<p style="text-align: justify;"><em>Gelir İdaresi’nce verilen özelgelerden seçilmiş bazılarının özetine, yorum yapmadan zaman zaman bu köşede yer vermeye çalışıyorum. Kurumlar vergisi beyan döneminin bitmesine sayılı günler kaldığını dikkate alarak, bugün konuyla ilgili olabildiğince yeni tarihli bazı özelgelerin özetlerine yer vermek istedim. Tam metinlerine Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinden ulaşmak mümkün.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Bağımsız denetim şirketlerinde kurumlar vergisi oranı kaçtır?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(03.02.2023 tarih ve 166942 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Sermaye Piyasası Kanunu’nda sayılan sermaye piyasası kurumları arasında yer alan, bağımsız denetim şirketlerinde elde edilen kurum kazançlarına uygulanacak kurumlar vergisi oranı %25’tir.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Adi ortaklığa ait kur korumalı mevduat nedeniyle elde edilen kazanç için ortaklar kurumlar vergisi istisnasından yararlanabilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"></p> <p style="text-align: justify;"><em>(03.02.2023 tarih ve 166919 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Adi Ortaklığın 31.12.2021 tarihli bilançosunda yer alan döviz tevdiat hesabının kısmen veya tamamen 17.02.2022 tarihine kadar Türk lirasına çevrilerek, 6 ay vadeli kur korumalı Türk lirası mevduat hesabına aktarılmış olması halinde, söz konusu yabancı para varlığının dördüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazancı ile ilgili olarak, kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklarca hisseleri oranında Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi kapsamında kurumlar vergisi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Aktifte yer alan eurobondun satılarak Türk lirası mevduat ve katılma hesabında değerlendirilmesi durumunda kurumlar vergisi istisnasından yararlanılabilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(03.02.2023 tarih ve 166940 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Bilançoda mevcut bulunmakla birlikte, istisna kapsamında yabancı para olarak değerlendirilmesi mümkün olmayan ve bilançonun menkul kıymetlere ilişkin hesaplarında izlenmesi gereken dış borçlanma aracı mahiyetindeki eurobondların Türk lirasına çevrilerek Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirilmesi halinde, söz konusu eurobondların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazancının, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14. maddesi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Borsada işlem gören payların iki yıldan kısa süre aktifte kaldıktan sonra satışında, satıştan doğan zarar mahsup konusu yapılabilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(02.01.2023 tarih ve 542 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Finansal danışmanlık faaliyetinde bulunan şirketin atıl durumda bulunan nakit varlıklarıyla Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerine yatırım yapması durumunda;</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>- Sahip olduğu bu hisseler nedeniyle elde ettiği temettüler için, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca iştirak kazancı istisnasından yararlanması mümkündür.</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>- Söz konusu hisselerin şirket aktifinde iki tam yıldan daha az bir süre kaldıktan sonra satışı, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamına girmediğinden, bu hisselerin satışından doğan zararların, ilgili dönem kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Yıllara sari inşaat ve onarma işi hakediş ödemeleri finansman gider kısıtlaması hesabında yabancı kaynak olarak kabul edilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(22.02.2023 tarih ve 92810 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerine ilişkin hakediş bedellerinin izlenmesi için kullanılan “35 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakediş Bedelleri” hesabının “3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” grubunda yer alması nedeniyle, bu hesaba kaydedilen tutarların da yabancı kaynakların öz kaynakları aşıp aşmadığının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Finansman gider kısıtlaması uygulamasında, kıdem tazminatı karşılığı, maliyet giderleri karşılığı, gider tahakkukları karşılığı ve diğer borç ve gider karşılıkları yabancı kaynak mıdır?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(27.03.2023 tarih ve 99912 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Bilançonun yabancı kaynaklar kısmında yer alan “Kıdem Tazminatı Karşılığı”, “Maliyet Giderleri Karşılığı”, “Gider Tahakkukları Karşılığı” ve “Diğer Borç ve Gider Karşılıkları” hesaplarının, finansman gider kısıtlaması uygulamasında yabancı kaynaklar toplamının hesabında dikkate alınması gerekmektedir.