Ülkemizde yaşanan enflasyonist ortam nedeniyle 2022 Ocak ayından itibaren asgari ücrette ciddi bir artış yapıldı ve brüt asgari ücret 5.004 TL oldu. Gerçekleşen bu artış sonrasında kamuoyu genellikle, asgari ücretten vergi alınmaması, uygulamanın ne şekilde olacağı ve asgari geçim indiriminin nasıl uygulanacağı konularına yoğunlaştı. Ancak brüt asgari ücret sosyal güvenlik uygulamaları açısından da önemli bir yere sahip. Çünkü sosyal güvenlikteki birçok tutar brüt asgari ücrete endeksli. Örneğin bir sigortalı için bildirilecek prime esas kazanç brüt asgari ücretten düşük olamıyor. Bunun dışında sosyal güvenlikte uygulanan idari para cezaları da brüt asgari ücrete göre belirleniyor. Dolayısıyla 2022 Ocak ayından itibaren hem prime esas kazanç alt sınırı hem de idari para cezaları artacak.

Asgari Ücretteki Artış Borçlanmayı da Etkileyecek
Prime esas kazançta veya idari para cezalarındaki artışa vatandaşların yapabileceği bir şey yok. Zamanı gelince faydasına veya maliyetine katlanılacak. Ama bu artıştan etkilenmemek adına acele edilmesi gereken durumlar da var. Hizmet borçlanması bunlardan birisi. Çünkü hizmet borçlanması için ödenmesi gereken asgari tutar da brüt asgari ücrete endeksli…

Bu Sefer Artış Fazla Olacak
Geçtiğimiz yıllarda asgari ücretteki artış çok fazla olmuyordu. Bu sebeple de vatandaşlar hizmet borçlanması planlarını erteleyebiliyorlardı. Ancak bu sefer asgari ücretteki artış oldukça fazla oldu. Bu sebeple artıştan etkilenmemek için hizmet borçlanmalarının Aralık ayı bitmeden yapılmasında fayda var.
Hizmet borçlanması türlerinden en fazla başvuruda bulunulanlar doğum borçlanması, askerlik borçlanması ve yurtdışı hizmet borçlanması. Asgari ücret artışıyla birlikte bu borçlanmaların tutarı da artacak.
Örneğin askerlik borçlanmasını şimdi değil de 2022 yılında yapacaklar, 12 aylık borçlanma için 13.737 TL yerine 19.215 TL ödeyecekler. Dolayısıyla arada 5.478 TL’lik ciddi bir fark olacak.
Benzer durum doğum borçlanması için de geçerli. Eğer bir kadın sigortalı şimdi değil de 2022’de doğum borçlanması yaparsa bir çocuk için 27.475 TL yerine 38.430 TL ödemesi gerekecek. Burada da 10.955 TL’lik ciddi bir fark bulunmakta.
Yurtdışı hizmet borçlanması yapacak kişilerin de aynı şekilde acele etmelerinde fayda var. Gurbetçiler şayet şimdi borçlanmazlar da 2022’de borçlanma yaparlarsa, bir aylık borçlanma için 1.610 TL yerine 2.251 TL ödemeleri gerekecek.

​Başka Hangi Durumlarda Borçlanma Var?
Doğum, askerlik ve yurtdışı hizmet borçlanmaları dışında vatandaşlarımızın fazla bilmediği başka hizmet borçlanması türleri de var. Bunlarda da 2022 yılından itibaren borçlanma tutarları ciddi oranda artacak. Buna göre borçlanılabilecek diğer süreler şöyle;
1- Memurların aylıksız izin süreleri
2- Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için geçirilen süreler
3- Avukatlık stajında ve hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri
4- Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri
5- Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri
6- Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri

Dr. Mehmet BULUT