% 45 oranındaki engelli vergi indirim belgesi ile vergi indiriminden yararlanmaktayım. İlk işe giriş tarihim 20/7/2003 ve 3615 günüm var. Halen çalışıyorum, ne zaman emekli olabilirim, emeklilik günüm geldiğimde engelli vergi indirim belgesiyle SGK’ya başvurabilir miyim? Sevinç G.
Engelli vergi indirim belgesi bulunan vatandaşların yaşlılık aylığına hak kazanma şartlarının belirlendiği 506 sayılı Kanunun geçici 87. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 10. maddesi 15/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
7538 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeler sonrasında %40 ila %59 arasında engeli bulunan vatandaşlara 15/1/2025 tarihinden itibaren ilk işe giriş tarihleri ile çalışma gücü kayıp oranlarına göre değişen ve aşağıdaki tabloda belirtilen şartları sağlamaları kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanacaktır.
Bu çerçevede ilk işe giriş tarihi 20/7/2003 olan okurumuz Sevinç hanımın çalışma gücü kayıp oranının SGK Sağlık Kurulunca %40 ila %49 arasında tespit edilmesi halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi için 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 prim gün sayısı şartını sağlaması gerekecektir.
Haliyle mevcutta 18 yıllık sigortalılık süresi koşulunu sağlamış olması ve 3615 prim gününün bulunduğu dikkate alındığında, 4100-3615= 485 gün daha sigortalı olarak çalışması gerekecektir.
Emeklilik başvurularında engelli vergi indirim belgesi kabul edilecek mi?
15/1/2025 tarihinden önce %40 veya üzerinde engelli vergi indirim belgesi bulunan vatandaşların yaşlılık aylığı başvurularında vergi indirim belgesini emeklilik başvurularına eklemeleri yeterli olduğundan, SGK tarafından belgede kayıtlı engel oranlarına göre işlem tesis edilmekte, haliyle ayrıca engel oranlarının tespiti cihetine gidilmemekte idi.
Ancak 15/1/2025 ve sonrasında engelli vergi indirim belgesiyle aylık talebinde bulunanlara vergi indirim belgesine istinaden yaşlılık aylığı bağlanmayacağından, engelli vergi indirim belgesi olsun veya olmasın bu vatandaşlara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücü kayıp oranının belirlenmiş olması gerekecektir.
Bu amaçla 15/1/2025 tarihinden itibaren aylık talebinde bulunacak engelli vatandaşların aylık talep tarihinden,
- Önceki 6 aylık süre içinde Kurumca yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş sağlık kurulu raporları varsa herhangi bir sevk işlemi yapılmaksızın bu raporların,
- Sağlık kurulu raporları yoksa veya olmakla birlikte 6 aylık süreden daha önce düzenlenmiş ise Kurumca yetkilendirilmiş hastanelere sevk işlemi yapılarak, alınan sağlık kurulu raporlarının başvuruda bulundukları sosyal güvenlik merkezlerince SGK Sağlık Kuruluna gönderilmesi ve çalışma gücü kayıp oranının belirlenmesi gerekecektir.
Çalışma gücü kayıp oranı nasıl belirlenecek?
Engelli vatandaşların;
- Çalışırken vergi indirim belgesi için yapacakları başvurulara istinaden “engellilik oranları”, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğe göre,
- Yaşlılık aylığı bağlanması için yapacakları başvurulara istinaden “çalışma gücü kayıp oranları” ise Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine göre
Tespit edilecektir. Diğer bir ifadeyle, engellilik derecesi ile çalışma gücü kayıp oranları farklı yönetmeliklere göre belirlenecektir.
Engelli vatandaşların birden fazla hastalık veya engellilik durumunun bulunması halinde vergi indirim belgesi için yaptıkları başvurulara istinaden engel oranları Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğe göre her bir hastalık veya engellilik oranı toplanarak tespit edilmektedir. Buna karşın yaşlılık aylığı bağlanması noktasında SGK’ya yaptıkları başvurulara istinaden çalışma gücü kayıp oranları Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine göre en ağır olan hastalık veya engellilik hali esas alınarak belirlenmektedir.
Çalışma gücü kayıp oranının tespiti çalışırken yapılabilir mi?
Çalışma gücünü %40 ila %59 arasında kaybeden sigortalıların yaşlılık aylığına başvurabilmeleri için işten ayrılma koşulunun gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
Bu bakımdan halen çalışmakta olan engelli vatandaşların SGK Sağlık Kurulunca belirlenecek çalışma gücü kayıp oranlarının %40’ın altında çıkabileceğini de göz önünde bulundurarak işten ayrılmadan önce çalışma gücü kayıp oranlarının tespiti amacıyla, çalıştıkları işyerinin bağlı bulunduğu SGK Müdürlüğüne müracaat etmeleri yerinde olacaktır.
Yapılacak başvurular sırasında 2008/Ekim ayı öncesinde sigortalı olan vatandaşların her türlü borçlanma süreleri hariç 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 prim gün sayısı koşulunu sağlamış olmaları halinde sevke ilişkin masraflar SGK tarafından karşılanacak; aksi halde sigortalı tarafından ödenmesi gerekecektir.
