<p style="text-align: justify;">8/9/1999 öncesi işe girmiş sigortalıların emeklilikte yaş şartını kaldıran 7438 sayılı Kanunun 3/3/2023 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte kimi vatandaş emekli olabilir yazısı almak için, kimi vatandaş emeklilik başvurusu için sosyal güvenlik merkezlerinde uzun kuyruklar oluştururken, akıllarda bazı soru işaretleri kalabilmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Mart ayının 3’ü ile 31 arasında emeklilik başvurusunda bulunmak arasında bir fark var mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Mart ayı içinde emeklilik başvurusunda bulunan özel sektör çalışanlarının emekli aylıkları 1 Nisan’dan itibaren hesaplanacaktır. Bu bakımdan Mart ayının başında veya sonunda emeklilik başvurusu yapmak arasında sigortalının lehine veya aleyhine bir durum oluşması söz konusu değildir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emeklilik başvurusu için e-Devlet yerine SGM’lere başvurulduğunda işlemler daha çabuk sonuçlanır mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Vatandaşlar arasında sosyal güvenlik merkezlerine şahsen başvurulması halinde emeklilik işlemlerinin daha kısa sürede sonuçlandırılacağı yönünde bir algı olsa da SGK tarafından emeklilik işlemleri yapılırken kişinin hangi yöntemle başvurduğu yönünde bir ayırım yapılmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emeklilik başvurusu için işten ayrılış bildirgesinin ne zaman verilmesi gerekir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Genel kural, önce işverenin işten ayrılış bildirgesi düzenlemesi, sonra sigortalının emeklilik başvurusunda bulunmasıdır.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak aynı ay içinde olmak kaydıyla, emeklilik başvurusundan sonra işten ayrılış bildirgesi düzenlenen sigortalıların başvuruları da geçerli sayılmaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emeklilik için “emekli olabilir” yazısı alınması şart mıdır?</strong></p> <p style="text-align: justify;">EYT’li vatandaşların emekli olabilmeleri için kadın ise 20 yıl, erkek ise 25 yıl sigortalılık sürelerini tamamlayıp, prim gün sayılarını da doldurmuş olmaları gerekiyor.</p> <p style="text-align: justify;">Bu şartlar sağlanmış ise SSK kapsamında emekli olacak sigortalılar için işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi yeterli olup, ayrıca “emekli olabilir” yazısının alınması gibi bir şart bulunmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>“Emekli olabilir” yazısı olmadan kıdem tazminatı ödenebilir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">EYT başvurularında yaşanan yoğunluk nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumunca “Emekli Olabilir” yazılarıyla ilgili yapılan duyuruda <em>“sadece hizmetlerinde tereddüt edilen sigortalılar için resmi yazı talep edilmesi”</em> gerektiği belirtilmiştir.</p> <p style="text-align: justify;">Buna göre çalışanın e-Devlet uygulamalarından alacağı hizmet dökümündeki bilgilerden ya da Çalışma Hayatım başlıklı uygulamadan alacağı ekran görüntüsünden emekli aylığına hak kazandığı kesin olarak anlaşılıyorsa “emekli olabilir yazısı” olmadan da işten ayrılış bildirgesi düzenlenerek kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür.</p> <p style="text-align: justify;">Bu aşamada özellikle,</p> <ul> <li style="text-align: justify;">4/a kapsamındaki hizmet süreleri ile birlikte 4/b veya 4/c kapsamında hizmet süresi bulunan sigortalılar yönünden,</li> <li style="text-align: justify;">Hizmet dökümünde Sahte (S) , Şüpheli (Ş), Kontrollü (K) kodlu işyerleri bulunan sigortalılar yönünden</li> </ul> <p style="text-align: justify;">SGK’dan emekli olabilir yazısı istenilmesinde yarar bulunmaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emeklilik nedeniyle çıkış-giriş yapılıp SGDP’li bildirilen sigortalının sonradan emekli aylığına hak kazanmadığı anlaşılırsa idari para cezasına maruz kalınır mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Emekli aylığına hak kazanmadığı halde SGDP’li olarak bildirildiği sonradan anlaşılan sigortalılara yönelik işten ayrılış ve işe giriş bildirgesi ile düzeltme amacıyla verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesine idari para cezası uygulanmamaktadır. Ancak SGDP’li bildirimlerin tüm sigorta kollarına dönüştürülmesinin ardından ortaya çıkacak fark primlerin gecikme zammıyla birlikte ödenmesi gerekecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emeklilik nedeniyle çıkışı yapılan sigortalı tekrar ne zaman çalışmaya başlayabilir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Emeklilik nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilen sigortalılar, işten çıkış tarihini izleyen günden itibaren SGDP’ye tabi olarak çalışmaya başlayabilirler.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalılar için beş puanlık prim indiriminden nasıl yararlanılacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">SGDP’ye tabi çalıştırılacak sigortalılara yönelik beş puanlık prim indirimi yalnızca 3/3/2023 ve sonrasında yaş dışındaki diğer şartları sağlamış olmaları nedeniyle işten ayrılıp, 30 gün içinde aynı işyerinde yeniden çalışmaya başlayanlara yönelik verilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">2/3/2023 ve öncesinde SGDP’li olarak çalışmaya başlamış veya 3/3/2023 tarihinden sonra yaş koşulunu da sağlayarak emekli olmuş çalışanlar (EYT’li olmayanlar) yönünden beş puanlık indirimden yararlanılması mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla emekli çalışanlar yönünden bu ayrıntıların dikkate almadan SGDP’ye tabi tüm çalışanlardan dolayı beş puanlık prim indiriminden yararlanılması halinde sonradan yersiz yararlanılan teşviklerin faiziyle birlikte ödenmesi gündeme gelebilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Emekli aylığı başvuruları sonuçlandırılmamış vatandaşlar SGK’dan avans talep edebilir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Emekli aylığına hak kazanarak emeklilik başvurusunda bulunmuş olmalarına rağmen, 90 gün içinde emekli aylıkları ödenmeyen vatandaşlara yazılı talepte bulunmaları hâlinde avans ödenebilmektedir. Avans miktarı her üç ay için net asgari ücretin üç katını geçmemek üzere Kurumca belirlenmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Mart ayında emeklilik nedeniyle çıkışı yapılmış, bir sonraki gün SGDP’li işe giriş yapılmış sigortalının MUHSGK bildirimi nasıl yapılmalıdır?</strong></p> <p style="text-align: justify;">31 gün çeken Mart ayı içinde emeklilik nedeniyle işten ayrılmış, bir sonraki gün SGDP’li olarak işe alınmış sigortalıların işten ayrıldığı tarihe kadar olan gün sayısı 1 nolu belge türü ile bildirilecek, 2 nolu belge türündeki prim gün sayısı ise 30 günden- 1 nolu belge türü ile bildirilmiş gün sayısı düşülmek suretiyle bulunulacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Karar | Eyüp Sabri DEMİRCİ</p>