Yapım işlerine ilişkin asgari işçilik uygulamasında kritik noktalar

Kamu kurum ve kuruluşlarınca ya da Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlarca ihale mevzuatına göre yapılan işler nedeniyle yüklenicilerin idareye verdikleri teminatın iade edilebilmesi için;

İhale konusu işlerde çalıştırdıkları sigortalılardan kaynaklanan prim ve idari para cezası borçlarının bulunmaması,

Asgari işçilik uygulaması kapsamında Kuruma yeterli işçilik bildiriminde bulunmuş olmaları,

Yeterli işçilik bildiriminde bulunmamışlar ise fark işçilikten kaynaklanan prim borçlarını ödemeleri

gerekiyor.

Yapım işlerinde işin başlama tarihi nasıl belirlenir?

İhale konusu işte çalışacak sigortalıların bildirimleri için varsa ihale sözleşmesinde yer alan “işe başlama tarihi” itibariyle; yoksa “yer teslim tarihi” itibariyle ya da yer teslim tarihi itibariyle de işe başlanılmamış ise ihale makamına bilgi verilerek “fiilen işe başlanılan tarih” itibariyle işyeri bildirgesi düzenlenmelidir.

Aksi halde ihale konusu işin bitiminin ardından ihale makamınca SGK’ya gönderilecek yazıda, işe başlama tarihinin işyeri bildirgesinde beyan edilen sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten daha önceki bir tarih olduğunun belirtilmesi halinde, işyeri dosyasının tescil tarihi geri çekilerek sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih itibariyle işyeri bildirgesinin verilmemiş olması nedeniyle 3 asgari ücrete kadar idari para cezasına maruz kalınacaktır.

İhale makamınca SGK’ya gönderilecek yazıda işe başlama tarihinin, işyeri bildirgesiyle beyan edilen sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihten daha sonraki bir tarih olduğunun bildirilmesi halinde ise ihale makamınca bildirilen işe başlama tarihine kadar işveren tarafından bildirilen işçilikler asgari işçilik uygulamasında hesaba dahil edilmeyecektir.

Yapım işlerinde işin bitiş tarihi nasıl belirlenir?

Yapım işlerinde ihale makamı tarafından düzenlenen geçici kabul tutanağında işin noksansız olarak yapıldığı belirtilmiş ise tutanakta yer alan “geçici kabul itibar tarihine” kadar sigortalı bildiriminde bulunulması gerekecektir. Geçici kabul tutanağında eksik yapılan işlerin bulunması nedeniyle işin % 100’ünün tamamlanmadığı belirtiliyor ise bu durumda eksikliklerin giderildiği tarihe kadar sigortalı bildiriminde bulunulmalıdır.

Teminat iade yazısı için SGK’ya ne zaman başvurulur?

İhale konusu iş nedeniyle ihale makamına verilmiş teminatın iadesi için geçici kabulünün noksansız olarak yapılmasının ardından ya da geçici kabul noksanlı yapılmış ise işin kesin kabulünün ardından SGK’ya başvurulmalıdır.

Teminat iadesi için işverenin en geç hangi tarihe kadar başvurması gerektiği yönünde bir süre sınırı bulunmamakla birlikte, işveren tarafından SGK’ya ilişiksizlik belgesi için başvuruda bulunulmadığı takdirde ihale makamı, kesin teminatın mevzuatına göre kısmen veya tamamen iadesi imkanının başladığı tarihten itibaren 15 gün içinde, işverenin Kuruma ihale konusu işten dolayı borcunun olup olmadığını sorarak, borcunun bulunmaması halinde ilişkisizlik belgesinin düzenlenmesini yazı ile isteyecektir.

Ayrıca ihale konusu işten dolayı asgari işçilik araştırması sonucunda fark prim borcu çıkabileceği dikkate alındığında, fark prim borcunun gecikme zammına girmeden ödenebilmesi amacıyla teminat iade yazısı için yapılacak başvurunun işin bitiminin ardından ivedilikle yapılması önemlidir.

