Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ‘Yapı Kayıt Belgesi’ için müracaat da yapılmış. Emlak vergisinin ödenip ödenmeyeceği konusunda da tereddüt yaşanmış ve konu Maliye’ye sorulmuş. Maliye özetle ‘emlak vergisi ödenmelidir’ demiş. “Devlete ait arsa veya arazi üzerine üçüncü kişiler tarafından inşa edilen binaların emlak vergisinin, arsa veya arazi payı ilave edilmeden tahakkuk ettirilerek, söz konusu binaların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binalara malik gibi tasarruf edenlerden tahsil edilmesi gerekmektedir.” (Bolu Defterdarlık Gelir Müdürlüğü, 31 Aralık 2021 tarih ve 22711 sayılı özelge)
YAZLIKLAR NE OLACAK?
Emekliler (ev hanımları ve işsizler) için emlak vergisi muafiyeti ‘tek bir konutu olanlar’ için geçerli. Ve normalde yazlıklar-dağ evleri için muafiyetten de yararlanılamıyor. Ancak emekli vatandaş, yılın tümünü tek konutu olan yazlığında geçiriyorsa ve bu durum ikametgâh belgesi, elektrik, su faturası gibi belgelerle doğrulanabiliyorsa emekli vatandaş bu tek (brüt 200 m2’yi aşmayan) konutu/yazlığı için emlak vergisi muafiyetinden (diğer şartları da taşıdığı sürece) yine yararlanabilir.
TAPUDA KONUT GERÇEKTE İŞYERİ
Tapuda konut olarak kayıtlı taşınmazlar üzerinden günlük-saatlik kiralama yapılarak gelir de elde edilebiliyor. Tapuda konut olarak görünen gayrimenkul, fiilen işyeri olarak kullanılıyor bu durumda... Mülk sahiplerinin günlük-saatlik kiralama yapılan taşınmazları için; emlak vergisini düşük oranlı (binde bir) konut olarak değil, daha yüksek oranlı (binde 2) işyeri olarak ödemeleri gerekiyor. (Büyükşehirlerde oranlar iki kat artırımlı olarak uygulanıyor.) Konutun tamamı değil de bir kısmı işyeri olarak kullanılabilir. Bu durumda da yine taşınmaz için artık işyerine özel vergi oranı üzerinden emlak vergisinin ödenmesi gerekir. Belediyeye bildirimde de bulunularak artık işyerinin tabi olduğu orandan (izleyen yıldan itibaren) vergi ödenmesi gerekiyor.
İŞYERİ AMA EV KULLANIMINDA
Tam tersi durumlar da olabiliyor... Tapuda işyeri olarak kayıtlı olmasına rağmen, fiilen konut olarak kullanılan taşınmazlar için de tereddüt yaşanabiliyor. Mülk sahipleri bu durumda iki kat fazla emlak vergisi ödeme durumuyla da karşılaşabiliyor. Konutlarda binde bir oranında uygulanan emlak vergisi işyerlerinde binde 2 oranında uygulanıyor. (Büyükşehirlerde oranlar iki kat artırımlı olarak uygulanıyor.) Mülk sahipleri, belediyeye başvurarak yüksek oranlı emlak vergisi ödemek yerine, fiilen konut olarak kullanılan mülkleri için düşük oranlı (konut) emlak vergisi ödeyebilir. BİTTİ.
GELİR GETİRMEYEN İŞYERİ MUAFİYETİ ENGELLEMİYOR
Brüt 200 m2’yi geçmeyen tek bir konutu olan emeklinin, ayrıca işyeri olduğunda bu işyerinden gelir de elde ediyorsa konutu için yararlandığı emlak vergisi avantajı kayboluyor. Ancak eğer işyerinden gelir elde edilmiyorsa tek konut için sıfır oranlı emlak vergisi avantajından yine yararlanılabilir. Gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmak, tek konut için indirimli vergi oranından yararlanmaya engel teşkil etmiyor.
Hürriyet | Ahmet KARABIYIK
