2022 Ocak-Kasım bütçe gerçekleşmeleri

Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2022 yılı Ocak-Kasım bütçe gerçekleşmelerini az önce yayımladı. 2022 yılı Kasım ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 239,4 milyar TL, bütçe gelirleri 347,7 milyar TL ve bütçe fazlası 108,3 milyar TL olarak gerçekleşti. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 215 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 132,7 milyar TL olarak açıklandı.

Ocak-Kasım bütçe gerçekleşmeleri

2022 yılı Ocak-Kasım döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 2 trilyon 567,6 milyar TL, bütçe gelirleri 2 trilyon 547,2 milyar TL ve bütçe açığı 20,4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 2 trilyon 274,9 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 272,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.



Kasım ayı bütçe dengesi 

Merkezi yönetim bütçesi 2021 yılı Kasım ayında 23 milyar 586 milyon TL açık vermiş iken 2022 yılı Kasım ayında 78 milyar 627 milyon TL açık vermiştir. 2021 yılı Kasım ayında 9 milyar 478 milyon TL faiz dışı açık verilmiş iken 2022 yılı Kasım ayında 45 milyar 511 milyon TL faiz dışı açık verdiği görülmektedir.

Aşağıdaki tabloda Kasım 2021 ile Kasım 2022 bütçe gerçekleşmeleri karşılaştırılmıştır.

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere Merkezi yönetim bütçesi 2021 yılı Kasım ayında 31 milyar 999 milyon TL fazla vermiş iken 2022 yılı Kasım ayında 108 milyar 305 milyon TL fazla vermiştir.  2021 yılı Kasım ayında 47 milyar 318 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2022 yılı Kasım ayında 132 milyar 708 milyon TL faiz dışı fazla verilmiştir. 

Ocak-Kasım dönemi bütçe gider gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Kasım ayı itibarıyla 239 milyar 429 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz harcamaları 24 milyar 403 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 215 milyar 26 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

2022 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 2 trilyon 831 milyar 472 milyon TL ödenekten Kasım ayında 239 milyar 429 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 135 milyar 757 milyon TL harcama yapılmıştır. 

Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 78,5 oranında artarak 215 milyar 26 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 10,3 iken 2022 yılında yüzde 8,6 olmuştur.

Ocak-Kasım dönemi gelir gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Kasım ayı itibarıyla 347 milyar 734 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.  Vergi gelirleri 312 milyar 1 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 29 milyar 401 milyon TL olmuştur.

Aşağıdaki tabloda 2022 Ocak-Kasım dönemi vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı gösterilmiştir.

Ocak-Kasım dönemi bütçe gerçekleşmeleri içinde KDV ve ÖTV'nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 48,87, dolaylı vergilerin payı yüzde 61 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 39 olarak gerçekleşmiş.

Ocak-Kasım dönemi-2021 ile Ocak-Kasım dönemi 2022 vergi tahsilatı karşılaştırılması

2021 yılı Kasım ayında bütçe gelirleri 167 milyar 756 milyon TL iken 2022 yılının aynı ayında yüzde 107,3 oranında artarak 347 milyar 734 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin Kasım ayı gerçekleşme oranı 2021 yılında yüzde 15,2 iken 2022 yılında yüzde 13,6 olmuştur. 2022 yılı Kasım ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 109,6 oranında artarak 312 milyar 1 milyon TL olmuştur. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 16,1 iken 2022 yılında yüzde 14,3 olmuştur.  

Aşağıdaki tabloya göre 2021 Ocak-Kasım dönemine göre tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi kurumlar vergisidir. 2021 Ocak-Kasım döneminde 174 milyar 934 milyon TL tahsilatı olan kurumlar vergisi, 2022 Kasım ayında yüzde 185,1 artarak 498 milyar 746 milyon TL'ye yükselmiştir.

Geçen yıl aynı döneme göre ÖTV'nin tahsilatında yüzde 98,1 artış görülürken özellikle ÖTV matrah değişikliği nedeniyle motorlu araçlarda yüzde 120,7 artmıştır.

Kolalı içeceklerde ÖTV yüzde 111,2, alkollü içeceklerde 93,9, petrol ve doğalgazda ise geçen yıl aynı döneme nazaran yüzde 125,6 oranda artmış.

Diğer taraftan dışa bağımlılığımızın ve döviz kurundaki artıştan kaynaklı olarak gümrük vergisi tahsilatı da geçen yıl aynı döneme göre yüzde 129,7; ithalde alınan KDV ise yüzde 132,9 oranında artış göstermiş.

T24 | Murat BATI