Şirket aracımızı kullanan bir kişiye kesilen trafik cezası sonrasında sigortasız çalıştırıldığı için şirketimize idari para cezası kesilmiş, ayrıca asgari ücret desteğimiz geri alınmıştır. Ne yapılabilir acaba? Fahri D.
Sosyal Güvenlik Kurumu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 100. maddesinde verilen yetkiye istinaden kamu kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere göre çalışanlarının kayıt dışı istihdam edilip edilmediklerini SGK’ya yapılan bildirimlerle karşılaştırmak suretiyle araştırmaktadır.
Sürücünün yüzüne karşı tebliğ edilen ve kullanım amacı ticari olan araçlara uygulanan trafik ceza tutanakları da bu amaçla Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmektedir. Sonrasında Kurumca, trafik cezasının kesildiği tarih itibariyle ticari araç sürücüsü ile ticari araç sahibi arasında hizmet akdinin bulunup bulunmadığı, başka bir anlatımla trafik cezasının kesildiği tarih itibariyle sürücünün ticari araç sahibine ait işyerinde sigortasının olup olmadığı araştırılmaktadır. Sürücünün trafik cezası kesilen işveren yanında sigortasının olmadığının tespiti halinde ise işverenlerden işe giriş bildirgesi, işten ayrılış bildirgesi ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesi istenilerek bu belgelere idari para cezası uygulanmakta, ayrıca kayıt dışı sigortalı çalıştırma fiilinden dolayı prim teşviklerinden ve asgari ücret desteğinden yasaklama işlemi yapılmaktadır.
Trafik ceza tutanaklarına istinaden yapılan bu uygulamaya işverenlerce SGK Müdürlüğüne itiraz edilmesi mümkün bulunmakla birlikte, bu itirazlardan müspet bir sonuç alınabilmesi noktasında trafik cezası kesilen kişiyle ticari araç sahibi arasında hizmet akdinin bulunmadığına yönelik bilgi ve varsa belgelerin SGK Müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekecektir.
Bu amaçla, SGK tarafından uygulanan yaptırımlar sonrasında tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde;
1. Trafik cezasına konu olan ticari aracın, başka bir gerçek veya tüzel kişiye kiralanmış olması halinde, ticari aracın başka bir kişiye kiralandığı ve sürücünün aracı kiralayan işverenin çalışanı olabileceği belirtilerek, kira sözleşmesi ve kira bedelinin ödendiğini kanıtlayan fatura, gider belgesi vb. belgelerle birlikte,
2. Trafik cezasına konu olan araç sürücüsünün ticari araç sahibinin eşi, aile fertlerinden, kan veya kayın hısımlarından, yakın arkadaşlarından, komşularından vb. biri olması halinde, sürücünün araç sahibi ile yakınlığı belirtilerek ticari aracı geçici olarak (saatlik/günlük vb.) ve tamamen şahsi işleri için kullandığına yönelik bir dilekçe ve sürücünün beyanıyla birlikte,
3. Araç sürücüsünün, aynı şirketler topluluğu içindeki başka bir işyerinin veya araç sahibinin ortağı olduğu bir işyerinin ya da alt işveren çalışanı olması halinde, durumu anlatır bir dilekçe, varsa sözleşme ve sürücünün beyanıyla birlikte,
4. Ticari aracın kullanım özelliği de dikkate alınarak cenazeye katılmak, hastaneye gitmek gibi nedenlerle kullanılması halinde sürücünün bu yöndeki beyanı ve varsa bu durumları kanıtlayan belgelerle birlikte,
5. Araç sürücüsünün farklı bir ilde ikamet etmesi veya farklı bir ilde sigortalı olması halinde, aracı şahsi işleri için kullandığına yönelik sürücünün beyanıyla birlikte,
6. Yukarıda belirtilen haller dışında sürücünün hizmet akdine tabi çalışmadığına yönelik toplumun sosyo-kültürel yapısı, gelenekleri ve ekonomik koşulları çerçevesinde farklı gerekçelerin bulunması halinde bu durumların açıklandığı bir dilekçe ve sürücünün beyanıyla birlikte
SGK Müdürlüğüne itiraz edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Yapılacak itirazlar SGK Müdürlüğündeki İtiraz Komisyonu tarafından değerlendirilerek kabul edilmesi veya reddedilmesi yahut itiraz sonrası sürücünün sigortalı sayılıp sayılmayacağı, haliyle sürücüyle ticaret araç sahibi arasında hizmet akdinin unsurlarının bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla durumun denetim ve kontrolle görevli memurlara sevk edilmesi de mümkün bulunmaktadır.
İtirazınızın reddi halinde ise bir ay içinde yargı yoluna başvurulabilecektir.
GERİYE YÖNELİK VERİLECEK BİLDİRGE SONRASI ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ GERİ ALINIR MI?
2025/Haziran ayında bir çalışanımızın kazancını eksik bildirdiğimizi sonradan fark ettik. Geriye yönelik bildirge verirsek asgari ücret desteğimiz etkilenir mi? Mahir T.
Herhangi bir mahkeme kararı veya denetim raporu ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınmış bir yazı olmaksızın işverenlerce kendiliğinden geriye yönelik verilecek aylık prim ve hizmet belgeleriyle olarak, SGK tarafından 2024 yılında çıkartılan 2024/3 sayılı Genelgede, asgari ücret desteğinden yararlanılmış ay için sonradan geriye yönelik ek aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi veya belge türü/kanun türü değişikliği yapılması gibi hallerde geriye yönelik olarak 28.02.2025 tarihinden önce borç ortaya çıkması durumunda, ilgili aydaki asgari ücretin desteğinin geri alınacağı açıklanmış idi.
2025 yılında asgari ücret desteklerinin yararlanılmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği 2025/9 sayılı Genelgede ise bu yönde bir açıklamaya yer verilmediğinden, 2025 yılına ilişkin işverenlerce geriye yönelik olarak kendiliğinden verilecek ek bildirgeler sonrası veya belge türü/kanun numarası hatalı olan bildirimler sonrası geriye yönelik bir borç ortaya çıksa bile ilgili aydaki asgari ücret desteği geri alınmayacaktır.
