Meclis'ten geçen EYT yasasının ardından gözler Resmi Gazete'ye çevrildi. Emeklilik için başvuru süreci bundan sonra başlayacak. Başvuruda en kolay yöntem ise e-Devlet üzerinden sağlanıyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili başvuru süreci resmen başlıyor. Önceki gece Meclis'ten geçen yasa Resmi Gazete'de yayınlanır yayınlanmaz EYT'liler emekli maaşını almak için başvurabilecek. Emekli olacak olan vatandaşlar evlerinde dahi çıkmadan, e-Devlet aracılığıyla EYT emeklilik başvurusu gerçekleştirebilecek.
EN KOLAYI E-DEVLET
E-Devlet üzerinden izlenecek yol şöyle:
E-Devlet sistemine giriş yapıldıktan sonra arama kısmına 'aylık', 'emekli', 'gelir' kelimelerinden birini yazdıktan sonra çıkan sonuçlardan 'gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesi'ne tıklanacak.
Gelen ekranda 'yeni başvuru' sekmesi tıklanacak ve tahsis talep türü olarak ise 'yaşlılık aylığı' seçilecek.
SSK kapsamında aylık talep edecekler '4A SSK', Bağ-Kur kapsamında ise '4B Bağ_Kur' seçilecek. Bundan sonraki adımda da altta yer alan 'başvur' butonu tıklanacak.
TAKİP İMKANI DA VAR
Sosyal Güvenlik Kurumu uzun süredir EYT kanunu için hazırlıklarını sürdürüyor. Yıl başından önce borçlanmalarda olduğu gibi sosyal güvenlik merkezleri önünde yığılmalar yaşanmaması için EYT'lilerin emeklilik dilekçelerini e-Devlet üzerinden yapabilmeleri amacıyla gerekli altyapı hazırlandı. EYT'liler, sosyal güvenlik merkezlerine gitmeden emeklilik başvurularını yapabilecekleri gibi, emeklilik ile ilgili tüm işlemleri de buradan takip edebilecekler. 4A (SSK) statüsünde çalışanlar önce işyerinden ayrılıp sonra emeklilik dilekçesi verecekler. 4C (Emekli Sandığı) kapsamındaki kişiler ise çalıştıkları kuruma başvuracak. Prim koşullarını yerine getirmemiş EYT'lilere ise koşulları tamamladıkları tarihten itibaren başvurabilecek.
1 NİSAN'DAN İTİBAREN AYLIK
E-Devlet'ten ya da SGK'ya mart ayında dilekçe vererek başvuranlara emekli aylıkları, 1 Nisan'dan geçerli olmak üzere bağlanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin de dün yaptığı açıklamada "Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonraki ilk ayın başında, maaşlar müracaatlara göre yatacak" dedi.
5 MİLYONU KAPSIYOR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamaya göre düzenlemeden bu yıl içinde ilk etapta 2 milyon 250 bin kişi yararlanacak. Düzenleme toplam 5 milyon kişiyi kapsayacak.
PROMOSYONDA ARTIŞ HAZIRLIĞI
EYT'nin yasalaşması ile beraber 2 milyon 250 bin vatandaşın emeklilik hakkı elde edecek olması, bankaları da harekete geçirdi. Müşteri kazanmak adına çeşitli kampanyalar yürüten bankalarda emekli promosyonları için hazırlıklara başladı. Bankalar yeni emeklileri ve daha yüksek maaş alacak mevcut emeklileri kendi bankasına çekmek için daha yüksek miktarlarda promosyon verebileceği belirtiliyor. Emekli promosyon tutarlarının özel bankalarda 10-15 bin TL arasında şekillenmesi bekleniyor. EYT'liler böylece banka seçerken kendileri için en iyi şartları sağlayan ve en yüksek promosyon ödemesi yapan kurumları tercih edecek. Halen banka promosyonlar 5 bin ila 7.500 lira arasında değişiyor.
SGK: GELMEYİN, BEKLEYİN
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), henüz yasa Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girmediği halde çok sayıda vatandaşın gerek e-Devlet gerekse doğrudan başvuru yolu ile kurumdan emekli aylığı talebinde bulunduğunu belirterek uyardı. Açıklamada, "Konuya ilişkin kanun Resmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe girmeden yapılan bu taleplere istinaden kurumumuzca aylık bağlama işlemi yapılması yasal olarak mümkün değildir. Tüm süreçler tamamlanıp Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdikten sonra kurumumuzdan aylık talebinde bulunulması halinde aylık bağlama işlemleri en kısa sürede sonuçlandırılacaktır" denildi.
BAYRAM İKRAMİYESİ DE ALACAKLAR
9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak.
EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek.
Emekli olduktan sonra aynı işyerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.
Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.
EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.
5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.
