SGK, işverenin çalışılan gün veya ücret ile ilgili eksik bildirimi halinde, işçiyi mesaj yoluyla haberdar ediyor. Hem ücret kaybı yaşamamak hem de emekliliğinizin etkilenmemesi için bu mesajı dikkate alın! Hemen e-Devlet üzerinden kontrolünüzü ve işvereninizden de konunun sorgulamasını yapın.
Bir işçinin ay içinde çalıştığı gün sayısı ve ücretinin her ay Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) işveren tarafından bildirilmesi gerekiyor. SGK bu bildirimlere göre işçinin emekli aylığını, rapor parasını, ölümü halinde geride kalanlara bağlanacak ölüm aylığının miktarını hesaplıyor. İşverenin işçinin ücretini veya çalıştığı gün sayısını eksik bildirmesi, işçinin emekli aylığına hak kazanamamasına ya da düşük hesaplanmasına neden olabilir.
ZAMANINDA BİLDİRİLMELİ
Bir işçinin iş sözleşmesinde belirlenen ücret miktarının, işveren tarafından SGK'ya eksiksiz bildirilmesi esastır. İşveren, her ayın bildirimini sonraki ayın 26'sına (saat 23:59'a) kadar SGK'ya yapmak zorundadır. Örneğin ocak ayının bildirimi işveren tarafından şubat ayının 26'sına kadar SGK'ya yapılır. İşçi ocak ayında kaç gün çalıştığını ve ne kadar ücret aldığını bildiği için işverenin SGK'ya yaptığı bildirimin de buna uygun olması gerekir. Örneğin işçi ocak ayında hiç rapor almamış ya da devamsızlık yapmamış ise prim gününün 30 olarak gözükmesi gerekmektedir. Aynı şekilde asgari ücretli ise ve fazla mesai yapmamış ise prime esas kazancının da 10 bin 8 TL olması gerekir.
İşçi, işverenin yaptığı bildirimleri düzenli olarak e–Devlet üzerinden takip edebilir. Sigortalılar e–Devlet'ten 'https://www.turkiye.gov.tr/sgk-tescil-ve-hizmet-dokumu' bağlantısı ile hizmet dökümlerine erişebilir. Hizmet dökümünde işçi adına işveren tarafından ilgili ayda yapılan bildirimler yer almaktadır.
BUNLARA BAKIN
İşyeri numarası işçinin çalıştığı işyerinin SGK'da kayıtlı numarasını ifade etmektedir. İşçiler işverenlerin kendilerini hangi işyerinden sigortalı gösterdiklerini bu şekilde öğrenebilir. Dönem bölümünde sigortalının bildirimine esas yıl ve ay ifade edilmektedir. Gün bölümünde işçinin ilgili ayda çalıştığı ve çalışmadan hak kazandığı günlerin (hafta tatili, yıllık izin vb) toplamı olan işçinin sigortalı gün sayısı ifade edilmektedir. SGK'ya göre ayın kaç gün olduğundan bağımsız olarak işçi tam ay çalışmışsa, 30 gün şeklinde bildirim yapılması gerekmektedir. Prime esas kazanç (PEK) bölümü ise işverenin işçisini çalıştırdığı ücreti SGK'ya bildirdiği bölümdür. İşte bu bölüm işçi açısından gün sayısı ile birlikte en önemli bölümdür. Bu bölümde işçinin brüt ücretinin eksiksiz olarak yer alması gerekmektedir.
DÜZENLİ KONTROL
SGK işçilerin prime esas kazançlarını düzenli olarak kontrol ediyor. İşçinin prime esas kazancında bir önceki aya göre yüzde 20 azalma olursa bu durumda işçiye 'ücretiniz düştü' mesajı gidiyor. Bu mesaj sayesinde işçi, SGK'ya bildirilen ücretinde azalma olduğunu öğrenebiliyor. Örneğin işçinin aralık ayı bildiriminde sigorta primine esas kazancı 15 bin TL iken ekim ayında bu rakam 12 bin TL'ye düşerse bu durumda SGK işçinin cep telefonuna SMS gönderiyor. Bu SMS'i alan işçinin işvereni ile görüşerek azalışın gerekçesini öğrenmesi gerekiyor.
PRİM GELİRİ AZALIYOR
İşçinin ücretinin SGK'ya eksik bildirilmesi işçi kadar SGK'yı da etkiliyor. Prime esas kazancın eksik bildirilmesi nedeniyle işveren eksik prim ödüyor ve SGK'nın prim gelirleri azalıyor. Bu nedenle SGK yalnızca primi eksik ödenen işçinin değil, bütün sigortalıların haklarını korumak amacıyla bu takibi yapıyor. Prime esas kazancı bir önceki aya göre yüzde 20 ve üzerinde azalan işçilere SMS atılmasının yanında SGK, bu işçilerin işverenlerine de bildirimde bulunuyor. Bu bildirim ile hata varsa düzeltilmesi hata yoksa durumun açıklanması isteniyor. Bu sayede SGK hem işçinin haklarını korumaya çalışırken hem de prim gelirlerindeki azalmayı engellemeye amaçlıyor.
TAZMİNATI GEREKTİRİR
SGK'nın bu yönde sigortalıları bilgilendirmesindeki amaç, işçilerin ücretlerinin SGK'ya doğru bildirilmesini sağlamak. Ücretin eksik ödenmesi ile birlikte SGK'ya eksik bildirim yapılması da büyük bir suç ve cezası var. İşçi, işverenin ücretini SGK'ya eksik bildirmesi nedeniyle önce işverenine bilgi vererek bu hatanın düzeltilmesini istemeli. İşveren bu hatayı düzeltmez ya da gerekli açıklamayı yapmazsa işçinin önce arabulucuya sonra mahkeme yoluna giderek kıdem tazminatını alarak işten ayrılması mümkün. Bu nedenle SGK'nın bildirimi işçilerin bu konuda bilgilendirilmesini sağlamak açısından çok önemli.
Akşam | Okan Güray BÜLBÜL
