2012 yılında yapılan bir kanuni düzenlemeyle belediyeler, bazı yerlerde emlak vergisi, harç gibi gelirlerinden mahrum bıraktırılmış ve ayrıca bu bölgelerdeki işletmelerden alınması gereken su bedellerinin de dörtte bir oranında alınması sağlanmıştı.
Belediyeleri bu gelirden mahrum kılan bu düzenleme uzatılmıştı. Son uzatılma tarihi ise 31 Aralık 2025 idi.
Bu sürenin tekrar uzatılmasına ilişkin şu an meclis gündeminde herhangi bir çalışma olmadığından bu uygulama 31 Aralık’ta sona erecek ve belediyeler gelirlerine kavuşmuş olacaklar gibi aması da var bu işin elbette…
Öncelikle bu uygulamanın seyrine bi’ bakalım isterseniz…
Tarihsel seyri
6 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun ile köyden mahalleye dönüşen yerlerden alınması gereken emlak vergisi ile Belediyeler Kanunu uyarınca alınması gereken bir kısım vergi, harç ve katılma paylarının 31 Aralık 2022’ye kadar alınmaması sağlanmıştı.
Bu şekilde bir vergisel kolaylık getirilmesindeki ana amaç mahalleye dönüşen köyler, belediye hizmetlerinden tam olarak yararlanamayacakları için 31 Aralık 2022’ye kadar bu bölgelerden vergi ve harç alınmayarak bir tür adalet sağlamaktı. O dönem ve kısıtlı süre için oldukça makul bir gerekçeydi bu.
Alın(a)mayan bu vergi ve harçlar şunlardır; emlak vergisi, eğlence vergisi, haberleşme vergisi, elektrik ve hava gazı tüketim vergisi, yangın sigortası vergisi, çevre temizlik vergisi, işgal harcı, tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı, kaynak suları harcı, tellallık harcı, hayvan kesimi muayene ve denetleme harcı, ölçü ve tartı aletleri muayene harcı, bina inşaat harcı, kayıt ve suret harcı, altyapı kazı izin harcı, imar ile ilgili harçlar, işyeri açma izin harcı, muayene, ruhsat ve rapor harcı, sağlık belgesi harcı ve harcamalara katılma paylarından oluşmaktadır.
Ayrıca bu yerlerde içme ve kullanma suyu tarifesi de diğer yerlerde belirlenen tarifenin dörtte biri oranında alınacaktı. Yani 100 TL’lik su kullanım faturası bu yerlerde 25 TL olarak ödenecekti. Böylece bu yerlere büyük oteller ve iş yerleri vs kurulacak ve 2022 yılı sonuna kadar da mis gibi bu vergi ve harçlar ödenmeyecekti. Nitekim de öyle oldu….
Daha sonra af kanunu olarak bilinen 7440 sayılı Kanun, 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmişti.
7440 sayılı Kanun m.23 ise aynen şu şekildedir “12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin onbeşinci ve yirmidokuzuncu fıkralarında yer alan “31/12/2022” ibareleri “31/12/2025” şeklinde değiştirilmiştir.”
Böylelikle bu düzenleme ile belediyelerin alması gereken vergilerin alınmama süresi 31 Aralık 2025’e uzatılmış oldu.
Ve dolayısıyla da muhalefetin elinde olan Ege ve Akdeniz’in eşsiz koylarının bulunduğu belediyeler bu gelirden mahrum bırakılmış oldu.
Bu yerlerde bulunan belediyeler, önceki yıllarda bütçe hedeflerini bu maddenin uzatılmayacağı düşüncesiyle belirlemişti. Ancak yürürlüğe giren bu madde ile belediyeler bu gelirlerden mahrum bırakılmıştı.
Bodrum, Datça, Çeşme, Kaş ve doğası müthiş bu bölgelerin bakir alanlarına kurulan devasa otel ve tesisler bugüne kadar hem yukarıda saydığım vergileri ödemedi hem de kullanılan suyu yüzde 75 eksik ödediler.
Daha da önemlisi birçok belediye 31.12.2022’de biten uygulama için 2022’de 2023 yılı bütçelerini yapıp kesinleştirdi ama 12 Mart 2023’te yapılan düzenlemeyle bir anda geçmişe uygulandığından tüm hesapları altüst etmişti. Umarım bir daha böyle olmaz…
Yeni bir düzenleme şu an için yok ama…
6360 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesinde belirtilen süre 31 Aralık 2025 günü sona eriyor. Meclis'te bu tarihi uzatacak herhangi bir düzenleme çalışması şu an bulunmuyor. Ancak torba yasalardan birine son anda eklenir mi, bilemiyorum ama eklenmezse belediyelerin geliri artacaktır. Ve belediyeler 2026 bütçelerini bu sürenin uzamayacağı ihtimaline binaen yaptılar ancak süre uzarsa yine tüm hesaplar karışacak.
Nitekim en son düzenleme 12 Mart 2023’te yapılmış ve 31.12.2022’de biten süreyi uzatmıştı. O yüzden ne olacağını bekleyip birlikte göreceğiz.