Mart ayında dilekçe veren EYT'liler, nisan ayındaki Ramazan Bayramı dolayısıyla 1.100 lira tutarındaki ikramiyeyi de alacaklar.
HANGİ ÇALIŞAN HANGİ YOLU TAKİP EDECEK
EYT'li olan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensuplarının takip etmesi gereken aşamalar var.
SSK'LI İÇİN 31 MART AVANTAJI
SSK'lılar kendi içlerinde ikiye ayrılıyorlar. Hali hazırda bir işte çalışmakta olan SSK'lılar için süreç şu şekilde işleyecek. SGK'dan emekli olabilir yazısı alınıp işverene verilecek. İşveren işten çıkış işlemini yapacak. EYT'li e-Devlet üzerinden ya da dilekçe ile SGK'dan aylık talep edecek. Aynı işyerinde çalışmaya devam edecek SSK'lılar 30 gün içerisinde işe girişleri yapılırsa işveren teşvikten faydalanacak.
Hali hazırda bir işte çalışmayan SSK'lılar ise kanun yürürlüğe girer girmez SGK'dan aylık talep edebilecekler. SGK aylıklara ilişkin talep geldikten sonra takip eden ay başından itibaren aylık hesabı yapıyor. Dolayısıyla mart ayı içerisinde verilen dilekçeler için aylıklar 1 Nisandan itibaren hesaplanarak ödenecek. Hali hazırda bir işte çalışmayan SSK'lılar için başvurunun 31 Mart (dahil) yapılması halinde aylıklar 1 Nisan'dan itibaren hesaplanacak. Hali hazırda bir işte çalışan SSK'lılar için ise 31 Mart'ta çıkış yapılıp aynı gün SGK'dan aylık talep edilmesi avantajlı olacaktır. Bu sayede çalışan SSK'lılar mart ayı için de tam ücretlerini alabilirler.
BAĞ-KUR'DA PRİM BORCUNA DİKKAT
Bağ-Kur'lular kanun yürürlüğe girdiğinde hemen emekli aylığı talebinde bulunabilirler. Bağ-Kur'lular için şart SGK'ya prim borcu bulunmamak. Bu nedenle gerekli şartları sağlayan kişiler prim borcu varsa bu borcu ödeyerek aylıklarını alabilecekler.
MEMUR, KURUMAN BAŞVURACAK
EYT'li memurlar şartları sağlamışlarsa çalıştıkları kurumlara emeklilik başvurusunda bulunacaklar. Kamu kurumları HİTAP programı üzerinden talepleri SGK'ya iletecek. SGK'da kişilerin aylık bağlama işlemlerini yapacaklar.
EMEKLİNİN İLK MAAŞI NİSANDA
SGK'dan aylık talep eden kişilere SGK tahsis talep numarası veriyor. Bu numaranın son hanesine göre de aylıkların ödenme tarihi belirleniyor. Tahsis talep numarasının son hanesi '1' olursa bu durumda kişinin aylık ödenme tarihi her ayın 21'i oluyor. Bu kişiye 1 Nisan'dan itibaren hesaplanan emekli aylığının 20 günlük tutarı 5 Mart'ta ödenirken 21 Nisan'da yani normal ödeme gününde ise mayıs ayının 20'sine kadarki tam emekli aylığı veriliyor. Daha sonra rutin ödeme günü olan her ayın 21'inde diğer ayın 20'sine kadarki tam aylık emeklinin hesabına yatırılmaya devam ediyor. Bu çerçevede işlemlerin hızlandırılması için SGK'da gerekli hazırlıklar tamamlandı. Hızlı bir şekilde aylıkların bağlanması hedefleniyor. Aylıkların ödenmesinde bir gecikme olsa bile herhangi bir kayıp söz konusu olmayacak. Kişinin hak ettiği aylıklar eksiksiz olarak ödenecek.
EMEKLİLİK ŞARTLARI
SGK: SSK'lılar için gerekli şartlar ilk kez sigortalı oldukları tarihe göre belirleniyor. Erkeklerde 25, kadınlarda 20 yıl sigortalılık süresine ilave olarak 5.000 ila 5.975 arasında değişen prim günü şartını sağlayan SSK'lılar aylık talebinde bulunabilecekler.
BAĞ-KUR: Bağ-Kur'lular için kadınlarda 20 yıl yani 7.200 gün, erkeklerde 25 yıl yani 9.000 gün primler emekli aylığı talep edilebiliyor.
EMEKLİ SANDIĞI: Memurlarda ise yine kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl hizmet süresi ile emekli olmak mümkün. Kişinin birden fazla statüde çalışması varsa bu durumda son 1.261 gün hangi statüde prim ödenmişse koşullar ona göre belirleniyor.
Akşam | Okan Güray BÜLBÜL