Fark işçilikten kaynaklanan prim borçları nasıl hesaplanır, prim borcuna itiraz edilebilir mi?

SGK tarafından ihale konusu iş nedeniyle yeterli işçilik bildiriminde bulunulmuş olup olmadığının araştırılması sırasında öncelikle KDV hariç, malzeme fiyat farkı ve akreditif bedeli dâhil toplam istihkak tutarına, işin asgari işçilik oranının % 25 eksiği uygulanmak suretiyle SGK’ya bildirilmiş olması gereken asgari işçilik miktarı hesaplanır.

Yüklenici tarafından işin başlama ve bitiş tarihleri arasında SGK’ya bildirilmiş olan işçilik miktarı, Kuruma bildirilmiş olması gereken asgari işçilik miktarına eşit veya üzerinde ise Kuruma borcunun da bulunmaması halinde ilişiksizlik belgesi verilir.

Aksi halde eksik bildirilen işçilik tutarının %34,75’i üzerinden hesaplanan prim borcu bir aylık süre içinde ödenmek üzere işverene tebliğ edilir.

Kurumca yapılan tebligat üzerine bir aylık süre içinde;

Asgari işçilik oranının yüksek belirlendiği noktasında ya da

Faturalı işçilik ödemeleri, fatura mukabili iş yaptırıldığı, işin kısmen devamlı işyeri sigortalılarıyla yapıldığı, 4/b kapsamındaki kişilerin çalışmaların bulunduğu gerekçeleriyle

İtiraz edilebilecektir. Bir aylık süre içinde itiraz edilmediği takdirde borç kesinleşmiş sayılacaktır.

Hangi durumlarda itiraz edilmelidir?

Asgari işçilik oranına karşı yapılacak itirazların, özellikle toplam istihkak bedelinin içerisindeki malzeme bedelinin yüksek olduğu ve malzemenin yüklenici tarafından karşılandığı (ihale makamı tarafından karşılanmadığı) durumlarda yapılması önerilmektedir.

Faturalı işçilik ödemelerinin bulunması nedeniyle yapılacak itirazların ise;

Yeterli işçilik bildiriminde bulunulmuş olup olmadığının tespiti noktasında Kurum müfettişlerince yapılacak incelemelerde malzeme + işçilik içeren faturaların toplam istihkak tutarından düşülmek suretiyle ve asgari işçilik oranından % 25 eksiltme yapılmaksızın hesaplanacağı,

İnceleme sonrasında eksik işçilik bildiriminde bulunulmuş olduğu tespit edildiği takdirde 5510 sayılı Kanunun 102/d bendine istinaden 2 asgari ücret, 102/e bendine istinaden 1/2 asgari ücret tutarında idari para cezasına maruz kalınacağı

hususlarının göz önünde bulundurularak, özellikle malzeme + işçilik içeren faturaların istihkak tutarının % 30’undan fazla olduğu durumlarda itiraz edilmesi önerilmektedir.

Yapım işlerine ilişkin asgari işçilik uygulamasında kritik noktalar

Yapım işlerinde işin başlama tarihi nasıl belirlenir?, Yapım işlerinde işin bitiş tarihi nasıl belirlenir?, Teminat iade yazısı için SGK’ya ne zaman başvurulur?

Yargıtay Kararları! İşveren çalışma şartlarında sınırsız değişiklik yapamaz

İstifa ve kıdem tazminatı hakkı

SGK ASGARİ İŞÇİLİKLİ İŞLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR.

Torba kanun sonrasında emekli, dul ve yetim aylığından yapılacak kesintiler

İşçinin serbest zaman talebi

Performans nedeniyle iş sözleşmesi feshedilirken hangi kriterler dikkate alınmalıdır?

Engelli istihdamı hesabında kısmi süreli çalışanların durumu

E-bildirge kullanıcı değişikliği nasıl yapılır?

SGK meslek kodu uygulaması ve hatalı kodların geriye yönelik düzeltilme süreci

İşçinin özen ve sadakat borcu