- ÖRNEK ÇALIŞMA - Örnek: (A) A.Ş. 31.12.2021 tarihli bilançosunda "Bankalar Hesabında'' yer alan 5.647.803,65 ABD Dolarını 13.01.2022 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14’üncü maddesi kapsamında 6 ay vadeli ve %19 faiz ödemeli Türk Lirası mevduat hesabına dönüştürmüştür. (1 ABD Dolan 30.9.2021 tarihinde 8,8433 TL, 31.12.2021 tarihinde 12,9775 TL) Anılan hesap yüzde 17 faiz oranı ile vade sonunda 3 vadeli olarak yenilenmiştir. 31.12.2021 tarihli bilançosunda yer alan 5.647.803,65 ABD Dolarının dördüncü geçici vergilendirme (1.10.2021-31.12.2021) dönemine ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazancı 9.870.000,00 TL olup, 2021 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde istisna olarak dikkate alınmıştır. Kur korumalı mevduata aktarılan (5.647.803,65$*13.6416=) 77.045.078,27 TL’nin %19 faiz oranı ile 6 aylık faizinin geçici vergi dönemleri itibariyle hesabı aşağıdaki gibidir. Ana Para 77.045.078,27 Yüzde 19 Yıllık Faiz (77.045.078,27*0,19=) 14.638.564,87 Günlük Faiz (14.638.564,87/365=) 40.105,66 13.01-31.03.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku (40.105,66*77=) 3.088.135,60 01.04-30.06.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku (40.105,66*91=) 3.649.614,80 01.07-13.07.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku (40.105,66*13=) 521.373,54 7.259.123,95 13.01.2022-31.03.2022 tarihleri arası faiz tahakkuku: 3.088.135,60 TL 01.04.2022-30.06.2022 tarihleri arası faiz tahakkuku: 3.649.614,81 TL 01.07.2022-13.07.2022 tarihleri arası faiz tahakkuku: 521.373,54 TL Vade Sonu Tarihi 13.07.2022 Vade Başlangıç Tarihi 13.01.2022 Faiz Tutarı (TL) Ocak Gün Sayısı 18 günlük 721.901,83 Şubat Gün Sayısı 28 günlük 1.122.958,40 Mart Gün Sayısı 31 günlük 1.243.275,37 Toplam 77 günlük Nisan Gün Sayısı 30 günlük 1.203.169,72 Mayıs Gün Sayısı 31 günlük 1.243.275,37 Haziran Gün Sayısı 30 günlük 1.203.169,72 Toplam 91 günlük Temmuz Gün Sayısı 13 günlük 521.373,54 Toplam Faiz Geliri 7.259.123,95 Vade Sonu Dönüşüm Kuru: 17,424 Vade Sonu TL Karşılığı: 17,424*5.647.803,65=98.407.330,80 TL Vade Başı TL Karşılığı: 13,6416*5.647.803,65=77.045.078,27 TL Toplam Gelir: 21.362.252,53 TL (Faiz Geliri: 7.259.123,95 TL + Kur Farkı Geliri: 14.103.128,58 TL) 31.12.2021 Tarihli Bilançosunda Yer Alan Yabancı Parasını Kur Korumalı Mevduat ve Katılım Hesaplarına Yatıran Şirketin 2022 Yılı Geçici Vergi Beyannamelerinde Sağlayacağı Vergisel Avantajlar Şu Şekilde Olacaktır; I. Geçici Vergi Dönemi: 01.01.2022-13.01.2022 tarihleri arasında hesaplanan kur farkı geliri [(13,6416-12.9775) =0,6641*5.647.803,65$=] 3.750.706,40 TL’dir. Anılan tutar “371- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında kur farkı kazanç istisnası” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir. Yine aynı beyannamede dönüştürülen yabancı parayla ilgili dönüşüm tarihinden, içinde bulunulan geçici vergi dönemlerinin sonuna kadar hesaplanan faiz ve kar payı tahakkukları (13.01.2022-31.03.2022 tarihleri arası faiz tahakkuku: 3.088.135,60 TL) beyannamede “372- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir. Faiz ve kar payı tahakkukları her bir geçici vergi dönemlerinin son günü itibariyle hesaplanıp, istisna kazancın tespitinde kümülatif olarak dikkate alınacaktır. II. Geçici Vergi Dönemi: 01.01.2022 tarihi ile 13.01.2022 tarihleri arasında ortaya çıkan kur farkı tutarı olan 3.750.706,40 TL, aynı şekilde II. Geçici vergi beyannamesinde de “371- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında kur farkı kazanç istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir. Mükellefçe