<p style="text-align: justify;">Bir işverene emeğini vererek bir menfaat elde edene <strong><em>ücretli</em></strong><em> </em>denir. Ücrete, verilen para dışında ayrıca yemek, lojman, ulaşım bedeli gibi menfaatler de dahildir. Ücretlilerin, elde ettikleri ücretlerinden gelir vergisi kesilir ve vergi idaresine ödenir. Bu işlemi işveren yapar ve ücretlinin vergi idaresiyle muhatap olması engellenir.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak alınan ücret aşağıda örnekleyerek detaylı şekilde açıkladığım durumların birine giriyorsa <strong><em>çalışan da vergi idaresine aldığı bu ücreti beyan edip ekstra bir vergi daha ödemek zorundadır.</em></strong></p> <p style="text-align: justify;">Şayet beyan etmeniz gerektiği halde bunu beyan etmezseniz, bunu vergi idaresi cezalı olarak tahsil eder. Hala ödemezseniz konu hacze kadar gider. O yüzden dikkatli okuyup 2022 yılında elde ettiğiniz ücret(ler)ten dolayı durumunuz aşağıdaki örneklerin birine giriyorsa 31 Mart 2023 sonuna kadar beyan etmeniz gerekecektir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 1) Hangi Koşullarda çalışan da ücret gelirini ayrıca beyan etmek zorundadır?</strong></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>İlki tek işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin</em></strong>, ücret gelirleri toplamı GVK m.103’de yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2022 yılı için 880 bin TL) aşarsa ayrıca beyan edilmesi zorunludur.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Örneğin </em></strong>İstanbul’da büyük bir lokantada garsonluk yapan Ahmet Bey, 2022 yılında aylık 10 bin TL ücret geliri almaktaydı. Ahmet Bey’in yıllık (10 bin TLx12 ay) 120 bin TL’lik geliri 880 bin TL’yi geçmediğinden ayrıca beyanname vermesine gerek yoktur.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>İkincisi birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin</em></strong>, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2022 yılı için 880 bin TL) aşarsa ayrıca beyan edilmesi zorunludur.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Örneğin </em></strong>İstanbul’da büyük bir ofiste çalışan Kemal Bey, bu ofisten 2022 yılında aylık 10 bin TL (yıllık 120 bin TL) ücret almaktaydı. Aynı zamanda bir eğitim kurumunda kısmi çalışma karşılığında aylık 4 bin TL (yıllık 48 bin TL) ücret almaktaydı. Buna göre Kemal Bey’in aldığı toplam yıllık ücret (120 bin +48 bin TL) 168 bin TL’lik geliri 880 bin TL’yi geçmediğinden ayrıca beyanname vermesine gerek yoktur.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Üçüncüsü birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının</em></strong> gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2022 yılı için 70 bin TL) aşarsa ayrıca beyan edilmesi zorunludur.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Örneğin </em></strong>İstanbul’da büyük bir ofiste çalışan Erol Bey, bu ofisten 2022 yılında aylık 10 bin TL (Yıllık 120 bin TL) ücret almaktaydı. Aynı zamanda bir eğitim kurumunda kısmi çalışma karşılığında aylık 4 bin TL (Yıllık 48 bin TL) ücret almaktaydı. Buna göre Erol Bey’in birinci ofisten aldığı ücret (120 bin TL) dışındaki diğer yerden aldığı ücret tutarı (48 bin TL) 70 bin TL’lik beyan sınırını geçmediğinden ayrıca beyanname vermesine gerek yoktur.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Sonuncusu ise </em></strong>stopaj yani vergi kesintisi yapılmadan ücret alanlar her koşulda bu tutarı vergi dairesine beyan etmek zorundadırlar.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 2) A bankasında uzman olarak görev yapıyorum. 2022 yılında aylık maaşım 20 bin TL idi (yıllık 240 bin TL). Aynı anda başka bir iş yerinde çalışmadım. Bunu, beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Hayır beyan etmenize gerek yoktur. Bir işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, ücret gelirleri toplamı 2022 yılı için 880 bin TL’yi aşarsa ayrıca beyan edilmesi zorunludur. Sizin yıllık tutarınız 240 bin TL olduğu ve 880 bin TL’lik beyan sınırını aşmadığı için ayrıca beyan etmenize gerek yoktur.