<p style="text-align: justify;">İşyerlerinin iş sağlığı ve güvenliğine yönelik yerine getirmesi gereken birçok yükümlülük var. Öyle ki bu yükümlülüklerin hangisini, nasıl ve ne zaman yapacakları konusunda işverenlerin kafası çok karışık. Nitekim bu yükümlülüklerin yürürlük tarihleri ve uygulanma şekillerinde zaman içinde sürekli değişiklikler yapılıyor. Getirilen kuralları takip edememe ve bunlar uymama halinde de işverenler bazı yaptırımlarla karşı karşıya kalabiliyor. Ancak iş sağlığı ve güvenliği konusunda, yaptırım riskinden öte çalışanların güvenliği hiç kuşkusuz daha önemli.<br /> Ülkemizdeki iş kazası istatistiklerine bakıldığı zaman inşaat ve maden işyerlerinde kaza riskinin oldukça fazla olduğu görülüyor. Bu durum da diğer riskli işyerleri ile birlikte bu işyerlerinde ekstra iş güvenliği önlemlerin alınmasını gerekli kılıyor. Bunlardan bir tanesi de yapılması gereken risk değerlendirmesi ve yaptırımı ile ilgili.<br /> Nitekim inşaat ve maden işyerlerinde risk değerlendirmesi çok önemli ve bu noktadaki ihmal işçilerinizin canına mal olabileceği gibi işyerine mühür vurulmasına da neden olabilir. <br /> <br /> <strong>Risk Değerlendirmesi Yapılmazsa İş Durdurulur</strong><br /> İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre;<br /> - İşyerinde çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde, bu tehlike giderilinceye kadar işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulabiliyor.<br /> - Maden, metal ve inşaat işyerlerinde veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda da iş durduruluyor.<br /> - Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin artırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan üretim ve/veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri, işin durdurulma sebebi sayılıyor.<br /> <br /> <strong>Süreç Nasıl İşliyor?</strong><br /> Söz konusu işin durdurulması uygulaması iş müfettişleri tarafından yapılan denetimlerde söz konusu oluyor. Peki işin durdurulmasında süreç nasıl işliyor:<br /> 1- İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebiliyor.<br /> 2- İş müfettişleri tarafından verilen işin durdurulması kararı, ilgili mülki idare amirine ve işyeri dosyasının bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bir gün içinde gönderiliyor.<br /> 3- İşin durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından 24 saat içinde yerine getiriliyor.<br /> 4- İş müfettişi tarafından tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi nedeniyle verilen işin durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından aynı gün uygulanıyor.<br /> İşveren, yerine getirildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde, yetkili iş mahkemesinde işin durdurulması kararına itiraz edebiliyor. Ancak itiraz, işin durdurulması kararının uygulanmasını etkilemiyor. Mahkeme itirazı öncelikle görüşüyor ve altı iş günü içinde karara bağlıyor.<br /> İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini Bakanlığa yazılı olarak bildirmesi hâlinde, en geç yedi gün içinde işyerinde inceleme yapılarak işverenin talebi sonuçlandırılıyor.<br /> <br /> <strong>İş Durdurulursa Ücretler Ödenmeli</strong><br /> Risk değerlendirilmesi yapılmaması veya başka nedenle iş durdurulursa işveren ücret ödeme yükümlülüğünden kurtulamıyor. İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlü.<br /> Şayet işveren işçisine bu şekilde ücretini ödemezse veya başka bir iş vermezse 2022 yılı için işçi başına 2.820 TL idari para cezası ödemek zorunda. Yani 100 tane işçisi olan bir inşaat işyeri durdurma kararı sonrası işçilerine ücretlerini ödemezse aykırılığın devam ettiği her ay için ayrı ayrı 282 Bin TL idari para cezası öder.<br /> <br /> <strong>İşverene Hapis Tehlikesi de Var</strong><br /> İşin durdurulmasında işveren ve işveren vekili için ayrıca hapis tehlikesi de var. Şayet işveren veya işveren vekili faaliyetin durdurulduğu işyerinde izinsiz çalışma yapmaya devam ederlerse 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ile cezalandırılır.<br /> Burada önemli olan noktalardan birisi de cezanın sadece işveren için değil genel müdür, amir gibi işveren vekilleri için de uygulanabilmesi.<br /> <strong></strong><br /> <strong>Dr. Mehmet BULUT</strong><br /> İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı<br /> </p>