Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2023 yılı Ocak-Ağustos ayı bütçe gerçekleşmelerini 15 Eylül günü yayımladı. Aşağıda detaylı şekilde göreceğiniz üzere vergi gelirlerinin yüzde 51,95'i KDV ve ÖTV tahsilatı oluşturmaktadır.
Ek motorlu taşıtlardan (Eylül ayındaki tahsilatı bilmiyoruz şu an) Ağustos ayında hedeflenenin yüzde 10'u kadar tahsil edilebilmiş.
Ayrıca beyana dayalı kurumlar vergisi tahsilatı geçen yıl aynı döneme nazaran 19 kat arttı.
Diğer kalemlerin akıbetini ise aşağıda izah etmeye çalışayım.
2023 Ağustos ayı Bütçe gerçekleşmeleri
2023 yılı Ağustos ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 562,7 milyar TL, bütçe gelirleri 614 milyar TL ve bütçe fazlası 51,3 milyar TL olarak gerçekleşti.
Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 475,5 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 138,4 milyar TL olarak gerçekleşti.
Genel görünüm aşağıdaki tabloda bulunmaktadır.
Aşağıdaki tabloda Ağustos 2022 ile Ağustos 2023 bütçe gerçekleşmeleri karşılaştırılmıştır.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere merkezi yönetim bütçesi 2022 yılı Ağustos ayında 3 milyar 586 milyon TL fazla vermiş iken 2023 yılı Ağustos ayında 51 milyar 270 milyon TL fazla vermiştir.
Ayrıca 2022 yılı Ağustos ayında 26 milyar 233 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2023 yılı Ağustos ayında 138 milyar 419 milyon TL faiz dışı fazla verilmiştir.
2023 Ağustos ayı bütçe giderleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ağustos ayı itibarıyla 562 milyar 686 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz harcamaları 87 milyar 149 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 475 milyar 537 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon TL ödenekten Ağustos ayında 562 milyar 686 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 302 milyar 343 milyon TL harcama yapılmıştır.
Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 70 oranında artarak 475 milyar 537 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022 yılında yüzde 11,2 iken 2023 yılında yüzde 9,6 olmuştur.
2023 Ağustos ayı bütçe gelir gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ağustos ayı itibarıyla 613 milyar 956 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 543 milyar 183 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 63 milyar 461 milyon TL olarak açıklandı.
2023 Yılı Ocak-Ağustos dönemi merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri
2023 yılı Ocak-Ağustos döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 3 trilyon 382,1 milyar TL, bütçe gelirleri 2 trilyon 998,7 milyar TL ve bütçe açığı 383,4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 2 trilyon 982 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 16,7 milyar TL olarak açıklandı.
Aşağıdaki tabloda 2023 yılı Ocak-Ağustos döneminde merkezi yönetim bütçe kalemleri bulunmaktadır
2023 Ocak-Ağustos dönemi bütçe gelir gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak-Ağustos dönemi itibarıyla 2 trilyon 998 milyar 719 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 2 trilyon 595 milyar 811 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 336 milyar 509 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda 2023 Ocak-Ağustos vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı gösterilmiştir.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere 2023 Ocak-Ağustos döneminde KDV ve ÖTV'nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 51,95; dolaylı vergilerin payı yüzde 65 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 35 olarak gerçekleşti.
Ocak-Ağustos 2023 ile geçen yıl aynı dönem vergi tahsilatı karşılaştırılması
2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde bütçe gelirleri 1 trilyon 768 milyar 320 milyon TL iken 2023 yılının aynı döneminde yüzde 69,6 oranında artarak 2 trilyon 998 milyar 719 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılı Ocak-Ağustos dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 76 oranında artarak 2 trilyon 595 milyar 811 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda vergi kalemleri bazında Ocak-Ağustos 2023 tahsilat tutarları ile geçen yılın aynı dönemdeki tahsilat tutarları ve değişim oranları bulunmaktadır.
Yukarıdaki tabloya göre 2022 Ocak-Ağustos döneminde geçen yıl aynı döneme nazaran tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi beyana dayanan kurumlar vergisidir. Yüzde 1.862,90 yani yaklaşık 19 kat artmış.
ÖTV ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 112,7 oranında artmış. 2022 Ocak-Ağustos döneminde 241 milyar 24 milyon TL tahsilatı olan özel tüketim vergisi, 2023 Ocak-Ağustos dönemine göre yüzde 112,70 oranında artarak 512 milyar 746 milyon TL'ye yükselmiştir.
Dayanıklı tüketim mallarında ÖTV yüzde 113,7 kolalı gazozlarda yüzde 114,70, motorlu araçlarda ise geçen yıl aynı döneme nazaran yüzde 195,50 oranında artmış.
Diğer taraftan gümrük vergisi tahsilatı da geçen yıl aynı döneme göre yüzde 82,70; dahilde alınan KDV yüzde 164,7; damga vergisi ise yüzde 104,6 oranında artış göstermiş. Şans oyunları vergisi de yüzde 122,5 oranında artmış.