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 3) Batı Bank A.Ş.’de üst düzey yönetici olarak görev yapıyorum. 2022 yılında aylık maaşım 75 bin TL idi (yıllık 900 bin TL). Aynı anda başka bir iş yerinde çalışmadım. Bunu, beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bir işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, ücret gelirleri toplamı 2022 yılı için 880 bin TL’yi aşarsa ayrıca beyan edilmesi zorunludur. Sizin yıllık tutarınız 900 bin TL olduğu ve 880 bin TL’lik beyan sınırını aştığı için 2023 Mart sonuna kadar ayrıca beyan etmeniz gerekecektir. Beyan edeceğiniz 900 bin TL’lik ücret gelirinizden dolayı hesaplanan gelir vergisinden ayrıca bu maaşı alırken kesilen gelir vergisi düşülecektir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 4) Bu hesaplamalarda SGK ve vergiler dahil ücretim mi dikkate alınıyor yoksa hesabıma yatan net maaşım mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Şu ana kadar bahsi geçen <strong><em>ücret </em></strong>kavramı SGK ve işsizlik kesintisinden sonraki tutardır. Yani vergi kesilmemiş tutardır. Bu yazıdaki tüm örneklerde geçen ücret kavramından bunu yani vergi kesilmemiş halini anlamamız gerekiyor.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 5)</strong><strong> Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren Batı Spor Kulübünde futbolcuyum. </strong><strong><u>1 Eylül 2019</u></strong><strong> tarihinde 5 yıllık sözleşme yaptım. Sözleşme gereğince 2022 yılında 1 milyon TL ödeme aldım. </strong><strong>Bunu, beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sporcuların aldıkları paralar da <strong><em>ücret</em></strong>tir. Sporculara verilen ödemeler stopaja tabidir. 1 Kasım 2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanan ve yine bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen bir değişiklik yapılmayan sözleşmeler sona erinceye kadar, bu sözleşmeler kapsamında elde edilen ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun beyanname verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Soruda</em></strong> sözleşmenin imza tarihi 1 Kasım 2019 tarihinden önce olduğu için ve bu sözleşmeye binaen 2022 yılında ne kadar ödeme alırsa alsın bunu beyan etmeyecektir. Stopaj nihai vergisi olacaktır.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 6)</strong><strong> Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren Yöney Spor Kulübünde futbolcuyum. </strong><strong><u>1 Şubat 2022</u></strong><strong> tarihinde 5 yıllık sözleşme yaptım. Sözleşme gereğince 2022 yılında 1 milyon TL ödeme aldım. </strong><strong>Bunu, beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">1 Kasım 2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya 1 Kasım 2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra (süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle) yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden 2022’de elde edilen ücret gelirleri toplamı 880 bin TL’lik beyan sınırını aşarsa yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Soruda </em></strong>sözleşme yapılma tarihi 1 Kasım 2019’dan sonra olması münasebetiyle alınan ücret tutarınız 2022 yılı için 880 bin TL’yi aştığından bunu beyan etmeniz gerekmektedir. Yıl içinde kesilen vergiler, vergi dairesine yatırılmış olduğundan, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 7) 2022 yılında aldığımız ücretlerden “asgari ücrete” isabet eden kısmı (istisna ederek mi) düşerek mi beyan edeceğiz?