Mart ve nisan ayları, özel hesap dönemini benimsememiş anonim ve limited şirket genel kurullarının toplanma zamanıdır.
Genel kurul, şirketin en üst düzey karar organıdır.
Şirketler yılda bir defa olağan ve gerekli durumlarda olağanüstü toplanır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 409’da olağan toplantıların her faaliyet dönemi sonundan itibaren 3 ay içinde yapılacağı belirtilmiştir.
Olağan genel kurul toplantılarında, organların seçimine, finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, kârın kullanım şekline, dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim kurulu üyelerinin ibraları ile faaliyet dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakereler yapılır, kararlar alınır.
Genel kurulların üç ay içinde yapılması gerekliliğinin TTK’da doğrudan yaptırımı düzenlenmemiş olmakla birlikte şirketlerin çoğu bu kurala uyum gösterme eğilimindedir. Özellikle Sermaye Piyasası Kurumu (SPK), Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu gibi kurumlar ve şirketlerin kâr dağıtımı, yönetim kurulu ve denetçi seçimi gibi ihtiyaçlar, genel kurulların yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
Anonim şirketlerde yönetim kurulları TTK madde 362 uyarınca en çok ve genelde 3 yıl için seçilir. Genel kurullarını önceki yılların mart ayı civarında yapmış şirketlerin görev süresi dolan yetkililerin yerine yenilerinin seçilme zamanı gelmiştir. Bu sebeple de genel kurulların bir an önce yapılması gerekmektedir.
2024 yılı mart ve nisan ayları arasında yetkililerinin görev süresi bitecek binlerce şirket bulunmaktadır.
Genel kurulları yapmak isteyen şirketlerin bu yıl önlerinde başka bir engel bulunmaktadır: Enflasyon muhasebesi/düzeltmesi.
Enflasyon muhasebesi ile ilgili olarak alt düzenlemelerin geç çıkması, şirketlerin tam olarak bu sürece hazırlanamamış olmaları gibi birçok sebeple enflasyon düzeltmesi yapılmış ve genel kurullarda onaylanacak mali tablolarının oluşturulmasında gecikmeler yaşanabilmektedir. Yaşanan bu gecikmeler de genel kurulların zamanında yapılamamasına neden olabilir.
Finansal tablolara enflasyon muhasebesi uygulamasının etkisi dolayısıyla bir açıklama SPK tarafından yapılmıştır. SPK’nın 28.12.2023 tarihli duyurusu ile II-14.1 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” ve II.14.2 “Yatırım Fonlarının Finansal Raporlama Esaslarına İlişkin Tebliği”nde belirlenen bildirim sürelerine, TMS 29’un ilk kez uygulanacağı yıllık finansal raporlar için 10 hafta, 31.03.2024 ile 30.06.2024 tarihli ve özel hesap dönemine sahip olanların enflasyon muhasebesi uygulanacak ilk yıllık finansal raporlarını takiben hazırlanacak ilk 2 ara dönem finansal raporları için 6 hafta ilave edilmesine karar verilmiştir.
Enflasyon muhasebesi çalışmaları dolayısıyla genel kurullarını beklenen tarihten daha sonra yapabilecek şirketlerin görev süreleri dolacak yönetim kurulu üyelerinin, sürelerini de uzatması gibi idari bir düzenleme beklentisi bulunmaktadır.
Yönetim kurulu üyelerinin görev sürelerinin bu beklentideki şekilde idari bir düzenleme ile uzaması hukuken mümkün değildir. Zira yönetim kurulu üyelerinin görev süreleri TTK ile belirlenmiştir (madde 362). Kanunla getirilmiş bir düzenlemenin bir idari işlemle değiştirilmesi mümkün değildir. Böyle bir değişiklik ancak kanun yoluyla gerçekleştirilebilir. Yakın zamanda da Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda bu yönde görüşülecek düzenleme yoktur.
Bu nedenle şirketlerin, bu durumu da dikkate alarak planlamalarını yapmaları önem taşımaktadır.
T24 | Mustafa KAYHAN