<p style="text-align: justify;">Anayasamız gereği, her vatandaşımız sosyal güvenlik hakkına sahip. Devlet, sosyal güvenlik ödevini Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) vasıtasıyla ifa ediyor. Sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından toplumun tamamının sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınması, etkin ve hızlı sosyal güvenlik hizmeti sunabilmesi için ‘Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda birtakım yükümlülük ve sorumluluklar öngörülüyor. Bu yükümlülük ve sorumlulukların yasada belirtilen şekil ve sürede yerine getirilmemesi halinde ise ilgililer hakkında idari para cezası uygulanıyor. Halen uygulanan idari para cezaları, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yaklaşık yüzde 54.66 oranında artırıldı.<br /> </p> <p style="text-align: justify;"><strong>İDARİ PARA CEZASI TÜRLERİ</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan idari para cezalarını dört kategoride şöyle sınıflandırmak mümkün:</p> <p style="text-align: justify;">* Belgelere bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak idari para cezaları,</p> <p style="text-align: justify;">* İşyeri defter, kayıt ve belgelerini ibraz etmeyenler ile işyeri kayıtları geçersiz olanlar hakkında uygulanacak idari para cezaları,</p> <p style="text-align: justify;">* Bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak idari para cezaları,</p> <p style="text-align: justify;">* SGK’nın denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarına engel olanlar hakkında uygulanacak idari para cezaları.<br /> </p> <p style="text-align: justify;">Genel olarak idari para cezaları, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda öngörülen yükümlülüklerin yasal sürelerde yerine getirilmemesi ya da belirtilen şekil şartına uyulmaması nedeniyle uygulanıyor. Ancak belirli hallerde bu cezaların uygulanmasında indirim ve muafiyet sağlanıyor. </p> <p style="text-align: justify;">Ayrıca uygulanan idari para cezalarına karşı önce SGK’ya itiraz ve itirazın reddedilmesi halinde ise idare mahkemelerine başvurmak mümkün.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ</strong></p> <p style="text-align: justify;">1 Ocak 2023 tarihinden itibaren işyerinin bildirimine ilişkin işyeri bildirgesinin yasal sürede verilmemesi halinde 10.008,00 TL ile 30.024,00 TL arasında idari para cezası uygulanıyor.</p> <p style="text-align: justify;">Çalışanların sigortalı işe giriş bildirgesini ve GSS giriş bildirgesini süresinde ve kurumca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler hakkında, 2023 yılında her bir sigortalı için 10.008,00 TL ile 50.040,00 TL arasında değişen idari para cezaları uygulanacak. </p> <p style="text-align: justify;">Yine çalışanların 4/a kapsamındaki sigortalılığı sona erenlerin süresi içinde ya da kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı için 2023 yılında 1000,8 TL idari para cezası uygulanacak.<br /> </p> <p style="text-align: justify;"><strong>AYLIK BELGE VE BEYANNAMELER</strong></p> <p style="text-align: justify;">Aylık prim ve hizmet belgesini süresinde ve kurumca belirlenen şekil ve usulde vermeyenlere her bir fiil için 2023 yılında 1.251,00 TL ile 20.016,00 TL arasında ceza uygulanacak.</p> <p style="text-align: justify;">Muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki sigortalıların, prime esas kazançlarının veya hizmetlerinin bildirilmediği, eksik ya da geç bildirildiği anlaşılan her bir işyeri için yukarıda belirtilen idari para cezalarıyla aynı oranda artırıldı.<br /> </p> <p style="text-align: justify;"><strong>İŞYERİ DEFTER VE BELGELERİ</strong></p> <p style="text-align: justify;">İşyeri defter, kayıt ve belgelerinin SGK’nın denetim elemanlarınca incelenmek üzere kurumca yapılan yazılı ihtara rağmen 15 gün içinde mücbir sebep olmaksızın tam olarak ibraz edilmemesi halinde tutulan defter türüne bağlı olarak 30.024,00 TL ile 120.096,00 arasında değişen idari para cezası uygulanacak.</p> <p style="text-align: justify;">Kayıt geçersizlik cezaları ise fiilin durumuna göre 5.004,00 TL ile 120.096,00 TL arasında değişen miktarda uygulanacak.<br /> </p> <p style="text-align: justify;"><strong>TEFTİŞİ ENGELLEYENLER</strong></p> <p style="text-align: justify;">SGK’nın denetim elemanlarının SGK (5510 sayılı) Kanunu’ndan doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında görevlerini yapmasına engel olan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişilere uygulanan cezalar, 2023 yılında 50.040,00 TL olacak. </p> <p style="text-align: justify;">Denetim elemanlarının görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişilere ise 100.080,00 TL idari para cezası uygulanacak.<br /> </p> <p style="text-align: justify;"><strong>DİĞER İDARİ PARA CEZALARI </strong></p> <p style="text-align: justify;">SGK tarafından 4/1-b ve 4/1-c sigortalılarına bağlı olarak da idari para cezaları uygulanıyor. Daha da ilginç olan başka bir idari para cezası çeşidi ise SGK tarafından kamu idareleri, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerden talep edilecek bilgi ve belgelerin öngörülen sürede gönderilmemesi ya da bildirilmemesi halinde de idari para cezası uygulanmasıdır. </p> <p style="text-align: justify;">Bu cezalar da yüzde 54.66 oranında artırıldı. SGK tarafından uygulanan başka fiillere bağlı idari para cezaları daha bulunuyor. Ancak yazımızın sınırlarını aşacağından bu cezalara başka bir yazımızda yer verilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">İtoHaber | İsa KARAKAŞ</p>