Genel Sağlık Sigortası (GSS): Kim ödüyor, kim ödemez, primler nasıl hesaplanır?...

Özgür Erdursun'un yazısı:

1 Aralık ve 1 Ocakta çifte zam geliyor**

Türkiye’de Genel Sağlık Si­gortası (GSS), sağlık hiz­metlerine erişimin temel garan­tisi olarak sosyal güvenlik siste­minin en önemli bileşenlerinden birini oluşturuyor. Hem vatan­daşın sağlık güvencesi hem de devletin sağlık finansmanı açı­sından kritik bir yapıya sahip olan GSS, bugün milyonlarca ki­şiyi yakından ilgilendiriyor.

Aşağıda GSS’yi herkesin ko­layca anlayabileceği maddelerle ele alıyoruz:

1 Türkiye’de GSS kapsamında kaç kişi var?

* Türkiye’de toplam 7 milyon 740 bin 811 kişi GSS kapsamın­dadır.

* Bu kişilerin 2 milyon 32 bin 757’si GSS primini kendi öde­mektedir.

* 5 milyon 708 bin 54 kişinin GSS primi ise devlet tarafından ödenmektedir.

2 GSS nedir?

* Türkiye’de yaşayan herkesin sağlık hizmetine erişi­mini garanti altına alan zorunlu sağlık sigortası sistemidir.

* Sosyal güvencesi olmayan kişilerin de sağlık kapsamına alınmasını sağlar.

3 Kimler GSS primini kendisi öder?

Aşağıdaki kişilerin her ay GSS primi ödemesi gerekir:

* Çalışmayan ve emekli olma­yan yetişkinler

* Aile üzerinden sağ­lık güvencesi olmayan 18 yaş üstü bireyler

* Gelir testi sonucun­da hane içi kişi başı geli­ri asgari ücretin üçte bi­rinin üzerinde çıkanlar

* Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan tüm Türk vatandaşları

Bugün kendi primini ödemek zorunda olan kişi sayısı: 2 mil­yon 32 bin 757

4 Kimlerin GSS primini devlet öder?

Aşağıdaki grupların GSS pri­mini devlet karşılar:

* Gelir testi sonucu hane içi kişi başı geliri asgari ücretin üç­te birinin altında olanlar

* Engelliler (şartları sağla­yan)

* 65 yaş aylığı alanlar

* Sosyal yardım programla­rından yararlananlar

* Yetim aylığı alanlar

* GSS primini ödeme gücü ol­madığı tespit edilenler

Devletin prim ödediği kişi sa­yısı bugün: 5 milyon 708 bin 54

5 Gelir testi nedir?

* Sosyal güvencesi olma­yan kişilerin gelir düzeyinin be­lirlenmesi işlemidir.

* Testin amacı, kişinin GSS primini ödeme gücünün olup ol­madığını tespit etmektir.

Gelir testi başvurusu nere­ye yapılır?

Kişinin ikamet adresinin bağlı olduğu Sosyal Yardımlaşma ve Da­yanışma Vakfı’na (SYDV) yapılır.

Gelir durumu değişen kişiler, durumlarının değiştiği tarihten itibaren yeniden SYDV’ye baş­vurabilirler.

6 Mevcut GSS primi ne kadardır?

* GSS primi brüt asgari üc­retin %3’ü üzerinden hesaplanı­yordu.

* 2025 Kasım ayı itibarıyla GSS primi → 780 TL

7 1 Aralık’ta GSS prim oranı %3’ten %6’ya çıkıyor (Yüzde 100 artış)

Brüt asgari ücret: 26.005,50 TL

Yeni prim oranı: %6

1 Aralık itibarıyla GSS primi:

780 TL → 1.560 TL

Bu, tam %100 zam anlamına geliyor.

8 1 Ocak 2026’da asgari ücret artışı nedeniyle bir zam daha gelecek

GSS primi asgari ücrete bağ­lı olduğu için Ocak ayında ikinci bir artış yaşanacak.

Olası senaryolar:

* Asgari ücrete %25 zam → Prim 1.950 TL olur

* Asgari ücrete %30 zam → Prim 2.028 TL olur

Kasım–Ocak döneminde toplam artış:

* %25 zam senaryosunda → %150

* %30 zam senaryosunda → %160

Bu rakamlar GSS priminin 780 TL’den yaklaşık 2.000 TL seviyesine yükselmesi anlamına geliyor.

9 Sosyal devlet açısından GSS’nin önemi

* Türkiye’de 5,7 milyon kişi­nin GSS primini devlet ödüyor.

* Bu rakam, sosyal devlet po­litikasının sağlık ayağının ne ka­dar geniş olduğunu gösteriyor.

* Aynı zamanda GSS prim de­ğişiklikleri, hem bireysel hem kamusal maliyetleri doğrudan etkiliyor.

10 Sonuç: GSS’de yükselen maliyetler ve genişleyen kapsam

* 1 Aralık’ta primlerin iki ka­tına çıkması,

* 1 Ocak’taki asgari ücret artı­şıyla primlerin yeniden yüksel­mesi,

* Çalışmayan ve sosyal gü­vencesi olmayan milyonlarca ki­şi için ciddi bir mali yük oluştu­racak.

Buna karşılık 5,7 milyon ki­şinin GSS priminin hâlâ devlet tarafından karşılanması, Türki­ye’de sağlık güvencesinin sosyal devlet anlayışıyla sürdüğünün en somut göstergelerinden biridir.

Özgür ERDURSUN-Dünya