7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 12.03.2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ayrıca 7440 sayılı Kanun Genel Tebliği(Seri No:1), 25.03.2023 tarihli ve 32143 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 7440 sayılı Kanun’un 5 inci ve geçici 1 inci maddesi uyarınca 2022 yılı gelir ve kurumlar vergi türü için yapılacak matrah artırımına ilişkin önceki Kanunlardan(4811 / 6111 / 6736 / 7143 / 7326 sayılı Kanun) ve diğer dönemlerden(2018, 2019, 2020 ve 2021) ayrıksı düzenlemeler yer almaktadır. Yasa, 2022 yılı için matrah artırımında bulunmak isteyenlere özetle şunu söylemektedir: Bu döneme ait beyan edilen/edilecek matrahın; önceki yılın matrahının yeniden değerleme oranının arttırılmış halinden veya üçüncü geçici vergi dönemine ait matrahın yüzde kırk oranının arttırılmış halinden düşük olmasın! Konuyla ilgili muhtemel durumlara ilişkin örnekler; mükelleflerin 2021 ve 2022 yılı gelir vergisi(GV) ve kurumlar vergisi beyanları ile 2022/3.geçici vergi dönemi(GVD) beyanına göre yapılacak artırım bildirimi aşağıdaki gibidir. Karşılaştırmada Geçici Vergi Beyanları Hususu(*) Mükelleflerin beyanlarının karşılaştırılmasında; -2022/3.GVD beyanı varsa 2. ve 1. GVD beyanlarının tutarları ne olursa olsun dikkate alınmaz. -2022/3.GVD beyanı yoksa 2022/2.GVD beyanı %100 artırımlı olarak dikkate alınır. -Sadece 2022/1. GVD beyanı varsa bu beyan %300 artırımlı olarak dikkate alınır. Artırım Nedeniyle Ek Gelir/Kurumlar Vergisi Çıkabilir(**) Mükellefler, yasal deftere göre hesaplanan dönem matrahını esas alarak beyanname vermektedirler. Matrah artırımında bulunulmaması halinde beyan edilen matrahta herhangi bir değişiklik yapılması gerekmemektedir. Ancak artırım bildiriminde bulunulması halinde yapılacak karşılaştırmalara göre beyan edilen tutardan(a1) daha fazla tutarda(a2) matrah beyan etme durumunda kalınabilir. Çünkü Yasa, kıyaslama sonrasında bulunan en yüksek tutarın, yıllık beyannamede de beyan edilmesini öngörmektedir. Buna göre örnek3, örnek4, örnek5 teki (a2) satırındaki tutarlar, 2022 yılı gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin olması gereken matrahıdır. 2022 Döneme ait matrah artırımına ilişkin özellikli hususlar -Bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması gerekmektedir. -Bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 yılı ve 2022/3.GVD(yoksa 2.GVD, yoksa 1.GVD) için beyan edilen matrahın belirlenen oranlarda artırılan tutarından yüksek olanından az olmaması şarttır. -2021 ve 2022 yılı için 1/1/2023 tarihinden sonra matrah azaltıcı nitelikte düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda, yapılacak kıyaslamada düzeltme öncesi beyan edilen matrahlar esas alınır. -Faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar yani mükellefiyeti bulunmayanlar(potansiyel mükellef kapsamında olanlar) da artırım hükümlerinden yararlanabilir. -Matrah artırımında bulunulan 2022 yılına ait zararlarının tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl kârlarından mahsup edilmez. -2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması, bu Kanunun 10’uncu maddesinin (27) fıkrası uyarınca alınacak ek vergi için bu döneme ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılmasına engel teşkil etmez. Özetle; 2022 yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergi türü için yapılacak matrah artırımı bildirimi, önceki Kanunlardan ve diğer dönemlerden farklılaşan özellikleri barındırmaktadır. Kaynakça: -7440 sayılı Kanun -7440 sayılı Kanun Genel Tebliği(Seri No:1) Zeyneddin Çetin Vergi Başmüfettişi