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Asgari ücret 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren gelir vergisinden istisna edildi. Hizmet erbabının ücret gelirlerinin GVK m.86/1.fk-b bendine göre yıllık beyanname ile beyan edilmesinin gerekmesi durumunda, yıl içinde istisna uygulamasından faydalanıldığı için yıllık beyannamede söz konusu istisna uygulamasına yer verilmeyecek ve yıllık beyannamede ücret gelirlerinin toplamı üzerinden hesaplanan vergiden, yıl içinde istisna öncesi hesaplanan vergiler mahsup edilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Stopaj suretiyle vergilendirilmemiş ücret gelirlerinin yıllık gelir vergisi matrahının, asgari ücretin yıllık gelir vergisi matrahını aşmaması halinde, bu gelirler beyan edilmeyecektir. Söz konusu, gelirlerin asgari ücretin yıllık gelir vergisi matrahını aşması halinde ise bu gelirlerin tamamı beyan edilecek ve hesaplanan gelir vergisinden asgari ücretin yıllık matrahı üzerinden hesaplanan vergi indirim konusu yapılacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Özetle, asgari ücret kadar olan kısmı düşmeden beyan edeceksiniz.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 8) X Holdingde üst düzey yönetici olarak görev yapıyorum. 2022 yılında aylık maaşım 40 bin TL idi (yıllık 480 bin TL). Aynı holdingin başka bir iştirakinde de görev yapıyorum ve 2022 yılında aylık 10 bin TL (yıllık 120 bin TL) ücret aldım. Bunu, beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;"> Birden fazla işverenden ücret alındığında bunun beyanı üç koşula bağlanmıştır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>İlki</em></strong><em> stopajsız ücret aldıysanız,</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong>Ya da</strong> aldığınız toplam ücret tutarı (tek işveren de olsa iki ya da fazla işveren de olsa fark etmez) 2022 yılında 880 bin TL’yi aştıysa,</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Ya da</strong> birden fazla ücret aldıysanız bir işverenden aldığınız ücret dışında kalan ücret tutarınızın toplamı 2022 yılında 70 bin TL’yi aşarsa,</p> <p style="text-align: justify;">2023 Mart sonuna kadar beyan etmeniz gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Soruda </em></strong>kişinin maaşından stopaj yapılmış. Bu nedenle stopajsız tutar şartını geçiyoruz.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Soruda diğer koşul</em></strong>, alınan tüm ücretin toplamı (480+120) 600 bin TL 2022 yılı için 880 bin TL olan beyan sınırını aşmadığından bu koşula göre de beyan edilmeyecek.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Ancak soruda son koşul</em></strong>; birden fazla işverenden alınan ücretlerde herhangi birini (size kalmış) birinci işveren kabul edip diğerinin ise 70 bin TL’yi aşıp aşmadığına bakacağız. <strong><em>Soruda </em></strong>birinci işvereni 480 bin TL veren işveren kabul edelim; diğerini yani 120 bin TL ücret vereni de ikinci işveren kabul edelim. İkinci işverenden alınan 120 bin TL, 2022 yılı için 70 bin TL’yi aştığından 2023 Mart sonuna kadar 600 bin TL’nin tamamını beyan etmeniz gerekecektir. 600 bin TL ücret GVK m.103’teki tarife uygulanarak gelir verginiz hesaplanacak ancak 2022’de hem 480 bin hem de 120 bin TL ücretinizden kesilen gelir vergileriniz 2023 Mart’ta hesaplanan gelir vergisinden düşülecek (mahsup) ve kalan tutarı ödeyeceksiniz.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 9) İstanbul’da ikamet ediyorum ve 2022 yılında aşağıda gördüğünüz gibi gelirlerim oldu.</strong></p> <p style="text-align: justify;">Birinci işverenden alınan ücret70 bin TL İkinci işverenden alınan ücret 20 bin TL Brüt işyeri kira geliri 80 bin TL</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="105" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678817627715-screenshot-10.png" width="502" /></p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="49" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678817710235-screenshot-11.png" width="337" /></p> <p style="text-align: justify;"><strong>Beyana tabi bir durumum var mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Ücret toplamınız (70+20) 90 bin TL ve 2022 yılı için 880 bin TL’yi aşmadığı için bu koşula göre beyan etmenize gerek yok.