<p style="text-align: justify;"><strong>I.GİRİŞ</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bilindiği üzere 396 sıra no’lu 213 sayılı VUK genel tebliği ile Ocak 2010 döneminden itibaren geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiştir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.Ba-Bs BİLDİRİMİNDE KAPSAM</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bildirim mecburiyeti bulunan mükellefler tarafından belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.1.Belirlenen Limit Tutarı</strong></p> <p style="text-align: justify;">Mükelleflerin aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir.</p> <p style="text-align: justify;">Buna göre;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>a)</strong> Bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>b)</strong> Bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” nun Tablo II alanında</p> <p style="text-align: justify;">bildirilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.1.a.Özel Matrah Şekline ve ÖTV’ye Tabi İşlemlerde Belirlenen Haddin Uygulanması</strong></p> <p style="text-align: justify;">Söz konusu hadlerin uygulanmasında, özel matrah şekline tabi mal ve/veya hizmet alış/satışlarında katma değer vergisi, özel tüketim vergisine tabi işlemlerde ise özel tüketim vergisi dâhil tutarlar dikkate alınır.</p> <p style="text-align: justify;">Belgelerde gelir vergisi tevkifatına da yer verilen hallerde tevkifattan önceki brüt tutarlar dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.2.Belirlenen Limitin Altındaki İşlemlerde Bildirim</strong></p> <p style="text-align: justify;">Belirlenen hadlerin altında kalan alış ve satış bedellerinin bildirildiği, “Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı” (Tablo III) bölümü Ba-Bs bildirim formlarından çıkartılmıştır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.3.Vade veya Kur Farkı faturalarının Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Herhangi bir mal ve hizmet alış veya satışına bağlı olarak, ödemenin gecikmesi ve döviz kurlarının değişmesi suretiyle ortaya çıkan ve fatura düzenlenmek suretiyle alıcıya/satıcıya yansıtılan vade veya kur farkı gelirleri/giderlerine ilişkin faturaların haddi (5.000,00 TL) aşması halinde bildirimlere dâhil edilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.4.Alış İade Faturalarının Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bir kişi veya kurumdan yapılan alışların kısmen veya tamamen iade edilmesi durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kuruma yapılan satış olarak dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Aynı şekilde, bir kişi veya kuruma yapılan satışlardan bir kısmının veya tamamının iade alınması durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kurumdan yapılan alış olarak dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.5.Finans Kurumlarının Ba-Bs Bildiriminde Bulunması</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bankalar, Katılım Bankaları, Aracı Kurumlar, Portföy Yönetim Şirketleri, Menkul Kıymet Yatırım Fon ve Ortaklıkları, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketleri, Sigorta Şirketleri ve Acenteleri yapmış oldukları işlemleri belirli periyotlarla Bakanlığımıza bildirdiklerinden, hizmet ve satış işlemlerinde düzenledikleri dekont ve poliçe bilgilerini Form Bs ile bildirmelerine gerek bulunmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;">Diğer taraftan; bu kurumların kendi aralarındaki işlemler sebebiyle düzenledikleri dekontların karşı tarafça Form Ba ile bildirilmesine de gerek bulunmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak bu kurumların diğer belgelere dayalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alım/satımlarını genel esaslar çerçevesinde Ba-Bs formları ile bildirmek zorundadırlar.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.6.Döviz Büfelerinin Ba-Bs Bildiriminde Bulunması</strong></p> <p style="text-align: justify;">Döviz alış-satışı yapan mükellefler ile yetkili müessese izin belgeli ve altın borsasına üye olup kıymetli maden alış-satışı ile uğraşan mükellefler belirli miktarın üzerindeki alış-satış bilgilerini Bakanlığımıza bildirmek zorunda olduklarından, bu işlemlerini ayrıca Ba ve Bs bildirim formlarıyla bildirmelerine gerek bulunmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu kurumların diğer belgelere dayalı olarak yaptıkları mal ve hizmet alım/satımlarını genel esaslar çerçevesinde Ba-Bs formları ile bildirmesi zorunlu kılınmıştır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.7.Mükelleflerin Döviz Alım-Satım Belgelerini Bildirmesinde Durum</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, döviz büroları ve yetkili diğer kuruluşlardan yapmış oldukları döviz alış-satışlarını Ba ve Bs bildirim formlarına dâhil etmelerine gerek bulunmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>II.8.Sigorta Şirketlerinde Durum</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sigorta şirketleri tarafından yapılan tazminat ödemeleri fatura ile belgelendirilen bir mal veya hizmet alımına