Daha önce sanıyorum 3 kez yazdığım bir konuyu ilgili yerlere ulaşması umuduyla önceki gün yapılan otomobillerdeki ÖTV matrah güncellemesi kapsamında yeni tarifeyle yazmaya karar verdim. Umarım bu kez ilgili yerlere ulaşır.

24 Kasım 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanıp aynı gün yürürlüğe giren 6417 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ÖTV’ye tabi bazı otomobillerin matrahları “güncellendi”. Bu güncelleme sonucunda piyasa satış fiyatı 594 bin 722 TL’nin altında olan sıfır otomobillerin fiyatları ortalama yüzde 5 ila yüzde 20 arasında bir oranda düştü.

Ancak piyasa satış fiyatı 594 bin 722 TL’nin üstünde olan sıfır otomobillerin fiyatlarına matrah güncellemesi yansımadı/yansımayacak da. Örneğin 24 Kasım 2022 öncesinde anahtar teslim fiyatı 800 bin TL olan bir otomobil bugün de aynı fiyattan satışa sunuldu. Nedeni ise ÖTV matrahının uygulanma şeklidir.

Nasıl yani?

Şöyle; ÖTV hesaplamasında aracın vergisiz fiyatı tarifede yer alan hangi aralığa/basamağa giriyorsa vergisiz fiyatın (ÖTV matrahına) tümüne o oran uygulanmaktadır.

24 Kasım 2022’de yapılan güncelleme sonucunda (yeni) tarife aşağıdaki şekilde oldu:

Bu tabloya göre vergisiz fiyatı 184 bin TL’nin altında olan otomobillere yüzde 45, 184 bin TL ile 220 bin TL arasında olanlara yüzde 50, 220 bin TL ile 250 bin TL arasında olanlara yüzde 60, 250 bin TL ile 280 bin TL arasında olanlara yüzde 70 ve vergisiz fiyatı 280 bin TL’yi aşanlara ise yüzde 80 ÖTV uygulanmaktadır.

Örneğin vergisiz fiyatı 200 bin TL olan bir aracın ÖTV ve KDV hesaplaması şu şekilde olacak; aracın vergisiz fiyatı 200 bin TL’lik tutar yukarıdaki tarifede görüldüğü üzere ikinci basamağa yani 184.000 TL’yi aşıp, 220.000 TL’yi aşmayanlar için yüzde 50 aralığına girmektedir. Böylece 200 bin TL’nin tamamına yüzde 50’lik tek bir oran uygulanacaktır. Buna göre 200 bin TL’yi önce yüzde 80 ile çarpıp sonrasında da çıkan sonuca ayrıca yüzde 18 KDV ekleyeceğiz. Özetle ((200.001*%80)*%18 KDV) olacak. Böylece aracın satış fiyatı 354 bin TL olacak.

 Ancak 24 Kasım 2022’de yürürlüğe giren tarifeye göre ÖTV matrahı 280 bin TL’yi 1 TL dahi aşsa vergisiz tüm tutara yüzde 80 ÖTV oranı uygulanır. Örneğin vergisiz fiyatı 280 bin 1 TL olan bir otomobile yüzde 80 ÖTV uygulandıktan sonra çıkan toplam tutara ayrıca %18 KDV de uygulanır ((280.001*%80)*%18 KDV) ve aracın satış fiyatı olan 594 bin 722 TL’ye ulaşılır.

 Aşağıdaki tabloda 24 Kasım 2022 tarihinden önce ve sonra vergisiz fiyatı 280 bin 1 TL olan ve motor silindir hacmi 1600 cm³'ü geçmeyen bir otomobilin vergi karnesi görülmektedir.

Gördüğünüz üzere satış fiyatı 594 bin 722 TL ve üstü araçlara ÖTV matrahı daha önce de yüzde 80 uygulanırken ÖTV matrah güncellemesi sonucunda hala yüzde 80 uygulanmaya devam edilmektedir. Ve dolayısıyla matrah güncellemesi 594 bin 722 TL ve üstü araçları etkilememektedir.

Bu durum hep mi böyle?

Hayır bu vergileme sistemi gelir vergisinde, veraset ve intikal vergisinde yani diğer artan oranlı yani dilimli tarife dediğimiz sistemlerin hiçbirinde böyle değil.

ÖTV de tıpkı gelir ya da veraset vergisindeki gibi hesaplansa daha adil olacak ve bu gibi matrah güncellemeleri sonucunda tüm araçların fiyatı değişecektir. Ve her şeyin en iyisine layık halkımız da bu araçları daha rahat edinebilecektir.

 Peki çözüm nedir?

Çözüm esasında oldukça basit. Hemen geçiyorum açıklamaya..

Örneğin ÖTV hesaplama şekli gelir vergisinde olduğu gibi olsa aynı ÖTV tarifesinde vergisiz fiyatı 200 bin TL olan bir aracın (yukarıdaki tarifedeki/tablodaki şekliyle) ilk 184 bin TL’sine yüzde 45, 184 bin TL’yi aşan 16 bin TL’lik kısmına ise sonraki oran olan yüzde 50 uygulanacaktır. Bu şekilde tüm araçların vergisiz fiyatlarına tarifedeki hangi aralığa giriyorsa o aralığa kadarki tüm oranlar (yüzde 45’ten başlanarak) uygulanacaktır.

 'Hoca gerçekçi ol' dediğinizi duyar gibi oldum, haklısınız. Ve daha gerçekçi olursam, anahtar teslim fiyatı 700 bin TL olan bir aracı şimdiki tarifeyle ve önerdiğim tarife değişikliği sonucunda (ne matrah ne de oranı değiştirmeden) fiyatında nasıl bir değişiklik olacağına bakalım.

Görüldüğü üzere motor silindir hacmi 1600 cm³'ü geçmeyen bir otomobilin piyasa fiyatı 700 bin TL ise bunun vergisiz fiyatı 329 bin 567 TL, ÖTV tutarı 263 bin 654 TL, KDV tutarı 106 bin 708 TL ve ödenen toplam vergi ise 370 bin 434 TL’dir. Ödenen verginin aracın vergisiz fiyatına oranı ise yüzde 112,4’tür.

Daha da Türkçeleştirirsek piyasa fiyatı 700 bin TL olan bir aracın vergisiz fiyatından 41 bin TL fazla vergi ödüyoruz.

Ancak önerdiğim sisteme geçilirse;

Vergisiz fiyatı olan 329 bin 567 TL’nin ilk 184 bin TL’sine yüzde 45, 

184 bin TL-220 bin TL aralığına (36 bin TL’sine) yüzde 50, 

220 bin TL-250 bin TL aralığına (30 bin TL’sine) yüzde 60,

250 bin TL-280 bin TL aralığına (30 bin TL’sine) yüzde 70

ve 280 bin TL üstü için %80 uygulanırsa 

aracın fiyatı 100 bin TL düşer ve satış fiyatı 600 bin 645 TL olur.

 Yani tarifenin uygulanma yöntemine minik bir dokunuş aracın fiyatını 100 bin TL düşürecektir.

Ne dersiniz…..

T24 | Murat BATI