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Alınan sipariş avansları hesabına ilişkin kambiyo zararı finansman gider kısıtlamasına tabi midir?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(08.12.2022 tarih ve 573035 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Bir gider veya maliyet unsurunun finansman gider kısıtlaması uygulamasına konu olabilmesi için, bu unsurların yabancı kaynak kullanımına ve bu kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmuş olması gerekir. </em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Alınan sipariş avansları, gelecekte yapılacak bazı mal ve hizmet teslimleri karşılığında peşin alınan değerleri ifade etmektedir. Avanslar, sipariş yöntemi ile mal alan işletmenin, sipariş ettikleri iktisadi değerlerin üretiminde üretici işletmeye finansman imkânı sağlamak amacıyla verilebileceği gibi, satış fiyatını düşük tutmak veya satış garantisi sağlamak amacıyla da verilebilmektedir. Avanslar hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkânı sağladığı açıktır. Dolayısıyla alınan sipariş avanslarının işletme için bir borç niteliğinde kabul edilmesi gerekmektedir. </em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Buna göre, bilançonun "Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar" bölümünde yer alan "Alınan Sipariş Avansları" hesabına ilişkin kambiyo zararının finansman gider kısıtlamasında dikkate alınması gerekmektedir.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Finansman gider kısıtlaması uygulamasında yabancı kaynak tutarının tespitinde aynı işlemden kaynaklanan alacak ve borç tutarları birlikte dikkate alınabilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(03.02.2023 tarih ve 166914 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Finansman gider kısıtlaması uygulamasında yabancı kaynak ve öz kaynak karşılaştırmasına esas yabancı kaynaklar, bilançonun kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun vadeli yabancı kaynaklar toplamını ifade etmekte olduğundan, yabancı kaynak tutarının tespitinde bilançoda yer alan aynı işlemden (prim tahsilatına aracılık vb.) kaynaklanan alacak ve borç tutarlarının birbiri ile mukayese edilmek suretiyle netleştirilmesi mümkün bulunmamaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Ayrıca, müşterilerden olan alacaklardan kaynaklanan ve bilançoda “Müşteriden Alacaklar” hesabında izlenen alacak tutarları ile “Sigorta Şirketine Borçlar” hesabında izlenen ilgili sigorta şirketlerine olan borç tutarlarının aynı kaynağa ilişkin olmaması nedeniyle, söz konusu borç ve alacaklara istinaden oluşan kur farkı gelir ve kur farkı giderlerinin birbirinden mahsubu da mümkün bulunmamaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Çevrenin kirletilmesi nedeniyle ödenen kirlilik yükü bedeli gider kaydedilebilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(17.02.2023 tarih ve 3310 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Dereye atık su deşarjı yapılması ve yapılan deşarjın kabul edilebilir parametrelerin üzerinde kirliliğe sahip olması nedeniyle kesilen ve uzlaşmayla kesinleşen kirlilik yükü bedeli ile faiz ve ilam vekalet ücretine ilişkin ödemelerin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi hükmü uyarınca kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Uluslararası taşımacılık işinden elde edilen kazanca 1 puanlık kurumlar vergisi oranı indirimi uygulanabilir mi?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(13.02.2023 tarih ve 199740 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlar için yapılan ve yurt dışında faydalanılan taşımacılık işi hizmet ihracı kapsamında değerlendirileceğinden, taşımacılık işinin yurt dışında faydalanılan kısmından elde edilen kazançlara Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinin yedinci fıkrası hükmü kapsamında kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması mümkün bulunmaktadır.</em></p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>- Sermaye artışından gelen nakitle teşvik belgeli yatırım yapılması durumunda, ilave indirimden ne kadar süre yararlanılabilir?</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><em>(19.12.2022 tarih ve 1500152 sayılı özelge)</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Nakden artırılan sermayenin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat alımında kullanılan kısmına ilişkin olarak ilave 25 puan uygulamasından, (diğer şartların da sağlanması kaydıyla) nakdi sermaye indiriminden yararlanılan tüm dönemler için faydalanılması mümkündür.</em></p> <p style="text-align: justify;">Ekonomim.com | Recep BIYIK</p>