<p style="text-align: justify;">Bu konunun bizim alanımız ile ilgili olmadığını bir an düşünebilirsiniz. Şu bir gerçektir ki, nerde ise hemen her şey meslek mensubuna danışılmaktadır. Özellikle nadir olan bu tür işlemlerin bazı tapu müdürlüklerince bilinmediğini ve konuya vakıf olmadıklarına defalarca şahit olduğumu belirtmek isterim.</p> <p style="text-align: justify;">Ticari işletmelerin nevi yani tür değişikliği yada aynı sermaye artışı yolu ile adlarına kayıtlı gayrimenkullerin tapudaki devirleri noktasında sıkıntıların yaşandığı görülmektedir. Konu ile ilgili olarak Çevre ve şehircilik bakanlığının yayımlamış olduğu 06 Şubat 2013 tarih ve 2013/7 GENELGE NO: 1744 nolu genelgede detaylar açıklanmıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Genelgenin,<strong>AYNÎ SERMAYE KONULMASI</strong> maddesinde;</p> <p style="text-align: justify;"> 1- Ticaret şirketlerinin kuruluşu sırasında aynî sermaye olarak konulması öngörülen mal ve hakların mahkemece atanan bilirkişi tarafından tespit edilen değerine ilişkin rapor ile birlikte malikin/hak sahibinin talebi üzerine beyanlar sütununa “…………………şirketi adına ayni sermaye konulması taahhüdü vardır. Tarih/Yev. ” şeklinde belirtme yapılarak, talep edilmesi halinde takyidatlı tapu kayıt örneğinin suret harcı ve döner sermaye ücreti tahsil edilerek ilgililere verilmesi gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;"> 2- İlgi (c) Tebliğin 4’üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 128’inci maddesine göre bir ticaret şirketine ayni sermaye olarak konulan ve tapu, gemi ve fikri mülkiyet ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların şirket adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla, tescili yapan ticaret sicil müdürlüğü tarafından şirketin tescili ile eş zamanlı olarak tapu müdürlüğüne ilgi (c) Tebliğin 5’inci maddesinde düzenlenen hususların bildirilmesi gerekir. Tapu müdürlüğünce söz konusu bildirimin alındığı anda, taşınmazın beyanlar sütununa “…………. Şirketi adına aynî sermaye olarak kabul edilmiştir. Tarih/yev. ” şeklinde belirtme yapılması gerekmekte olup, tapu kaydında mevcut olması halinde birinci fıkrada yer alan aynî sermaye taahhüdüne ilişkin beyanın da aynı yevmiye ile terkin edilmesi gerekmektedir. İdaremizce taşınmazların aynî sermaye olarak konulmasının re’sen tescili mümkün olmadığı için, ilgililerin başvurusu üzerine şirketin harç bağışıklığı yoksa gerekli harç ve döner sermaye ücreti alındıktan sonra taşınmaz ve hakların yeni sahipleri adına tescili yapılabilir.</p> <p style="text-align: justify;"> 3- (Değişik- 12/06/2013 tarih ve 23294678-010. 06/4636 sayılı Makam Oluru ile) Kurulu ticaret şirketlerine aynî sermaye konulması (sermaye arttırımı) halinde; aynî sermaye olarak konulması öngörülen mal ve hakların mahkemece atanan bilirkişi tarafından tespit edilen değerine ilişkin rapor ile birlikte malikin/hak sahibinin talebi üzerine beyanlar sütununa “…………………şirketi adına ayni sermaye konulması taahhüdü vardır. Tarih/Yev. ” şeklinde belirtme yapılması ve talep edilmesi halinde takyidatlı tapu kayıt örneğinin suret harcı ve döner sermaye ücreti tahsil edilerek ilgililere verilmesi gerekmektedir. Ayni sermaye olarak kabul edilen mal veya hakların ilgi (e) Yönetmelik hükümleri ve ilgi (c) Tebliğin 4’üncü maddesi uyarınca, ilgili ticaret sicil müdürlüğünce eş zamanlı olarak tescilin sağlanması için tapu müdürlüğüne bildirim yapılması gerekir. Anılan tebliğin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (e) bendindebelirtilen belgelerle birlikte aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan şirket sözleşmesi ve değerleme