dayanması halinde bu alımların genel esaslar çerçevesinde katma değer vergisi hariç tutarlarıyla Ba bildirim formuna dâhil edilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>III.BİLDİRİMLERİN DÖNEMİ VE VERİLME SÜRESİ</strong><br /> <strong>III.1.Bildirim Dönemi</strong></p> <p style="text-align: justify;">Yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve/veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;">Mal ve/veya hizmet alış/satışlarının bildirilecekleri aylık dönemler bunlara ilişkin belgelerin düzenlenme tarihi dikkate alınarak belirlenir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>III.2.Bildirimlerin Verilme Süresi</strong></p> <p style="text-align: justify;">Mükellefler söz konusu bildirim formlarını, aylık dönemler halinde düzenlemek ve takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı saat 24:00’e kadar sistem üzerinden onaylamak suretiyle göndermekle yükümlüdürler.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>III.2.1.Mükellefiyet Terki Halinde Bildirim</strong></p> <p style="text-align: justify;">Mükellefiyetin terki halinde bildirim formları, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar verilmek zorundadır. Bu bildirimler, kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce veya 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış meslek mensuplarınca verilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>III.2.2.Ölüm Halinde Bildirim</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bildirim verme zorunluluğu bulunan mükellefin ölümü halinde, bildirim formlarını verme sürelerine, Vergi Usul Kanununun 16 ncı maddesi hükmü uyarınca üç ay eklenir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>III.2.3.Tasfiye Halinde Bildirim</strong></p> <p style="text-align: justify;">Tasfiyesi devam eden mükellefler bildirim formlarını, tasfiye süresince aylık dönemler halinde vereceklerdir. Tasfiyenin başladığı aya ait bildirim formları ise tasfiye öncesi ve sonrası ayrımı yapılmaksızın düzenlenecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Diğer taraftan, tasfiye sonunda bildirimler tasfiye kararının tescil edildiği tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar tasfiye memuru veya 3568 sayılı Kanuna istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından verilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>III.2.4.Birleşme veya Devir Halinde Bildirim</strong></p> <p style="text-align: justify;">5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>a)</strong>maddesi uyarınca gerçekleştirilen birleşmelerde, münfesih kurumun birleşmenin gerçekleştiği döneme ilişkin bildirimleri bunlar adına, birleşilen kurum veya 3568 sayılı Kanununa istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından,</p> <p style="text-align: justify;"><strong>b)</strong>maddesi uyarınca yapılan devirlerde, münfesih kurumun devrin gerçekleştiği döneme ilişkin bildirimleri bunlar adına, devir alan kurum veya 3568 sayılı Kanununa istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından,</p> <p style="text-align: justify;"><strong>c)</strong>maddesi uyarınca gerçekleştirilen tam bölünmelerde, münfesih kurumun bölünmenin gerçekleştiği döneme ilişkin bildirimleri bunlar adına, münfesih kurumun varlıklarını devralan kurumlardan müteselsil sorumluluk kapsamında herhangi biri veya 3568 sayılı Kanununa istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından,</p> <p style="text-align: justify;"><u>takip eden ayın son günü</u> akşamına kadar verilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>IV.BİLDİRİMLERİN DOLDURULMASINDA UYULACAK ESASLAR</strong></p> <p style="text-align: justify;">Ba-Bs form bildirimlerindeki alış/satış bedelleri, Türk Lirası (TL) olarak doldurulacak ve kuruş bilgileri gösterilmeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Bir kişi veya kurumdan yapılan alış ve/veya satışlarda birden fazla belge olması halinde kuruş ihmalinin belge bazında değil, belgelerin toplam tutarı üzerinden yapılması gerekir.</p> <p style="text-align: justify;">Diğer taraftan, birden fazla sayfadan oluşan (nakli yekûnlu) faturalar tek fatura olarak kabul edilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>IV.1.Serbest Bölge ile İthalat ve İhracatların Form Ba-Bs’de Bildirilmesi</strong></p> <p style="text-align: justify;">İthalat işlemlerinin form Ba ile bildirilmesinde gümrük giriş beyannamesinin kapanış tarihi, ihracat işlemlerinin form Bs ile bildirilmesinde ise, fiili ihracatın gerçekleştiği tarih dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Ayrıca serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin yurt içiyle yaptıkları alış-satış işlemlerinin bildirilmesinde; gümrük giriş veya çıkış beyannamesi düzenlenmesi hallerinde bu beyannamelerin kapanma tarihleri ve tutarları, gümrük giriş veya çıkış beyannamesi düzenlenmemesi durumlarında ise serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarı dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">İthalat işlemlerinin form Ba ile bildirilmesinde tutar alanına; 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 