</p> <p style="text-align: justify;">Ücrette ikinci koşulumuz ikinci işverenden alınan ücret 2022 yılında 70 bin TL’yi aşıp aşmamasıdır. Sizin ikinci işverenden aldığınız ücret 20 bin TL ve bu da 70 bin TL’yi aşmadığından bu koşula göre de beyan etmenize gerek yok.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak işyeri kira geliriniz 80 bin TL ve işyeri kira gelirleri için 70 bin TL’lik beyan sınırını aştığı için yalnızca işyeri kira gelirinizi yani sadece 80 bin TL’yi beyan etmeniz gerekecek.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 10) İstanbul Barosuna kayıtlı kendi ofisi olan bir avukatım ve 2022 yılında aşağıda gördüğünüz gibi gelirlerim oldu.</strong></p> <p style="text-align: justify;">Serbest meslek kazancı (Avukatlık kazancı)500 bin TL Birinci işverenden alınan ücret 500 bin TL İkinci işverenden alınan ücret 50 bin TL Brüt işyeri kira geliri 90 bin TL</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Beyana tabi bir durumum var mı ya da hangilerini beyan etmem gerekiyor?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sorudaki kişi, <strong><em>avukatlık faaliyetinden</em></strong> dolayı elde ettiği 500 bin TL’yi tutarı ne olursa olsun beyan edecek.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Ücret gelirlerinde</em></strong> ise; toplam ücreti 550 bin TL 2022 yılı için 880 bin TL’yi aşmadığından bu koşula göre ücret gelirini beyan etmeyecek. Ayrıca ikinci işverenden dolayı elde edilen ücret tutarı 50 bin TL ve 2022 yılı için 70 bin TL’yi aşmadığından ücret gelirlerini beyannameye eklemeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;">İşyeri brüt kira toplamı 2022 yılı için 70 bin TL’yi aştığından 90 bin TL’yi beyannameye dahil etmesi gerekecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="153" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678817775783-screenshot-12.png" width="600" /></p> <p style="text-align: justify;"><strong> </strong><strong>Soru 11) Antalya’da ikamet ediyorum ve 2022 yılında aşağıda gördüğünüz gibi gelirlerim oldu.</strong></p> <p style="text-align: justify;">Birinci işverenden alınan ücret (serbest bölgeden)550 bin TLİkinci işverenden alınan ücret 170 bin TLÜçüncü işverenden alınan ücret 190 bin TL</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Beyan etmem gerekir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Üç işverenden alınan ücret toplamınız 910 bin TL’dir. 2022 yılı için ücret toplamınız (910 bin TL) 880 bin TL’lik beyan sınırını aştığından 2023 Mart sonuna kadar 910 bin TL’yi beyan etmeniz gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="125" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678817811006-screenshot-13.png" width="600" /></p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 12) Antalya’da ikamet ediyorum ve 2022 yılında aşağıda gördüğünüz gibi gelirlerim oldu.</strong></p> <p style="text-align: justify;">Birinci işverenden alınan ücret 100 bin TLİkinci işverenden alınan ücret 40 bin TLKonut kira geliri 24 bin TL</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="137" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678817850003-screenshot-14.png" width="561" /></p> <p style="text-align: justify;"><strong>Beyan etmem gerekir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Öncelikle ücretlere bakmamız gerekiyor. Toplam ücret (100+40) 140 bin TL ve 880 bin TL beyan sınırını aşmadığı gibi ikinci işverenden elde edilen ücret de (40 bin TL) 70 bin TL beyan sınırını aşmadığından ücrete ilişkin beyanname vermeyeceksiniz.