raporunun (mülkiyet değişikliğine konu olan mal ve hakların mahkemece atanan bilirkişi tarafından tespit edilmiş değeri) örneklerinin söz konusu bildirime eklenmesi gerekmektedir. Aynı Tebliğin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan düzenleme uyarınca da tapu müdürlüğünce bildirimin alındığı anda, taşınmazın beyanlar sütununa “…………. Şirketi adına aynî sermaye olarak kabul edilmiştir. Tarih/yev. ” şeklinde belirtme yapılarak aynî sermaye taahhüdüne ilişkin beyanın da aynı yevmiye ile terkin edilmesi gerekmektedir. İdaremizce taşınmazların aynî sermaye olarak konulmasının re’sen tescili mümkün olmadığı için, ilgililerin başvurusu üzerine şirketin harç bağışıklığı yoksa gerekli harç ve döner sermaye ücreti alındıktan sonra mal ve hakların yeni sahipleri adına tescili yapılabilir.</p> <p style="text-align: justify;"> 4- Şirketlerin birleşme, bölünme ve tür değişikliğine konu olması halinde ilgi (e) Yönetmelik hükümleri ve ilgi (c) Tebliğin 4’üncü maddesi uyarınca, ilgili ticaret sicil müdürlüğünce eş zamanlı olarak tescilin sağlanması için tapu müdürlüğüne bildirim yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Anılan tebliğin 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (b), (ç), (f) ve (g) bentlerinnde belirtilen belgelerle birlikte aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan şirket sözleşmesi ve değerleme raporunun (mülkiyet değişikliğine konu olan mal ve hakların yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir, denetime tabi şirketlerde ise denetçi tarafından tespit edilmiş değeri) örneklerinin bildirime eklenmesi gerektiği belirtilmiştir. Aynı Tebliğin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan düzenleme uyarınca da tapu müdürlüğünce bildirimin alındığı anda, taşınmazın beyanlar sütununa “…………. Şirketi adına aynî sermaye olarak kabul edilmiştir. Tarih/yev. ” şeklinde belirtme yapılması gerekmekte olup, İdaremizce taşınmazların aynî sermaye olarak konulmasının re’sen tescili mümkün olmadığı için, ilgililerin başvurusu üzerine şirketin harç bağışıklığı yoksa gerekli harç ve döner sermaye ücreti alındıktan sonra mal ve hakların yeni sahipleri adına tescili yapılabilir.</p> <p style="text-align: justify;"> 5- 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun “Genel Muaflıklar ve İstisnalar” başlıklı 123’üncü maddesindeki; “Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler …………………(yargı harçları hariç) bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. ” hükmü uyarınca anonim, eshamlı (sermayesi paylara bölünmüş) komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i (tür) değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler 492 sayılı Harçlar Kanunu’ndaki harçlardan (yargı harçları hariç) müstesna tutulmuştur. Buna göre; anonim, eshamlı komandit (sermayesi paylara bölünmüş) ve limited şirketlerin Harçlar Kanunu’nda belirtilen yukarıdaki işlemleri nedeniyle harç alınmaması gerekmektedir. Diğer şirketler (Kollektif, adi komandit, kooperatif vb. ) açısından söz konusu işlemler için harç tahakkuk ve tahsil edilecek olup, ayrıca tüm şirketler bakımından söz konusu işlemlerde döner sermaye ücreti tahsil edilmelidir.</p> <p style="text-align: justify;"> 6- Anılan Tebliğ gereği, aynî sermaye olarak taahhüt/kabul edildiğine ilişkin beyanlar sütununda belirtme bulunan taşınmaz ve haklar, tapu müdürlüğünde şirket adına tescil ettirilinceye kadar taşınmaz ve hakların başkasına devredilmesi veya üzerinde aynî bir sınırlama getirilmesi halinde durumun derhal ilgili ticaret sicil müdürlüğüne (mahkemece atanan bilirkişi raporunda gösterilen şirket merkezinin bulunduğu ya da şirketin tescil edildiği) bildirilmesi gerekmektedir. DENİLMEKTEDİR.