<p style="text-align: justify;"><strong>Yine </strong>deprem, yine mücbir sebep hali ilanı karşımıza çıktı. Son yıllarda deprem olan birkaç ilde ilan edilen mücbir sebep hali, bu kez 10 ilde (iktidar tarafından 11 inci il olarak Elazığ'ın ekleneceği ifade edildi) mükellefiyeti olan oldukça geniş bir mükellef kitlesini ilgilendiriyor. Vergi Usul Kanunu'nun 13'üncü maddesinde düzenlenmiş olan “Mücbir Sebep Hali” bu kez yer sarsıntısı gibi bir afet nedeniyle tekrar gündemimizde. Mücbir sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemiyor ve tarih zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzuyor.</p> <p style="text-align: justify;">06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edildi.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>MÜCBİR SEBEP HANGİ SÜRELERİ UZATIYOR?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Depremden etkilenen 10 ilde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir. Bu kapsamda;</p> <p style="text-align: justify;">– Verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,</p> <p style="text-align: justify;">– Bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri,</p> <p style="text-align: justify;">– Deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,</p> <p style="text-align: justify;">– 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi,</p> <p style="text-align: justify;">– Deprem tarihinden önce ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi uzatılmıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimler <strong>15.08.2023 Salı günü sonuna kadar</strong> verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda saydığım diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri <strong>31.08.2023 Perşembe günü</strong> <strong>sonuna kadar</strong> ödenebilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Ayrıca mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1'inci geçici vergi dönemine (Ocak-Mart dönemine ait) ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Depremden etkilenen 10 ilde bulunan vergi mükelleflerinin vergi borçları 02.10.2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir. Önümüzdeki hafta Meclis gündemine gelecek olan “vergi barışı yasa teklifi” içinde depremden etkilenen mükelleflerin deprem öncesi vergi borçlarının silinmesine ilişkin düzenleme yapılması yerinde olacaktır. Özel bankaların deprem bölgesindeki kişilerin kredi borçlarını sildiği bir ortamda devletin hala yapılandırma peşine düşmesi kabul edilemez.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>VERGİ MÜKELLEFLERİNİN YÜZDE 11'İ MÜCBİR SEBEP KAPSAMINDA…</strong></p> <p style="text-align: justify;">Deprem, yıkılan binalar, ölü ve yaralı sayısı itibarıyla yaptığı yıkımın bir benzerini bölgenin tarım ve imalat sanayini sırtlayan mükelleflerini de çok etkiledi. Depremin etkilediği 10 ildeki mükellef sayıları aşağıda yer almaktadır. Ayrıca bu 10 ilde 148.716 basit usulde vergilendirilen mükellef ve 90.137 gayrimenkul sermaye iradın nedeniyle beyanname veren mükellefte yer almaktadır. Diğer mükelleflerle birlikte mücbir sebep kapsamındaki toplam mükellef sayısı 638.000'i bulmaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><img alt="" decoding="async" height="892" loading="lazy" src="https://i01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2023/02/17/111.jpg" width="1200" /></p> <p style="text-align: justify;">Depremin etkilediği 10 ilin toplam ülke nüfusu içindeki payı %16 ve toplam mükellef sayısı içindeki payı ise %11.3'tür. Bölgenin bütçe gelirine katkısı %5 seviyesindedir.</p> <p style="text-align: justify;">Bu bölge aynı zamanda gayrisafi yurtiçi hasılanın %9.3'ünü yaratan, ülke ihracatı içindeki ağırlığı %8.5, sigortalı çalışanların payı %11.7 ve işlenen tarım alanı açısından tarımsal üretimin %14.5'lik payına sahip büyük bir ekonomik güçtü.</p> <p style="text-align: justify;">Şimdi hep birlikte ayağa kalkıp, bu bölgeyi eskisinden çok daha ileriye götürecek adımları hemen atıp, seferberlik ruhu içinde çalışma zamanı. Aslında bunu başarmak kolay, zor olan ihmaller zinciri ile göz göre göre ölümüne neden olunan binlerce masum insanı geri getirmek.</p> <p style="text-align: justify;">Sözcü | Nedim TÜRKMEN</p>