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak kira geliriniz 2022 yılı için 9 bin 500 TL’lik istisna tutarını aştığından sadece 24 bin TL’lik kira gelirinizi beyan etmeniz gerekecek. Kira gelirleri ile ilgili yazdığım bu <a href="https://t24.com.tr/yazarlar/murat-bati/26-soruda-konut-kira-gelirinin-vergisi,39150" rel="noopener" target="_blank">yazıya</a> bakabilirsiniz.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 13) X Bakanlığında görevliyim ve 2022 yılı içerisinde Y Bakanlığının bir komisyonunda görevlendirilip</strong><strong><em> ücret</em></strong><strong> elde ettim. Bunu beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu uyarınca hüküm altına alınan “<strong><em>Genel bütçe Kapsamında</em></strong>” (I sayılı Cetvel) bulunan kamu idareleri ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin genel bütçe kapsamındaki diğer kurumlardan ücret alması durumunda bu ayrı kuruluşlar birden fazla işveren kabul edilmeyecek ve aldıkları tutar ne olursa olsun ayrıca beyan edilmeyecektir. Buna göre genel bütçe kapsamında bulunan bir idarede görev alan bir kişi aynı anda ya da yıl içinde tayin vs gibi nedenlerle yine genel bütçe kapsamındaki başka bir kuruluşa ücret karşılığı geçse aldığı ücret tutarı ne olursa olsun ayrıca beyan etmeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Soruda</em></strong>, İki Bakanlık da <strong><em>genel bütçe kapsamında </em></strong>olduğundan bu iki kurumdan aldığı ücret ödemeleri, tek işverenden elde edilen ücret olarak kümülatif matrah yani toplam esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir. Kendisi ayrıca bu gelirlerinin toplamı ne kadar olursa olsun beyanname vermeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Genel bütçe kapsamında bulunan kamu idarelerinde çalışan personelin; aynı yıl içerisinde, bunlar dışında bir işverenden de ücret geliri elde etmesi veya görevinden ayrılarak bu kapsamda olmayan bir işveren nezdinde çalışmaya başlaması durumunda, söz konusu personelin ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeksizin her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır. Bu durumda, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının, vergi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2022 yılı için 70.000 TL) aşması veya bu tutarı aşmamakla birlikte her iki işverenden aldığı ücret geliri toplamının vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2022 yılı için 880.000 TL) aşması halinde, ücret gelirlerinin tamamının beyan edilmesi gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"></p> <p style="text-align: justify;"><strong>Soru 14) X Bakanlığında görevliyim ve 2022 yılı içerisinde Ankara Üniversitesinde ders görevlendirmesi yoluyla derse girip ücret geliri elde ettim. Bunu beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">X Bakanlığındaki ücret gelirlerine ait gelir vergisi matrahı ile Ankara Üniversitesindeki ücret gelirlerine ait gelir vergisi matrahı birbiriyle ilişkilendirilmeyecek olup ayrı ayrı vergilendirilecektir. İkinci işverenden alınan ücret GVK m.103 ikinci dilim üst sınırı olan 70 bin TL’yi aşarsa beyan etmesi gerekecek.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em> </em></strong><strong>Soru 15) </strong><strong>Kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi B Firmasının İzmir’deki irtibat bürosunda ücretli çalışmaktayım. Firma Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden 2022 yılında 500 bin Dolar stopaja tabi tutmadan ücret olarak ödedi. Beyan edecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;"> GVK m.23/14 uyarınca <strong><em>döviz olarak</em></strong> ödenen ücretler gelir vergisinden istisna olduğundan yıllık beyanname verilmeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Bu istisnanın uygulanabilmesi için;</p> <ul> <li style="text-align: justify;">İşveren sıfatıyla ücret ödemesinde bulunan kurumların, Türkiye’de kanuni ve iş merkezinin bulunmaması,</li> <li style="text-align: justify;">Dar mükellef kurumda çalışan kişinin hizmet erbabı (ücretli) ve