan ve kısmi kdv tevkifatına konu mal/hizmet alımlarında 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında kdv tevkifatı yapılmayacaktır. Faturalar da bu kapsamda tevkifatsız düzenlenecektir. Ancak satıcı da bu illerde faaliyet gösteriyor ise tevkifat uygulanmaya devam edilecektir.

Örnek-1:

İzmir ilinde faaliyet gösteren A satıcısı tarafından Kahramanmaraş ilinde faaliyet gösteren B alıcısına düzenlenen tevkifata konu satış işlemi nedeniyle düzenlenecek faturada tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak bu durumun ispatı ve ilerde hatırlanması açısından düzenlenen faturalarda açıklama kısmında bu hususta kısa bir not düşülmesi yerinde olacaktır.

Örnek-2:

Gaziantep ilinde faaliyet gösteren A satıcısı tarafından Adana ilinde faaliyet gösteren B alıcısına düzenlenen tevkifata konu satış işlemi nedeniyle düzenlenecek faturada tevkifat uygulanmaya devam edilecektir. Zira hem alıcı hem de satıcı mücbir sebep halinin ilan dildiği yerde faaliyet göstermektedir.

Servet Karakaş
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
Bağımsız Denetçi