Kurunun yanında yaş yanmasın. Biz bu nasihati tutamadık ve KUR’u tutalım derken ihracatçının işi YAŞ oldu. Çektiğimiz o kadar çile boşunaymış. Kurcaladığımız KUR, enflasyonu da indiremedi
İnek su içerken kafasını küpe sıkıştırır. Debelenir ama kurtulamaz. Köyün sözde bilgesine başvururlar. Bilge bakar ve çözüm sunar; Önce ineğin kafasını kesin. Keserler. Şimdi de küpü kırın. Kırarlar. Kafa küpten çıkmıştır ama ineğin ve küpün sahibi mutlu değildir; “hem inekten hem de küpten oldum.”
Bizdeki anti-enflasyonist politika da inek hesabı gibi… Enflasyon zıplamasın diye kuru tuttuk, ihracatçıyı perişan ettiğimiz yetmezmiş gibi enflasyonu da indiremedik. Şimdi elimizde kesik inek başı gibi bir enflasyon ve kırık küp gibi ihracat var. Yetmezmiş gibi işsizlik, verimsizlik, borç da cabası…
HAREKET ETMEYEN TİMSAH ÇANTA OLUR
Enflasyon konusu, bizde tam yılan hikâyesi gibi… Her ayın 3’ünde TÜİK bir rakam açıklar, koca koca insanlar, ekranlarda, sütunlarda bu rakamı irdeler. Yetmez; enflasyon raporları ile asla tutmayacak tahminler yapılır, hedefler konur. Bir pagan ayin gibi adeta… Bir sonraki ayın 3’üne dek ise susulur.
Vejetaryen olduğu için boğanın kendine saldırmayacağını sanan insanı dramı bu; hareketsiz kalırsak, kıpırdamazsak enflasyon düşer. Enflasyon armut değildir ki olgunlaşınca kendiliğinden düşsün. Ağacı silkelemek gerekir. Bu da ancak kamunun oburluğunu azaltması, varken dahi yememesini gerektirir.
İKİ SORU İKİ CEVAP / Enflasyona dair…
Endeks yenilenmesi işe yarar mı?
TÜİK, yeni yılla birlikte endeksi yeniliyor. 2003 bazını 2025 yapıyor ve haylaz ürünleri dışlayan sepet hazırlıyor. Mademki enflasyonu düşüremiyoruz, o halde endeksle oynayalım, ayarlarını kurcalayalım.
Hükümet enflasyonu çözebilir mi?
Hayır. Zira enflasyonla borçlarını hükümsüzleştiriyor. Sıkı para politikası süreci de 2026’da bitiyor, seçim ekonomisi süreci başlıyor. Tek haneden vazgeçtik, seçim sonrasında 3 haneyi görmesek bari.
not/ Seni ileri götüreceğine geri çekebileceklerden uzak dur
Vizyoner ağabeyim Ege Cansen’den patronlara pırlanta bir öğüt var; “İşe adam alırken tecrübenin üzerinde çok durma. Sen adamın dününü değil, yarını alıyorsun. Aldığın elemanın 1- öğrenme kabiliyetine bak. 2-Tecrübeli adamın sana getireceği tecrübe; kötü tecrübe olabilir.” Aman dikkat et!
ENDEKS OYUNLARI LÛGATI
Sepet: Enflasyon hesabında kullanılan mal ve hizmetlerin bütünü
Ağırlık: Sepetteki mal ve hizmetlerin, hane halkı harcamasındaki payı
Fiyat toplama: Fiyat alınan marketlerde anlık kampanyalara, ayarlanmış etiketlere bakmak
Yöntem: Hane halkı tüketim anketi yerine ulusal hesaplar nihai tüketim harcamaları kullanılacak
Şeref OĞUZ-Ekonomim