birinci ve ikinci geçici vergi dönemlerinin sonuna kadar hesaplanan faiz ve kar payı tahakkukları toplamı [(13.01.2022-31.03.2022 tarihleri arası faiz tahakkuku 3.088.135,60 TL) +( 01.04.2022-30.06.2022 tarihleri arası faiz tahakkuku 3.649.614,81 TL) =] 6.737.750,41TL’yi II. Geçici vergi beyannamesinde “372- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazmak suretiyle istisnaya konu edilecektir. III. Geçici Vergi Dönemi: 01.01.2022 tarihi ile dönüşüm tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı tutarı olan 3.750.706,40 TL, aynı şekilde III. Geçici vergi beyannamesinde de “371- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında kur farkı kazanç istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir. Birinci ve ikinci geçici vergi döneminde tahakkuk ettirilen faiz tutarlarının III. Geçici vergi döneminde vadesi dolup tahsil edildiğinden, vade sonundaki elde edilen toplam 7.259.123,95 TL’lik faiz tutarının tamamı bu sefer “373- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle istisnaya konu edilecektir. Vade sonunda döviz kurundaki artışa bağlı olarak doğan kazanç tutarı 14.103.128,58 TL olup, beyannamede “374-KVK Geçici Mad. 14/2-b kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir. Kur Korumalı Mevduatın Yenileme İşleminden Kaynaklı Faiz Tahakkuku: Ana Para 98.407.330,80 Yüzde 17 Yıllık Faiz 16.729.246,24 Günlük Faiz 45.833,55 13.07-30.09.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku 3.620.850,56 01.10-13.10.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku 595.836,17 Toplam Faiz Geliri 4.216.686,72 Vade Sonu Tarihi 13.07.2022 Vade Başlangıç Tarihi 13.10.2022 Faiz Tutarı (TL) Temmuz Gün Sayısı 18 günlük 825.003,92 Ağustos Gün Sayısı 31 günlük 1.420.840,09 Eylül Gün Sayısı 30 günlük 1.375.006,54 Toplam 79 günlük 3.620.850,56 Ekim 13 günlük 595.836,17 13.07.2022 tarihinde yenilenen hesaba ilişkin 13.07.2022-30.09.2022 tarihleri arası döneme isabet eden faiz tahakkuku 3.620.850,56TL olup, III. Geçici vergi döneminde “372- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir. 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi: İlk kur korumalı mevduat işleminden kaynaklı 01.01.2022 tarihi ile dönüşüm tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı tutarı olan 3.750.706,40 TL, aynı şekilde kurumlar vergisi beyannamesinde de “371- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında kur farkı kazanç istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir. İkinci kur korumalı işlemin vadesi Ekim ayında dolduğundan yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde elde edilen faiz tutarının tamamı kurumlar vergisi beyannamesinde istisna olarak dikkate alınacaktır. İlk kur korumalı mevduat işleminden kaynaklı vade sonunda elde edilen 7.259.123,95 TL’lik faiz tutarı ile ikinci kur korumalı mevduat işleminden kaynaklı vade sonunda elde edilen 4.216.686,72 TL’lik faiz tutarının toplamı olan 11.475.810,67 TL “373- KVK Geçici 14/1-b madde kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” bölümünü yazılarak istisnaya konu edilecektir. İlk kur korumalı mevduat işleminden kaynaklı vade sonunda döviz kurundaki artışa bağlı olarak doğan kazanç tutarı 14.103.128,58 TL olup, beyannamede “374-KVK Geçici Mad. 14/2-b kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir. Ayrıca 13.10.2022 tarihinde vadesi dolacak ikinci kur korumalı mevduat işleminden kaynaklı vade sonunda doğan bir kazanç olursa anılan tutarda bu bölüme yazılacaktır. Soner Ülgen Yeminli Mali Müşavir Eski Baş Hesap Uzmanı