<p style="text-align: justify;"><strong>Deprem </strong>felaketinin insani boyutlarını artık unutmamız isteniyor. Bir talimat ile nerede ise bütün basın yayın organları normal yayın akışına döndüler. Deprem konusu konuşulmasın, “yüz yılın felaketi mi, cinayeti mi” olduğu muğlak kalsın, herkes acısını içinde yaşasın, buyurulmuş. Neredeyse depremde ölenler, öldükleri için suçlu ilan edilecekler.</p> <p style="text-align: justify;">Deprem, 11 ilimiz ve ilçelerinde büyük yıkıma neden oldu. Şehirler gerek ölümler gerekse göç nedeniyle boşaldı. Evler ve işyerleri yıkıldı. Bugün sizlerle; ülke nüfusunun %18'ini ilgilendiren; ekonomik, sosyal, psikolojik ve siyasal sonuçları olan bu felaketten etkilenen ve devlete borçlu olan depremzedelere ilişkin bir önerimi paylaşacağım.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>BORÇLAR SİLİNSİN</strong></p> <p style="text-align: justify;">Deprem nedeniyle mücbir sebep hali kapsamında sayılan 11 ilde mükellefiyeti olan yaklaşık 800.000 mükellefin 31.01.2023 tarihi itibari ile vergi dairelerine olan borçları aşağıdaki tablodaki gibidir.</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" decoding="async" height="1266" loading="lazy" src="https://i01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2023/02/23/basliksiz-1.jpg" width="1200" /></p> <p style="text-align: justify;">Yukarıdaki tabloda yer alan borçların, doğal afet nedeniyle terkini (silinme) ile ilgili hükümler Vergi Usul Kanunu'nun 115'inci maddesi ile Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'nun 105'inci maddesinde yer almaktadır. Deprem nedeniyle Vergi Usul Kanunu çerçevesinde vergi mükelleflerinin varlık ve/veya ürünlerinin en az üçte birini, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde ise varlık ve ürünlerinin en az üçte birini kaybetmeleri gerekiyor.</p> <p style="text-align: justify;">Deprem nedeniyle Kanun'da belirtilen oranda kayıp yaşayan mükelleflerin borçları, Vergi Usul Kanunu çerçevesinde Gelir ve Kurumlar Vergisi ile arazi vergileri kapsamında olmak suretiyle, zararla orantılı olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun bakımından ise Cumhurbaşkanı'nca kısmen veya tamamen silinebilmektedir.<br /> <br /> <strong>1999 depreminde silinmişti</strong></p> <p style="text-align: justify;">Vergi Usul Kanunu çerçevesinde kesin bir süre olmamakla birlikte; Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde doğal afetler nedeniyle terkinde 6 aylık başvuru süresi vardır. Zararın tespiti ve derecesi ilgili kurumlarca tespit edilerek, terkin hükümlerinin uygulanabilirliği ve ne oranda uygulanacağı belirlenmektedir.</p> <p style="text-align: justify;">Ülkemizde 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 depreminden etkilenen borçlu vatandaşların devlete olan borçları 30 Aralık 2001'de Resmi Gazete'de yayımlanan 4731 sayılı Kanun ile silinmişti. Aynı işlemin Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen devlete borçlu vatandaşlar için de bir an önce yapılması şart.</p> <p style="text-align: justify;">İktidar, borçları silmeme konusunda kararlı olduğunu dün Resmi Gazete'de yayımlanan 22 Şubat 2023 tarih ve 6831 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile gösterdi. Depremzedelerin, 7256 ve 7326 sayılı Kanun kapsamında yapılandırarak ödemeye çalıştığı eski borçlarının; mücbir sebep hali ilan edilen döneme rastlayan taksitlerden birincisinin ödeme süresinin mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi izleyen ayda ve sonraki taksitlerin ödeme sürelerinin ise bu ayı takip eden ikişer aylık dönemler halinde ödenebileceğine ilişkin düzenleme yapıldı.</p> <p style="text-align: justify;">Önümüzdeki hafta Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmesi muhtemel Vergi Barışı Yasa Teklifi'ne, bu konuya ilişkin eklenecek maddeler ile sorun hemen çözülmelidir. Her şeylerini kaybetmiş insanları, ‘varlığının ve mahsulünün ne kadarını kaybettin' soruları ve bürokrasisi ile uğraştırmaya hakkınız yok. Zaten bütün borç sadece 37 milyar 742 milyon 128 bin TL'dir.</p> <p style="text-align: justify;">Sözcü | Nedim TÜRKMEN</p>