<p style="text-align: justify;">Değerli okurlar, 7440 sayılı Yapılandırma Kanununun 6’ncı maddesi, işletme kayıtlarının düzeltilerek gerçek duruma uygun hale getirilmesine olanak sağlıyor.</p> <p style="text-align: justify;">Bu maddeye göre düzeltilebilecek durumlar şunlar:</p> <ol> <li style="text-align: justify;"><strong>İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan</strong> emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınması (uygulamada buna “stok affı” deniyor)</li> <li style="text-align: justify;"><strong>Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan</strong> emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlardan çıkarılması</li> <li style="text-align: justify;"><strong>Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan kasa mevcudu ile ortaklardan alacakların</strong> <strong>silinmesi</strong></li> </ol> <p style="text-align: justify;">Özellikle birinci ve üçüncü olanağa gösterilen ilgi çok yüksek. Henüz başvuru süresi dolmadığı ve süre uzatımı beklendiği için bugün itibariyle başvuru sayısı beklendiği kadar olmayabilir, ancak her iki uygulamadan da çok fazla yararlanılacağını tahmin ediyorum.</p> <p style="text-align: justify;">Bugün stok affı ile ilgili bana çok sorulan birkaç soruyu kısaca yanıtlamaya çalışacağım.<br /> <br /> <strong>Başvuru süresi uzatılacak mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Başvuruların 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılması gerekiyor.</p> <p style="text-align: justify;">Cumhurbaşkanının başvuru ve ilk taksit sürelerini 1 ay uzatma yetkisi bulunuyor. 12 Mart 2023 tarihinde yayımlanan Kanundan yararlanmak için sistemin geç açılması, bayram tatili, başvuru süresi içinde yıl sonu ve geçici vergi kapanışları derken, iki tur seçimin de bu süre içine tesadüf etmesi, başvuru süresinin uzatılmasını kaçınılmaz kılıyor. Geçmişte süre her seferinde uzatılmıştı.</p> <p style="text-align: justify;">Değerli meslektaşım <strong>Abdullah Tolu,</strong> Ekonomim Gazetesindeki yazısında bu konudaki ihtiyacı çok net bir şekilde ortaya koydu.<br /> <br /> <strong>Kayda alınan varlıklara ilişkin vergileme yapılabilir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Kanunda stok affı uygulamasına ilişkin olarak vergilemeye yönelik üç önemli düzenleme yapılmış bulunuyor.</p> <ol> <li style="text-align: justify;">Kayda alınan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için 3065 sayılı KDV Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uygulanmaz (Madde 6/1-c). Buna göre, söz konusu hüküm kapsamında beyanda bulunan mükelleflere, 3065 sayılı Kanunun (9/2) maddesi hükmü uyarınca <strong>belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle malın emsal bedeli üzerinden cezalı olarak re’sen tarhiyat yapılmaz.</strong> ÖTV’ye tabi mallar için de bu kapsamda beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası uygulanmaz (Madde 6/1-d).</li> <li style="text-align: justify;"><strong>Kayda alınan varlıklara ilişkin olarak geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmaz</strong> (Madde 6/1-e). Tebliğde, gecikme faizinin de uygulanmayacağı eklenmiş, bu ekleme tartışmaya açık. Ancak bu hükmün, geçmişe yönelik vergi salınmasına engel teşkil etmeyeceği ise tartışmasız. Çünkü kanunda böyle bir koruma öngörülmemiş, tebliğle de zaten getirilemez. Bu nedenle, örneğin, kayda alınan stokların geçmişte maliyet olarak dikkate alındığı ve dönem kazancının eksik saptandığı belirlenebilirse, geçmiş dönemler için cezasız vergi tarhiyatı yapılmasına bir engel bulunmuyor.</li> <li style="text-align: justify;">Uygulama kapsamında <strong>kayıtlara alınan stoklar için bilanço esasına tabi mükelleflerin pasifte ayırdıkları karşılıklar, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde, sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez</strong> (Madde 6/1-b)</li> </ol> <p style="text-align: justify;"><em><strong>Not</strong>: Pasifte özvarlık grubunda izlenecek bu tutarların “karşılık” olarak adlandırılmasını doğru bulmuyorum. “Fon” olarak adlandırılsa, daha doğru olurdu.</em><br /> <br /> <strong>Stok affından yararlananlar nezdinde vergi incelemesi yapılıp, beyanları iptal edilebilir mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Stok affından yararlananlar nezdinde vergi incelemesi yapılmayacağı yönünde bir hüküm bulunmadığından, uygulamadan yararlanan mükellefler nezdinde bu bildirimlerine yönelik özel inceleme yapılabileceği gibi, genel vergi incelemeleri sırasında da bu bildirimlerin inceleme konusu yapılması mümkün bulunuyor.</p> <p style="text-align: justify;">Eğer söz konusu incelemelerde, gerçekte var olmayan stok bildirimleri tespit edilirse, bu beyanlar iptal edilebilir ve maliyet olarak dikkate alınan tutarlar için cezalı vergi tarhiyatları yapılabilir.</p> <p style="text-align: justify;">Son yapılandırma kanunu kapsamında bu uygulama çok eleştirildiği için, Vergi Denetim Kurulunun bu konuda daha hassas davranması ve stok affından yararlananları geçmişe nazaran daha yüksek oranda incelemesi beklenebilir. Uygulamadan yararlanacak mükelleflerin bu tür incelemelere maruz kalabilecekleri hususunu göz önünde bulundurmalarında yarar var.<br /> <br /> <strong>Başvuruda bulunmuş olanlar bu beyan veya bildirimlerini düzeltebilirler mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Tabii ki başvuru süresinin sonuna kadar mükellefler işletme kayıtlarının düzeltilmesine yönelik beyan veya bildirimlerini düzeltebilirler. Düzeltme, başvurudan vazgeçme şeklinde de kullanılabilir. Başvurusundan vazgeçmiş olan mükelleflere varsa yapmış oldukları ödemeler iade edilir.</p> <p style="text-align: justify;"></p>