yapılan ödemenin ücret olması,</li> <li style="text-align: justify;">Dar mükellef kurumun ücret ödemesi yaptığı hizmet erbabının Ticaret Bakanlığından alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezlerinde faaliyet izni kapsamında istihdam edilmesi,</li> <li style="text-align: justify;">Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapılacak ödemenin bu kurumun yurt dışı kazançlarından karşılanması,</li> <li style="text-align: justify;">Ücretlerin döviz olarak ödenmesi,</li> </ul> <p style="text-align: justify;">Şartlarının tümünün sağlanması gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 16) Beyannameyi nereye vereceğim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Beyanname, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Mükellefler normal olarak ikametgâhlarının bulunduğu yerin vergi dairesine bağlıdır. Ama ticari kazanç sahibiyseniz ya da avukat, doktor gibi serbest meslek erbabı iseniz o zaman ikamet ettiğiniz yer değil ofisinizin/dükkanınızın bulunduğu yer vergi dairesine beyan etmeniz gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 17) Elektronik ortamda beyanname verebilir miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Evet verebilirsiniz. 2022 yılında yukarıda sayılan koşullarda <strong><em>ücret</em></strong> geliri elde edenler bunu 2023 Mart ayı içinde vergi idaresine beyan etmeleri gerekmektedir. Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), fiziken vergi dairesine gelinmeden de beyanname verilmesini sağladı. <strong><em>Elektronik ortamda beyanname verme yöntemi, </em></strong><strong><em>hazır beyan sistemi </em></strong>diye bilinir ve bu linkten (<a href="https://t24.com.tr/yazarlar/murat-bati/orneklerle-ucretlerin-beyan-durumu,39168#/" rel="noopener" target="_blank"><u>https://hazirbeyan.gib.gov.tr/#/</u></a><u>) </u><u>ulaşılabilir. </u> Herkesin kolayca girip işlem yapacağı bir site hazırlanmış.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak bu uygulamadan <strong><em>sadece kira, ücret, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratları ayrı veya birlikte elde edenler yararlanabilecektir</em></strong>. Kira, <strong><em>ücret</em></strong>, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iradın yanı sıra ticari, zirai veya serbest meslek kazancı elde edenler sistem üzerinden beyanname veremeyeceklerdir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 18) İkinci derecede engelliyim ve aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere birden fazla ücret geliri elde ettim. Beyan verecek miyim?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Birinci işverenden alınan gayrisafi ücret200 bin TLİkinci işverenden alınan gayrisafi ücret100 bin TLÜçüncü işverenden alınan gayrisafi ücret80 bin TLÜcret toplamı380 bin TLİkinci derece engelli indirimi (1.170 TLx12 ay)14.040 TL</p> <p style="text-align: justify;"> <img alt="" height="176" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678817923322-screenshot-15.png" width="553" /></p> <p style="text-align: justify;"> Mükellefin birinci işveren olarak 200 bin TL ücret aldığı işvereni seçmesi durumunda, diğer işverenlerden aldığı ücret toplamının 2022 yılı beyanname verme sınırı olan 70 bin TL ile kıyaslamasında; gayrisafi ücret tutarlarından GVK m.63/2 uyarınca yüzde 14 sigorta primi ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi toplamı olan yüzde 15 oranı uygulanarak sigorta kesintisi yapılacaktır. Ayrıca, GVK m.31’e göre de gayrisafi ücret tutarından yıllık engellilik indirimi tutarının da düşülmesi gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;">(100.000 – 15.000) 85.000 TL</p> <p style="text-align: justify;">(80.000 – 12.000 ) 68.000 TL</p> <p style="text-align: justify;">Engellilik indirimi tutarı (1.170 X 12) 14.040 TL</p> <p style="text-align: justify;">(85.000 + 68.000) 153.000 – 14.040 = 138.960 TL</p> <p style="text-align: justify;">Buna göre, birden sonraki işverenlerden alınan ücret toplamı 138.960 TL ücret beyan sınırı olan 70.000 TL’yi aştığı için birinci işverenden elde ettiği ücret de dahil olmak üzere 380.000 TL beyan edecektir.