</p> <p style="text-align: justify;">Ayrıca yine, <strong>ŞİRKETLERDE YAPI DEĞİŞİKLİĞİ VE AYNİ SERMAYE KONULMASINDA SİCİLLER ARASI İŞBİRLİĞİNE İLİŞKİN TEBLİĞDE</strong>;</p> <p style="text-align: justify;">Müdürlüklerin ve ilgili sicilleri tutan kurumların bildirim yükümlülüklerinin ,</p> <p style="text-align: justify;"><strong>MADDE 4</strong> –</p> <p style="text-align: justify;">1- Ticaret şirketlerinin Kanun hükümlerine göre birleşmelerinde devralan şirketin, bölünmelerinde ise bölünen şirket dışındaki bölünmeye katılan diğer şirketlerin kayıtlı olduğu müdürlükler tarafından; devrolunan veya bölünen şirketin malvarlığına dahil olan tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların, devralan şirketlerin adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla, birleşme veya bölünme kararının tescili ile eş zamanlı olarak ilgili sicillere 5 inci maddede düzenlenen hususlar bildirilir.</p> <p style="text-align: justify;">2- Ticaret şirketlerinin Kanun hükümlerine göre tür değiştirmelerinde, tür değiştiren şirketin malvarlığına dahil olan tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların yeni tür adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla, tescili yapan müdürlük tarafından yeni türün tescili ile eş zamanlı olarak ilgili sicillere 5 inci maddede düzenlenen hususlar bildirilir.</p> <p style="text-align: justify;"> 3- Kanun hükümlerine göre ticari işletmenin devrinde devredilen ticari işletmeye sürekli olarak özgülenmiş bulunan malvarlığına dahil olan; tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların devralan adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla, tescili yapan müdürlük tarafından ticari işletmenin devrinin tescili ile eş zamanlı olarak ilgili sicillere 5 inci maddede düzenlenen hususlar bildirilir.</p> <p style="text-align: justify;">4- Kanun hükümlerine göre bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülmesi halinde, şirketin malvarlığına dahil olan; tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların ticari işletme işletecek kişi veya kişiler adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla, tescili yapan müdürlük tarafından ticari işletmenin tescili ile eş zamanlı olarak ilgili sicillere 5 inci maddede düzenlenen hususlar bildirilir.</p> <p style="text-align: justify;">5- Kanunun 128 inci maddesine göre bir ticaret şirketine ayni sermaye olarak konulan ve tapu, gemi ve fikri mülkiyet ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların şirket adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla; tescili yapan müdürlük tarafından şirketin tescili ile eş zamanlı olarak ilgili sicillere 5 inci maddede düzenlenen hususlar bildirilir.</p> <p style="text-align: justify;">6- Kanuna uygun olarak yapılmış bir ticaret şirketi sözleşmesinde; ayni sermaye olarak konulan mal ve hakların ilgili sicillere şirkete ayni sermaye olarak konulduklarını belirten bir şerh verilerek belirgin duruma getirilmesine rağmen, ilgili müdürlükçe tescil edilinceye kadar söz konusu mal ve hakların başkasına devredilmesi veya üzerinde ayni bir sınırlama getirilmesi halinde ilgili sicilleri tutan kurumlar durumu derhal ilgili müdürlüğe bildirir. Bildirim üzerine, müdürlük bu hususu gerekçe olarak belirterek tescil talebini reddeder. Şeklinde açıklamalar yapılmıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Yani hem gelgelde hemde tebliğde konuya tam açıklık getirilmiştir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Mehmet Cevat Kerem</strong><br /> Serbest Muhasebeci Mali Müşavir</p>