Finansman gider kısıtlaması; yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurlarının kurum kazancının tespitinde indirim olarak kabul edilmemesi uygulamasıdır. 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla finansman gider kısıtlaması oranı %10 olarak belirlenmiştir. İşletmelerin finansman giderleri arttıkça kapsama giren mükelleflerde söz konusu giderlerin vergi matrahına ilavesi nedeniyle vergi matrahı da artmaktadır.
Finansman gider kısıtlamasına tabi mükellefler
Finansman gider kısıtlaması, yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanmaktadır. Düzenleme bilanço esasına tabi mükellefler için geçerli olup, işletme hesabı esasına tabi mükellefler kapsama dahil değildir. Ayrıca emeklilik şirketleri, Türkiye’de kurulu mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları, yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleri ve finansal holding şirketleri, sigorta ve reasürans şirketleri, finansal kiralama, faktoring, finansman şirketleri ve tasarruf finansman şirketleri ile 6362 sayılı kanun kapsamında sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunan kurumlar finansman gider kısıtlamasına tabi değildir.
Finansman gider kısıtlamasının hesabı
İşletmede kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısımla sınırlı olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’u kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kabul edilmiş olup bu tutar vergi matrahına ilave edilir.
Finansman gider kısıtlamasına çözüm
İşletmelerin her geçici vergi sonu ile her yıl dönem sonunda finansman gider kısıtlaması öncesi Vergi Usul Kanunu’na göre çıkaracakları bilançoda öz kaynak ve yabancı kaynak kıyaslaması yaparak finansman gider kısıtlamasına tabi olup olmayacaklarını tespit etmeleri gerekmektedir.
Finansman gideri kısıtlaması yabancı kaynakları öz kaynakları aşan kurumlar vergisi mükellefleri için uygulandığından dolayı finansman gideri kısıtlamasına tabi olmamak için ya yabancı kaynak kullanımı azaltılmalı ya da öz kaynaklar artırılmalıdır. Eğer işletme sermayesi yetersiz ve yabancı kaynak kullanımı zorunlu ise bu defa öz kaynakları artıracak çözümlere bakılmalıdır. Bu noktada şirket ortaklarının şirkete nakdi veya ayni sermaye koymaları hem işletmenin öz kaynaklarını güçlendirecek hem nakdi sermaye artışının vergisel avantajından yararlanılacak hem de finansman gider kısıtlamasına çözüm olabilecektir.
Bu noktada bir diğer çözüm; şirketin ortaklara olan borçları varsa 331 ve 431 Nolu Hesaplarda takip edilen “Ortaklara Borçlar Hesabı” bakiyesinin Sermayeye ilavesi olacaktır. Söz konusu hesaplar şirketin ortaklara olan borcunun izlendiği hesaplar olup finansman gideri kısıtlamasında “Yabancı Kaynak” olarak kabul edilmektedir. Böylelikle bu hesapların sermayeye ilave edilmesi hem işletmelerin yabancı kaynak tutarını düşürecek hem de öz kaynak tutarını artıracaktır.