21 inci maddesi gereğince gümrük vergisi tarhına esas olan kıymet, malın gümrük vergisinden muaf olması durumunda ise katma değer vergisi matrahını oluşturan katma değer vergisi hariç bedel yazılacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Ayrıca, malın gümrük sahasına getirildikten sonra kısım kısım ithalatın gerçekleşmesi durumunda, her bir işlemin gerçekleştiği tarih dikkate alınarak belirlenen haddi (5.000,00 TL) aşması halinde form Ba bildirimine dâhil edilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Bildirim formlarında alıcı veya satıcının vergi kimlik numarası, ithalat işlemlerinde “1111111111”, ihracat işlemlerinde ise “2222222222” olarak kodlanacaktır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>V.TEMMUZ 2021 ve SONRASINDA BİLDİRİM</strong></p> <p style="text-align: justify;">523 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile yapılan düzenleme çerçevesinde;</p> <p style="text-align: justify;">Bir kişi veya kurumdan yapılan mal ve/veya hizmet alış tutarları ile bir kişi veya kuruma yapılan mal ve/veya hizmet satış tutarlarına ilişkin 5.000 TL tutarındaki haddin belirlenmesinde, elektronik olarak ve kâğıt ortamında düzenlenen tüm belgelerin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Söz konusu haddin aşılması halinde sadece kâğıt ortamında düzenlenen belgeler bildirimlere dâhil edilmesi kararlaştırılmıştır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>ÖRNEK:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Form Ba ve Form Bs bildirimi verme yükümlülüğü bulunan A işletmesine 2021/Kasım dönemi içerisinde, B firması tarafından KDV hariç 4.800 TL tutarında e-Arşiv Fatura ve her biri 150 TL tutarında 2 adet kâğıt ortamında fatura düzenlenmiştir.</p> <p style="text-align: justify;">Söz konusu mükellefe, aynı ay içerisinde B firmasınca düzenlenen belge tutarı toplamı KDV hariç (4.800+150+150) 5.100 TL olduğundan, A işletmesi B firmasından yaptığı alımlara ilişkin olarak 2021/Kasım dönemi Form Ba bildiriminde sadece kâğıt ortamında düzenlenen 2 adet belgeyi, KDV hariç toplam 300 TL olarak bildirecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Diğer taraftan, B firması A işletmesine yaptığı satışlara ilişkin olarak 2021/Kasım dönemi Form Bs bildiriminde elektronik ortamda oluşturduğu belgeyi dikkate almayacak, elektronik ortamda ve kâğıt ortamında düzenlenen belgelerin KDV hariç toplam tutarlarının 5.000 TL’yi geçmesi nedeniyle, sadece kâğıt ortamında düzenlediği 2 adet belgeyi, KDV hariç toplam 300 TL olarak bildirecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>ÖRNEK:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Form Ba ve Form Bs bildirimi verme yükümlülüğü bulunan C firmasına, 2023/Şubat döneminde D firması tarafından elektronik ortamda düzenlenen 4 adet belge tutarı toplamı KDV hariç 4.000 TL, kâğıt ortamda düzenlenen 3 adet belge tutarı toplamı ise KDV hariç 2.500 TL’dir. Ayrıca, C firmasınca aynı dönemde E firmasına elektronik ortamda düzenlenen 2 adet belge tutarı toplamı KDV hariç 6.000 TL’dir. İlgili ayda C firmasının bildirimlere konu başka bir alım-satımı olmamıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu durumda, C firmasının 2023/Şubat dönemi Form Ba bildiriminde, D firmasınca elektronik ortamda ve kâğıt ortamında düzenlenen belgelerin KDV hariç toplam tutarı olan (4.000+2.500) 6.500 TL’nin Tebliğde belirtilen haddi geçtiği göz önünde bulundurulduğunda, sadece kâğıt ortamında düzenlenen 3 adet belge tutarı toplamı olan KDV hariç 2.500 TL’nin bildirime dâhil edilmesi gerekir. Elektronik ortamda düzenlenen belgelerin ise bildirime dâhil edilmemesi gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;">Diğer taraftan, C firmasının, E firmasına 2023/Şubat döneminde yaptığı satışlara ilişkin düzenlenen belgelerin tamamının elektronik ortamda düzenlenmesi nedeniyle, Form Bs bildirimini vermesine gerek bulunmamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>VI.FORM Ba-Bs FORMLARININ ELEKTRONİK ORTAMDA KENDİLİĞİNDEN OLUŞTURULMASI</strong></p> <p style="text-align: justify;">523 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile yapılan düzenleme ile elektronik belge olarak düzenlenen belgelerin 2021 yılının Temmuz ayına ilişkin dönemden itibaren Form Ba ve Form Bs bildirimlerine dâhil edilmemesi kararlaştırılmıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu düzenleme ile beraber elektronik belge düzenleyen uygulama kapsamında mükelleflerin bu tür belgelerine ilişkin Ba-Bs formları sistem tarafından oluşturulmaktadır. Ayrıca bunun için yapmaları gereken her hangi bir işlem veya bildirim söz konusu değildir.</p> <p style="text-align: justify;"></p> <p style="text-align: justify;"><strong>Kaynak:</strong></p> <p style="text-align: justify;">213 sayılı Vergi usul Kanunu</p> <p style="text-align: justify;">İlgili İdari Düzenlemeler</p> <p style="text-align: justify;"><a href="https://ekovergi.com/guncel-haliye-form-ba-bs-bildirimi-uygulama-esaslari/" target="_blank">Ekovergi.com</a> | Ahmet GÜZEL - WRS imperium, YMM/Bağımsız Denetçi</p>