<p style="text-align: justify;">Bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin; yeniden yapılandırma, matrah artırımı, kasa ve ortaklar cari hesabının düzeltilmesi, stok affı ile ihtilaflı dosyaların çözülmesine ilişkin hükümleri de içeren “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun” geçtiğimiz günlerde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.</p> <p style="text-align: justify;">Geçtiğimiz hafta hatırlayacağınız üzere, vergi affının genel içeriklerini aktarmaya çalışmıştım. Bu hafta ki yazımda vergi incelemesinde olan mükelleflerin bu yasadan yararlanıp yararlanmayacakları konusunda ki hususları açıklamaya çalışacağım.</p> <p style="text-align: justify;">Yasanın uygulanmasına ilişkin tebliğ taslağı da Gelir İdaresini Başkanlığını web sitesinde yayınlanarak kamuoyunun görüşüne açıldı.</p> <p style="text-align: justify;">Af yasasında yer alan en önemli düzenlemelerden birisi de matrah ve vergi artırımı düzenlemesi. Matrah artırımı yıllık kurumlar vergisi ve gelir vergisi, vergi artırımı ise KDV ve stopaj gelir/kurumlar vergisi için söz konusu.</p> <p style="text-align: justify;">Matrah ve vergi artırımı 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yılları için yapılabilecek. Bu yasayı daha önceki benzer yasalardan ayıran en önemli fark, henüz beyan dönemi geçmemiş olan 2022 yılına ilişkin matrah artırımı yapma imkânı da vermiş olmasıdır.</p> <p style="text-align: justify;">Gelelim sorumuzun cevabına. Evet, vergi incelemesi devam edenler de matrah artırımı hükümlerinden yararlanabilirler. Ancak bunun yapılabilmesi belli şartlara bağlıdır. Bu şartlar nelerdir, gelin onlara bir göz atalım.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Matrah Artırımında Bulunulursa,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle vergi incelemesi devam eden mükelleflerin matrah artırımında bulunması incelemeyi bitirmiyor. İnceleme elemanı, vergi incelemesine devam edecektir. Ancak kanuna göre incelemenin tamamlanması için tanınan bir süre bulunmakta.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>21 Mart 2023 Tarihine Kadar İnceleme Tamamlanmaz İse,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Matrah artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, 21 Mart 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) sonuçlandırılmaması yani vergi dairesinin kayıtlarına girmemesi hâlinde incelemeler sonlandırılacak, vergi incelemesinin veya takdir işlemlerinin devamı ve tarhiyat mümkün olamayacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Bir başka anlatımla, Kanunun yayımı tarihinden önce başlanılmış vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin 21 Mart 2023 tarihine (bu tarih dâhil) kadar tamamlanamaması hâlinde mükelleflerin, başvuru süresinin sonuna (31 Mayıs 2023) kadar matrah ve vergi artırımında bulunmuş olmaları şartıyla, 21 Mart 2023 tarihinden sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden raporlar ve kararlar üzerine tarhiyat yapılamayacağından, vergi incelemesi ve takdir işlemlerine devam edilmeyecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>21 Mart 2023 Tarihine Kadar İnceleme Tamamlanır İse,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Kanun; yayımı tarihi itibarıyla incelenen mükelleflerin, inceleme tamamlanıp rapor vergi dairesi kayıtlarına girmeden önce matrah artırımında bulunmaları ve artırılan matrahın incelemede bulunacak matrah farkından mahsup edilmesi imkânı da sağlamaktadır.</p> <p style="text-align: justify;">Matrah artıran bir mükellef, kanunun yayım tarihinden önce incelemeye alınmışsa ve inceleme 21 Mart 2023 tarihinden önce tamamlanmışsa, matrah artırımının bu tarihten önce yapılması koşuluyla, artırılan matrah bulunan matrah farkından düşülecek ve kalan tutar üzerinden tarhiyat yapılacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Matrah artırımı için, 31 Mayıs 2023 (mücbir sebep kapsamında bulunan illerdeki mükellefler için 31 Ekim 2023) mesai saati sonuna kadar başvuru yapmak mümkün olmakla birlikte, incelemede olanlar açısından, inceleme raporu vergi dairesine teslim edilmeden artırım yapılması şarttır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Matrah Artırımında Bulunulmaz İse,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemleri ile ilgili matrah artırımında bulunulmaması halinde, vergi incelemesi ve takdir işlemlerine devam edilecektir. Bu durumdaki mükellefler matrah artırımında bulunmasalar bile, 7440 sayılı kanundan yararlanabileceklerdir.</p> <p style="text-align: justify;">Bu düzenlemeye göre, inceleme ne zaman biterse bitsin, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, kanunun getirdiği avantajlardan yararlanmak mümkündür.</p> <p style="text-align: justify;">Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra;</p> <p style="text-align: justify;">- Tarh edilen verginin % 50’si,</p> <p style="text-align: justify;">- Gecikme faizi yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar güncelleme oranı (Yİ-ÜFE) esas alınarak hesaplanacak tutar,</p> <p style="text-align: justify;">- Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren dava açma süresinin bitimine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamı,</p> <p style="text-align: justify;">- Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25’i</p> <p style="text-align: justify;">- İştirak nedeniyle kesilen cezanın % 25’i,</p> <p style="text-align: justify;">Ödenmek şartıyla,</p> <p style="text-align: justify;">- Tarh edilen verginin kalan % 50’si,</p> <p style="text-align: justify;">- Gecikme faizinin tamamı,</p> <p style="text-align: justify;">- Vergi aslına bağlı cezaların tamamı,</p> <p style="text-align: justify;">- Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 75’i,</p> <p style="text-align: justify;">- İştirak nedeniyle kesilen cezanın % 75’inin,</p> <p style="text-align: justify;">Tahsilinden vazgeçilir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Matrah Artırımından Yararlanamayacak Olanlar,</strong></p> <p style="text-align: justify;">• Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler,</p> <p style="text-align: justify;">• Terör suçundan hüküm giyenler ile</p> <p style="text-align: justify;">• Hakkında MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) tarafından terörün finansmanı suçu veya aklama kapsamında inceleme ve araştırma yapılanlar.</p> <p style="text-align: justify;">İncelemesi devam eden mükelleflerden yukarıda sayılanlara dahil olanlar, matrah artırımı hükümlerinden yararlanamazlar.</p> <p style="text-align: justify;">Matrah ve vergi artırımından yararlananların hesaplanan veya artırılan vergilerin, peşin veya ilk taksitinin 30.06.2023 tarihinde olmak üzere, aylık dönemler hâlinde azami on iki eşit taksitte, matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin ise ilk taksit ödeme süresi içinde, bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin Kanunda belirtilen şekilde ödenmesi gerekmektedir. Ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir ve matrah ve vergi artırımının getirdiği avantajlardan yaranamazlar.</p> <p style="text-align: justify;">Bu kapsamda olan mükelleflerin kendi durumlarını değerlendirerek karar vermeleri gerekmektedir.</p> <p style="text-align: justify;">Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Erol ÇEMBER <br /> Yeminli Mali Müşavir</strong></p>