1. Suç Soruşturması ve VUK 140/A Maddesi (Organize Suçla Mücadele)
Bu yeni düzenleme, organize sahte belge üretimi ve kullanımı gibi Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) 359. maddesindeki suçların tespiti durumunda, standart vergi incelemesi yerine doğrudan suç soruşturması başlatılmasını hedeflemektedir.
Geleneksel vergi incelemelerinin yetersiz kaldığı organize suç ağlarının liderlerine ve gerçek faillere ulaşmak amacıyla savcılarla birlikte hareket edilerek suç soruşturması yürütülecektir. Bu yöntem sayesinde, suç örgütleriyle mücadelede el koyma, müsadere (haciz), dinleme gibi polisiye yetkilerin kullanılması mümkün olacaktır.
2. Vergi İnceleme Formu (İnceleme Aşamasında Uzlaşma)
Mükellef ile vergi müfettişinin, incelemenin başında tespit edilen hatalar veya matrah farkı üzerinde anlaşması durumunda sürecin hızla sonuçlandırılması amaçlanmaktadır. Anlaşma sağlandığında, 2 ay içinde herhangi bir vergi inceleme raporu hazırlanmasına gerek kalmadan dosya kapatılacaktır.
Rapor Değerlendirme Komisyonu'nun onayıyla bağlayıcı olacak bu sistem, özünde "inceleme başladıktan sonra devreye giren bir izaha davet modülü" gibi çalışacaktır.
3. Kullanıcı İncelemelerinde "Kast" Kriterleri Genelgesi (184.2022no.luGenelge)
Sahte belge kullandığı tespit edilen mükelleflerin durumunu değerlendirirken "kast" (bilerek ve isteyerek yapma niyeti) olup olmadığını belirlemek için nesnel kriterler getiren bir düzenlemedir (Örn: Ödeme ve sevkiyat belgelerinin gerçekliği, harcamanın mükellefin iş hacmi için anlamlı bir gider olup olmadığı, indirilecek KDV veya maliyetler içindeki oranı, malın takibine ilişkin (stok, envanter vb.) somut delillerin varlığı)
4. Risk Analizine Dayalı Teminat İstenmesi Prosedürü
Mükelleften "teminat istenmesi" yetkisinin, müfettişin subjektif kararından çıkarılıp tamamen risk analiz sistemine bağlanması amaçlanmaktadır. VDK'nın Risk Analiz Sistemi ve KURGAN gibi yapay zeka destekli araçları kullanılacaktır.
Mükellefin geçmişi, işlemleri ve bağlantıları gibi yüzlerce kriteri analiz eden bir skorlama sistemi, riskli bir durum tespit ettiğinde müfettişe "teminat iste" yönünde bir sinyal gönderecektir.
5. KURGAN Projesi
Sahte belgeyle mücadelede kullanılan en yeni risk analizi aracıdır. Kurgan, mükellefleri kuruluş aşamasından itibaren birden fazla kriter içerisinde skorlayarak, belli bir puana erişene kadar gözetim çerçevesinde tutan yeni bir sistemdir. Kurgan'ın ürettiği analizler, doğrudan cari denetimlerle ilgili olup, müfettişlerin mükelleflerden mallarını ve stoklarını anlık olarak göstermelerini talep edebilmelerini sağlamıştır.
Serdar Taşdöken
Sworn-in CPA, Arbitrator, Auditor, Former Tax Inspector
Linkedin paylaşımından alıntı yapılmıştır.