<p style="text-align: justify;">Bundan önceki yazımda stok kayıtları bir türlü tutmayan mükelleflere stok kayıtlarının düzeltilebilmesi için hemen hemen her iki yılda bir tanınan kamusal anlayıştan söz etmiş, son Yapılandırma Kanunu’nda da bu yönde düzenlemelere yer verildiğinden bahsetmiştim.</p> <p style="text-align: justify;">Stok kayıtlarının tutmaması, genelde iki şekilde söz konusu olabilmektedir. Bunlardan birincisi, “emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların işletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almaması” hâlidir. Bunlar genelde kayıt dışı alındığından kayıtlarda olmayanlardır. Son yapılandırma kanunu olan 7440 sayılı Kanun’da bu durumu düzeltmek, kayıt dışı kalmış bulunan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kayda almak için yapılması gerekenleri geçen yazımda irdelemiştim.</p> <p style="text-align: justify;">Bu yazımda da ikinci hâli, bir başka deyişle “kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar”ın kayıtlardan düşülmesini, bir başka ifadeyle de kayıt dışı satılmış veya işletmeden usul dışında çekilmiş emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlardan çıkartılması yöntemini aktarmaya çalışacağım. 7440 sayılı Kanun ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) (afet sebebiyle mücbir sebep ilan edilmiş bulunan yerlerde ise 31 Ekim 2023) kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri olanağı sağlanmıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu düzenleme kapsamında düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine, “Muhtelif Alıcılar (7440 sayılı Kanun’un 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir)” ibaresi yazılacaktır. Bu faturada yer alacak bedel, emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranı, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından ise mükelleflerin kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeller dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu şekilde faturalanan ve yasal defterlere kaydedilen emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar ile ilgili işlemler, normal satış işlemlerinden bir farklılık arz etmemektedir. Satış hasılatı yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında dikkate alınacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu kapsamda ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenebilir. Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaş üzerinden hesaplanan KDV’nin beyan edildiği dönemde, ödenecek KDV’nin bu kapsamda belirtilen emtia, makine, teçhizat ve demirbaş üzerinden hesaplanan KDV’yi aşması hâlinde, emtia, makine, teçhizat ve demirbaş üzerinden hesaplanan KDV’ye isabet eden kısım üç eşit taksitte ödenebilecek, emtia, makine, teçhizat ve demirbaş üzerinden hesaplanan KDV’yi aşan ödenecek KDV tutarı ise ilgili dönem KDV beyannamesinin ödeme süresi içinde ödenecektir. Emtia, makine, teçhizat ve demirbaş üzerinden hesaplanan KDV tutarından daha düşük tutarda ödenecek KDV çıkması hâlinde ise ödenecek KDV tutarı üç eşit taksitte ödenebilecektir. Ancak talep edilmesi hâlinde, taksitlendirilebilecek tutarın defaten ödenebilmesi de mümkündür.</p> <p style="text-align: justify;">Buna göre, kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşa ilişkin faturada ilgili kıymetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve bu KDV ilgili dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin “Matrah” kulakçığının, “7440 Sayılı Kanun’un (6/2-a) Maddesi Kapsamındaki Bildirim” tablosuna kayıt yapılarak beyan edilecektir. Söz konusu beyannamede ödenecek KDV çıkması hâlinde kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşa ilişkin hesaplanan KDV tutarı, “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” tutarından düşülecektir. Bu hesaplama sonucu “Bu Dönemde Ödenmesi Gereken KDV” satırında yer alan tutar, 1 No.lu KDV Beyannamesi’nin ödeme süresi içinde ödenecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşa ilişkin beyanda bulunanların 1 No.lu KDV Beyannamesinde “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” satırında bir tutarın bulunması hâlinde, 7440 sayılı Kanun’a ilişkin tebliğin ekinde yer alan ek (Ek:21) beyannamenin verilmesi zorunludur. Taksitlendirme imkânından yararlanmayı tercih etmeyenlerin, ilgili dönem beyannamesinin “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” satırında yer alan tutarın tamamını defaten ödemeleri hâlinde, ek beyanname verilmesine gerek yoktur.</p> <p style="text-align: justify;">Ek beyannamede (Ek:21) daha önce 1 No.lu KDV Beyannamesi’ndeki “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” tutarından, “Bu Dönemde Ödenmesi Gereken KDV” satırında yer alan tutar düşülecek ve kalan tutar taksitlendirilecektir. “Bu Dönemde Ödenmesi Gereken KDV” satırında yer alan tutarın “0” olması hâlinde 1 No.lu KDV Beyannamesi’ndeki “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” tutarı taksitlendirilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Taksitlendirilecek tutarın ilk taksiti ek beyannamenin verilme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Bu düzenlemeler kapsamında düzenlenen faturalar, Bs formu vermek zorunda olan mükelleflerce, Bs formu ile formun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Alıcılar (7440 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle bildirilmek durumundadır.</p> <p style="text-align: justify;">Ekonomim.com | Bumin DOĞRUSÖZ</p>