Sosyal güvenlik reformuna rağmen hâlen sosyal güvenlik statülerine ve çalışma dönemlerine göre çalışanların emeklilik şartları farklılık göstermektedir. Ancak hangi statüden olursa olsun SGK’dan emekli aylığı almak için mutlaka gerekli bütün şartların eksiksiz olarak yerine getirilmiş olması zorunludur. Bu kural normal emeklilik için de yaş haddinden emeklilik için de geçerlidir.
Genel olarak çalışanlar belirli şartlarla hem normal emeklilik hem de yaş haddinden emeklilik dediğimiz az prim gün sayısı ile emekli olabilmektedir.
Bu yazımızda SSK’lı (4/1-a’lı) kapsamında bulunan okurlarımızın az primle emekli olma şartları irdelenmiştir.
SSK’LILARDA İLK SİGORTA BAŞLANGICI BELİRLEYECİ
SSK’lılarda ilk sigorta başlangıcı Bağ-Kur ve Emekli Sandığına tabi olanlara göre daha büyük bir önem taşımaktadır.
3600 günden emeklilik için başta sigorta başlangıç tarihi olmak üzere öngörülen sigortalılık süresi ile yaşın yerine getirildiği tarih önem taşımaktadır. Bu açıdan bakıldığında 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılık başlangıcı olanlar çok şanslı bulunmaktadır.
23/5/2002 tarihinde 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim ödeme gün sayısı ve kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş şartlarını yerine getirenler emekli olabilmektedir. Bu tarihte belirtilen şartları yerine getiremeyenler için ise yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.
AZ PRİMLE EMEKLİLİKTE YAŞ ŞARTI
3600 günle emeklilik SGK uygulamasında "yaş haddinden emeklilik" olarak adlandırılmaktadır.
Yaş haddinden emeklilik için 23/5/2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak kazanacaklardır. Buna göre;
- 24/5/2002 ile 23/5/2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2005 ile 23/5/2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2008 ile 23/5/2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24/5/2011 ile 23/5/2014 tarihleri arasında yerine getiren erkeklerin ise 59 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2014 tarihinden sonra yerine getiren erkeklerin 60 yaşını doldurmuş olmaları,
Hâlinde emeklilik (yaşlılık) aylığına hak kazanacaklardır.
EYT (4447 s.) KANUN SONRASI İŞE BAŞLAYANLAR
EYT (8 Eylül 1999 tarihinden) Kanunundan sonra ilk defa sigortalı olan SSK (4/1-a) kapsamında olanların az primle emeklilik şartları ağırlaştırılmıştır. Buna göre kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak
şartlarını yerine getirenler emekli olabileceklerdir.
SOSYAL GÜVENLİK REFORMU SONRASI İŞE GİRENLER
30 Nisan 2008 tarihinden sonra ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak 4/1-a kapsamında sigortalı sayılanların az primle emeklilik aylığına hak kazanmalarında SGK (5510 s.) Kanunuyla daha ağır şartlar getirilmiştir.
Buna göre; Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden 5400 malullük, yaşlılık, ölüm prim ödeme gün şartının yerine getirildiği tarihe göre belirlenecek kademeli yaşta yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.
Bu bağlamda emeklilik için öngörülen sigorta prim gün sayısını bir an önce yerine getirenler 65 yaşında emekli olmaktan kurtulacaktır. Dolayısıyla burada 2036 yılının geçirilmemesine dikkat edilmelidir.
Türkiye | İsa KARAKAŞ