Son dönemde işveren ve çalışanların kafası yemek kartı kullanımında oldukça karıştı. SGK'nın son iki yıl içerisinde yaptığı iki düzenleme ve Danıştay'ın bu düzenlemelere yönelik aldığı kararlar kart kullanımındaki kriterleri değiştirdi. Gelinen noktada işçinin dikkat etmesi gereken kriter şu: İşverenin restoran dışında kullanılmaması gerektiğini açıkça ifade ettiği ve bu konuda işçiyi bilgilendirdiği bir durumda çalışan, yemek kartını yine de restoran dışında kullanır ve işveren bu nedenle bir zarara uğrarsa işçiyi işten tazminat ödemeden çıkartabilir. Bu nedenle çalışanların yemek kartı kullanımı konusunda işverenin talimatlarına uymaları ve işvereni zarara uğratmamaları çok önemli. 2022 yılında SGK yemek yardımı ile ilgili önemli bir karara imza attı. Yemek kartları ile ödenen tutarlara sağlanan prim muafiyetini günlük limitle sınırladı ve nakit olarak ödenecek yemek yardımları için de aynı muafiyeti uyguladı. Bu düzenleme sonrası bazı işverenler çalışanlarına yemek kartı yerine nakit olarak yemek parası vermeye başladı. Bu da yemek kartı firmalarının tepkisine neden oldu. Yemek Kartı Hizmetleri Derneği bu düzenlemeyi mahkemeye taşıdı ve iptaline ilişkin dava açtı.
DANIŞTAY İPTAL ETTİ
Danıştay yönetmelik hükmü ile genelgenin yemek kartlarına ilişkin düzenlemelerini iptal etti. Yeni bir düzenleme yapılması için de SGK'ya zaman tanındı. Geçtiğimiz hafta Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun kararı Danıştay'ın iptal kararının onanmasına ilişkindi. Yani Danıştay bu iptalin hukuka uygun olduğuna kesin olarak karar vermiş oldu.
SGK DÜZENLEME YAPTI
Danıştay'ın iptal kararı sonrası SGK zaten 2024 yılında yemek kartları için önemli bir ayrıma giderek bu kartların yalnızca yemek bedeli ödenmesi için kullanılması halinde işverenlerin sınırsız muafiyetten yararlanabileceğine yönelik olarak düzenleme yapmıştı. SGK'nın yaptığı düzenleme yemek kartlarının kullanımında market ve restoran ayrımını gündeme getirdi. Buna göre markette gıda ve gıda türevi ürün alınması halinde sınırsız muafiyet var. Gıda dışında ürünlerin alınması halinde ise işveren vergi muafiyetinden yaparlanamıyor. Şayet işveren, restoran dışında kullanılmaması gerektiğini açıkça işçiye bildirdiği halde çalışan yemek kartını yine de restoran dışında kullanırsa tazminatsız işten çıkarılabilir.
VERGİ MUAFİYETİ İMKANI
Yemek kartlarının işverenler tarafından tercih edilmesinin iki önemli sebebi var. Bunlardan birincisi vergi muafiyeti. İşverenlerin karta yükledikleri günlük 264 TL'ye kadar (KDV dahil) tutar gelir vergisinden muaf. Yemek kartlarına işveren tarafından yatırılan tutarlar prime esas kazançtan da muaf. Ancak bunun için bazı şartlar var. Bunlardan ilki işyerinde yemek verilmiyor olması. Yani işveren hem işyerinde yemek verip hem de çalışana yemek kartı verirse muafiyetten yararlanamıyor.
İLAVE ÖDEME ARACI GİBİ KULLANAN DA VAR
İşverenler SGK'nın bu konudaki düzenlemesi sonrası yemek kartlarının yalnızca restoranlarda geçecek şekilde sınırladılar. Bunun üzerine bazı işverenler markette yalnızca gıda alımına müsaade eden kartlar kullanmaya başladılar. SGK'nın da amaçladığı yemek kartlarının çalışanların yemek yemesi için kullanılmasıydı. Dolayısıyla SGK amacına ulaşmış oldu. Yemek kartlarının restoranlarda ve markette gıda alımı için kullanılması halinde sınırsız muafiyetten yararlanılması yerinde. Diğer yandan özellikle küçük şehirlerde yemek kartlarının işveren tarafından ücrete ilave bir ödeme aracı olarak kullanılması söz konusu olabiliyor. İşveren çalışana asgari ücret ve 10.000 TL yemek kartı teklif edebiliyor. Bu da ücretin para olarak ödenmesine aykırı. Diğer yandan devletin vergi kaybına da neden oluyor. Bu konuda SGK ve vergi denetmenlerinin sıkı denetimine ihtiyaç var.
