<p style="text-align: justify;">Geçen yazımda gelir vergisi ile ilgili özelgelerin özetlerini aktarmıştım. Bu yazımda da kurumlar vergisi ile ilgili özelge özetlerini, önceden özetlediğim özelgelerle çok aynı olan, sadece belli bir mükellefin özel durumu ile ilgili olan veya çifte vergi anlaşmaları ile ilgili olanları ayıklayarak, köşemin sınırları itibariyle aktarıyorum. Özelgenin tamamını okumak isteyenler, GİB’in web sayfasına bakabilirler.</p> <p style="text-align: justify;">- Almanya'daki şube aracılığıyla gerçekleştirilen inşaatı faaliyeti ile sınırlı olarak elde edilen ve Türkiye'de genel sonuç hesaplarına aktarılan kazanç dolayısıyla, KVK md. 5/1- (h) bendinde belirtilen istisnadan yararlanmak mümkündür. Ancak, yurt dışında yapılan inşaatı işi dolayısıyla sağlanan söz konusu istisna kazanca ilişkin yapılan ödemelerden kesilen vergilerin yurt içinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün değildir. (Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 149342 sayı ve 6.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Yurt dışına ihraç edilen ürünlerin bozulması/bozuk çıkması durumunda mal veya hizmetin fiyatı azalmış veya mal kısmen veya tamamen iade edilmişse, alıcının borcu azalacak olup geliri artmış olacaktır. Bu durumda yurt dışındaki alıcı firmanın iade etmiş olduğu ya da fiyatı azalan mal için yurt içindeki satıcıya fatura düzenlemesi gerekmektedir. Ancak ilgili ülke mevzuatına göre fatura düzenlemesi mümkün değilse, ilgili ülke mevzuatına göre geçerli bir belgeyi düzenlemesi gerekmektedir. Ayrıca, malların kalitesinde hata olduğu gerekçesiyle bedelin eksik tahsil edilmiş olması halinde, yurt dışındaki alıcı firmanın yurt içindeki satıcıya yine fatura ya da ilgili ülke mevzuatına göre geçerli bir belgeyi düzenlemesi gerekmektedir. Tüm tevsik edici belge ve yazışmaların muhafazası ve gerektiğinde ibraz edilmesi şarttır (Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 308822 sayı ve 6.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Alınan sipariş avansları, gelecekte yapılacak bazı mal ve hizmet teslimleri karşılığında peşin alınan değerleri ifade etmektedir. Avanslar, sipariş yöntemi ile mal alan işletmenin, sipariş ettikleri iktisadi değerlerin üretiminde üretici işletmeye finansman imkânı sağlamak amacıyla verilebileceği gibi, satış fiyatını düşük tutmak veya satış garantisi sağlamak amacıyla da verilebilmektedir. Avanslar hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkânı sağlar. Dolayısıyla alınan sipariş avansları, işletme için bir borç niteliğindedir. Bu nedenle bilançonun "Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar" bölümünde yer alan "Alınan Sipariş Avansları" hesabına ilişkin kambiyo zararının finansman gider kısıtlamasında dikkate alınması gerekmektedir (Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 573035 sayı ve 8.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Amacı esnaf ve sanatkâr faaliyetleri için gerekli krediyi sağlamak veya kredi ve banka teminat mektubu almak üzere kefil olmak olan kooperatifin iş yerleri elde etmek amacıyla bir başka kooperatife üye olması, kurumlar vergisi muafiyetini etkilemez. Ancak, üye olunan kooperatiften alınmış olan iş yerlerinin satılması veya kiraya verilmesi, ortak dışı işlem niteliğinde olacağından, bu iş yerlerinin satıldığı veya kiraya verildiği tarihte kooperatif tüzel kişiliğine bağlı iktisadi işletme nezdinde, bu işlemler kurumlar vergisine tutulur. (Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 578511 sayı ve 12.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">∎ Bir başka şirketin imal ettiği ürünleri, bu işlem nedeniyle hiçbir riske ve maliyete katlanmaksızın ihracatına aracılık eden şirketin, "dış ticaret sermaye şirketi" ve "sektörel dış ticaret şirketi" unvanlarını taşımaması halinde finansman gider kısıtlaması uygulaması dışında değerlendirilmesi mümkün değildir. (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 1490564 sayı ve 15.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Serbest bölgede üretim faaliyetinde bulunan Şirketin bazı üretim makinelerinin yangın nedeniyle kullanılamaz hale gelmesi halinde bu makineler için sigorta şirketinden alınan tazminat, üretim faaliyeti dışında elde edilen kazanç olacağından, kurumlar vergisi istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Sigorta şirketinden tahsil edilen tazminatın, söz konusu iktisadi kıymetlerin net defter değerinden fazla olan kısmının, yenileme fonu olarak ayrılması mümkündür. (Mersin Vergi Dairesi Başkanlığının 210813 sayı ve 15.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge merkezi olarak faaliyet gösteren merkezde çalışan personele ödenen ücretler için yararlanılacak indirimin hesabında, ücretler muhtasar beyanname üzerinde tahakkuk ettirildikten sonra terkin edilen gelir vergisi stopajı, yarısı Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanan sigorta primi işveren hissesi ile SGK bildirgeleri üzerinden hesaplanan %5 indirim tutarının Ar-Ge indirimine konu edilmesi mümkün olmadığından söz konusu teşvikler düşüldükten sonra kalan tutarın Ar-Ge indirimine konu edilmesi gerekmektedir (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 1490092 sayı ve 15.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Kooperatifin satış mağazalarında görev yapan personelin ücret giderlerinin; bu mağazalarda yapılan ve ortak dışı işlem niteliğindeki ürün satışlarından elde edilen hasılatın, bu mağazalardaki (ortak içi ve dışı) toplam ürün satış hasılatı içindeki oranına isabet eden kısmının, kooperatife bağlı iktisadi işletmenin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür (Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 589887 sayı ve 19.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Nakden artırılan sermayenin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat alımında kullanılan kısmına ilişkin olarak 2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulanması öngörülen ek 25 puan uygulamasından, nakdi sermaye indiriminden yararlanılan tüm dönemler için faydalanılması mümkündür (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 1500152 sayı ve 19.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- Seyahat acentesinin "Seyahat Acentesi İşletme Belgesi"ne istinaden havaalanı-şehir merkezi, oteller-kongre merkezi ve benzeri arasında kiraladığı araçlarla ücret karşılığı verdiği taşımacılık (transfer) hizmetinde kullanılan araçların, 311 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan "binek otomobil" tanımına uyması durumunda, bu araçlara ilişkin giderlerin GVK. md. 40’da yazılı gider kısıtlamasına tabi tutulması gerekir. Ancak binek otomobil kapsamda değerlendirilmeyen ve faaliyette kullanılan ticari taşıtların giderlerinin ise herhangi bir kısıtlamaya tabi tutulmaksızın tamamının, gider olarak dikkate alınması mümkündür (Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 591771 sayı ve 19.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">- İşyerindeki iş kazasında yaralanan işçiye, mahkeme kararı ile belirlenen kusur oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanarak ödenmek zorunda kalınan tazminat, yasal faiz ve harç bedellerinin tamamının, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür. (Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 157740 sayı ve 30.12.2022 günlü Özelgesi).</p> <p style="text-align: justify;">Ekonomim.com | Bumin DOĞRUSÖZ</p>