Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 26’ncı maddesi uyarınca;
1. Dar mükellefiyete tabi olan yabancı kurumların vergiye tabi kazancının Gelir Vergisi Kanunu’nda yazılı diğer kazanç ve iratlardan (telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında alınan bedelleri hariç) ibaret bulunması halinde, yabancı kurum veya Türkiye’de adına hareket eden kimse bu kazançları elde edilme tarihinden itibaren 15 gün içinde bu kanunun 27’nci maddesinde belirtilen vergi dairesine beyanname ile bildirmek zorundadır.
2. Diğer kazanç ve iratlara ilişkin olarak Türkiye’ye bizzat getirilen nakdi ve ayni sermaye karşılığında elde edilen menkul kıymetler ile iştirak hisselerinin elden çıkarılması sırasında oluşan kur farkı kazancına dair hükümler hariç olmak üzere Gelir Vergi Kanunu’nda yer alan vergilendirme hususundaki istisna kayıt, şart ve sürelere ait sınırlamalar dikkate alınmaz.
Özel beyan zamanı tayin olunan gelirlerle ilgili kurumlar vergisi beyannamesi,
a. Taşınmazların elden çıkarılmasından doğan diğer kazanç ve iratlarda taşınmazın bulunduğu,
b. Taşınmazların ve hakların elden çıkarılmasından doğan diğer kazanç ve iratlarda mal ve hakların Türkiye’de elden çıkarıldığı,
c. Ticari veya zirai bir işletmenin faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi karşılığında elde edilen diğer kazanç ve iratlarda işletmenin bulunduğu,
ç. Arızi olarak ticari işletmelerin yapılmasından veya bu nitelikteki işlemlere aracılıktan elde edilen kazançlar ile arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edilen kazançlarda faaliyetin yapıldığı,
d. Arızi olarak Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık faaliyetlerinden elden edilen kazançlarda yolcu veya yükün taşıta alındığı,
e. Zarar yazılan değersiz alacaklarla karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil olmak üzere terk edilen işlerle ilgili olarak sonradan elde edilen diğer kazanç ve iratlar ile ticari, zirai veya mesleki bir faaliyete hiç girişilmemesi veya ihale artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen diğer kazanç ve iratlarda ödemenin Türkiye’de yapıldığı,
f. Diğer hallerde Maliye Bakanlığınca belirlenen yerin vergi dairesine verilir.
Dar mükellefiyete tabi yabancı kurumların vergisi bunlar hesabına Türkiye’deki müdür veya temsilcileri, müdür veya temsilcileri mevcut değil ise kazanç ve iratları, yabancı kuruma sağlayanlar adına tarh olunur.
Kurumlar vergisi, beyannamenin vergi dairesine verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi izleyen üç gün içinde beyannamenin verildiği veya gönderildiği vergi dairesince tarh olunur.
Dar mükellefiyette kurumlar vergisi;
a. Yıllık beyanname ile bildirimlerde beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar,
b. Muhtasar beyanname ile bildirilenlere beyannamenin verildiği ayın 26’ncı günü akşamına kadar,
c. Özel beyannameyle bildirilenler ile tarhiyatın muhatabına Türkiye’yi terk etmesi veya tasfiye ve birleşme hallerinde verilecek beyannamelerde ise beyanname verme süresi içinde ödenir.
İtoHaber | Dr. Veysi SEVİĞ