</p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 19) Avukat D’nin</strong><strong> 2022 yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesindeki serbest meslek kazancı, konut kira geliri ve tevkifata tabi tutulmuş ücret geliri aşağıdaki gibidir.</strong></p> <p style="text-align: justify;">Serbest meslek kazancı200 bin TLStopaja tabi tutulmuş birinci işverenden alınan ücret geliri150 bin TLStopaja tabi tutulmuş İkinci işverenden alınan ücret geliri100 bin TLStopaja tabi tutulmuş üçüncü işverenden alınan ücret geliri90 bin TLKonut kira geliri (götürü gider usulü tercih edilmiştir.)110 bin TLToplam gelir (200.000 + 150.000 + 100.000 + 90.000 + 110.000)650 bin TL</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="206" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678818073067-screenshot-16.png" width="600" /></p> <p style="text-align: justify;">Beyan edilecek mi?</p> <p style="text-align: justify;"><strong> </strong>Avukat D, serbest meslek kazancı nedeniyle her halükârda yıllık beyanname verecektir. Birinci işveren hariç, ikinci ve üçüncü işverenden alınan ücret tutarı 70 bin TL’lik beyan sınırını aştığından birinci işverenden alınan ücret geliri dahil ücret gelirinin tamamını da beyan edecektir.</p> <p style="text-align: justify;"> Avukat D, yıl içinde (birinci işveren 34.000 + ikinci işveren 20.500 + üçüncü işveren 17.800 + serbest meslek kazancından 40.000) 112.300 TL tevkif suretiyle vergi ödemiştir. Avukat D, gayrisafi konut kira geliri olan 110 bin TL’den götürü gider usulünde gayrimenkul sermaye iradının yüzde 15’i olan (110.000 X %15) 16.500 TL’yi gider olarak indirecek ve kalan tutar olan 93.500 TL matraha dahil edilecektir. Avukat D, serbest meslek kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olduğundan GVK’nin 21’inci maddesinde yer alan kira gelirleri için belirlenen 2022 yılı için 9.500 TL’lik mesken istisnasından yararlanamayacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Buna göre Avukat D’nin vergi karnesi aşağıdaki gibidir:</p> <p style="text-align: justify;">Gelir vergisi matrahı (200.000 + 150.000 + 100.000 + 90.000 + 93.500)633.500 TLBeyan edilen vergiye tabi gelir (matrah) üzerinden hesaplanan vergi [(633.500 – 170.000) x %35 + 39.400]201.625 TLBeyan edilen ücret gelirinin beyan edilen toplam gelir içindeki oranı (340.000 / 633.500)53,67%170.000 TL’yi aşan vergiye tabi gelirin (matrahın), beyan edilen ücret gelirine tekabül eden kısmı [(633.500 – 170.000) x%53,67] (Bu tutar en fazla (250.000 – 170.000) 80.000 TL olabilecektir.)80.000 TLBeyan edilen ücret geliri dolayısıyla eksik hesaplanacak gelir vergisi (80.000 X %8)6.400 TLHesaplanan gelir vergisi (201.625 – 6.400)195.225 TLMahsup edilecek gelir vergisi toplamı (34.000 + 20.500 + 17.800 + 40.000)112.300 TLÖdenecek gelir vergisi (195.225 – 112.300)82.925 TL</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" height="262" src="https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2023/03/1678818219786-screenshot-17.png" width="562" /></p> <p style="text-align: justify;"> <strong>Soru 20) Hazine ve Maliye Bakanlığı geçmişe yönelik işlem yapabilir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Evet yapabilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı geriye yönelik 5 yıl içinde yapacağı denetimlerde bu şekilde bir gelir elde ettiğinizi tespit eder ve sizin bunu beyan etmeyip ve dolayısıyla da verginizi ödemediğinizi fark ederse ortaya çıkan bu vergiye ek olarak bu verginin 1 katı kadar cezasını (vergi ziyaı cezası) ve hesaplanan bu vergi üzerinden o dönemden bu zamana kadar aylık yüzde 2,5 olan gecikme faizi alacaktır.</p>