<p style="text-align: justify;">Bilindiği üzere Konaklama Vergisi ilk kez 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 9 uncu maddesiyle 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun yeniden düzenlenen 34 üncü maddesi ile mevzuatımıza girmiş ancak tüm dünyayı etkileyen Covid-19 Pandemisi ile uygulaması ertelenmişti. Ertelenen konaklama vergisi 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 61 inci maddesiyle değiştirilen 7194 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmektedir. Çalışmamızda buna ilişkin yayımlanan tebliğin kullanıcıların istifadesine sunulması amacıyla uygulayıcı sorularına cevaplar aranmaya çalışılmıştır. Okuyucu ve kullanıcılara faydalı olması dileğiyle.<br /> <br /> KONAKLAMA VERGİSİ<br /> <strong>1. Verginin Konusu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinin konusunu, otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) oluşturur. Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmez.</p> <p style="text-align: justify;">Uygulama otelleri, kamu ya da özel sektörün tasarrufunda olan yerlerde personelin konaklaması için ayrılan (lojman olarak tahsis edilenler hariç) misafirhane, konukevi, dinlenme tesisi, kamp gibi tesislerde ve turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma/işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın geceleme hizmeti sunan diğer tüm tesislerde konaklama vergisi uygulanacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinin uygulanmasında hizmetten yararlananın uyruğuna ya da mukimlik durumuna bakılmaz.</p> <p style="text-align: justify;">1.1. <strong>Konaklama Tesislerinde Verilen Geceleme Hizmetinden Ne Anlaşılması Gerekir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Geceleme hizmeti, konaklama tesislerinde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma, barınma ve kalma hizmetini ifade eder. Konaklama tesisi bakımından, geceleme hizmetini ifa etmeye yönelik odanın (birden fazla kişinin bir arada konaklayabildiği odalarda yatağın) kişinin tasarrufuna bırakılması ile birlikte hizmet sunumu başlamış olur. Günlük gecelemelerde kişinin gecelemeyi tamamlamaksızın tesisten ayrılmasının vergilendirmeye tesiri yoktur. Birden fazla günü kapsayan gecelemelerde fiilen hizmetin sunulduğu günler esas alınır; geceleme hizmetinin sunulmadığı günler için vergi aranmaz.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 1:</strong> (A) kişisi 24/5/2023 günü öğleden sonra (B) konaklama tesisine geceleme amacıyla bir günlüğüne giriş yapmış, kendisine tahsis edilen odaya yerleşmiştir. Aynı günün akşamı geceleme bedelini ödeyerek tesisten ayrılmıştır. Bu durumda, geceleme tamamlanmamış olsa dahi, konaklama faturasında konaklama vergisi hesaplanacaktır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 2:</strong> (C) kişisi, (D) oteline 1/7/2023-8/7/2023 tarihleri arasındaki 7 gece boyunca konaklamak amacıyla giriş yapmış, 4/7/2023 günü sabahında yalnızca 3 günlük geceleme bedelini ödeyerek tesisten ayrılmıştır. Bu durumda, tesise giriş sırasında müşteriyle anlaşılan konaklama süresi dikkate alınmaksızın kişinin tesiste gecelediği günler için vergi hesaplanır.</p> <p style="text-align: justify;">Kampinglerde, konaklayanların geceleme ihtiyaçlarını kendi imkânlarıyla karşılayıp karşılamaması veya gecelemenin, işletmeye ait olsun olmasın çadır, çadır-araba, çekme karavan, motokaravan, bungalov gibi ünitelerde yapılması, hizmetin geceleme hizmeti mahiyetini etkilemez.</p> <p style="text-align: justify;">1.2. <strong>Geceleme Hizmetiyle Birlikte Sunulan Diğer Hizmetlerin Konaklama Vergisi Karşısındaki Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Geceleme hizmetiyle birlikte konsept olarak pazarlanmak ve/veya satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi tüm hizmetler konaklama vergisine tabidir.</p> <p style="text-align: justify;">Bu çerçevede, oda+kahvaltı, yarım pansiyon, tam pansiyon, her şey dahil, ultra her şey dahil ve benzeri adlar altında pazarlanan ve/veya satılan ve tesis bünyesinde geceleme hizmetinin yanı sıra konsept kapsamında verilen tüm hizmetler verginin konusuna girmektedir. Ayrıca, konaklama tesisinin türü, sınıfı, niteliği, bulunduğu yöre ve benzeri hususlar dikkate alınarak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme hizmetine dâhil edilmesi mutat olan tüm hizmetler, geceleme hizmetinden bağımsız olarak ayrıca fiyatlandırılsa ve bedeli konaklayandan ayrıca tahsil edilse dahi vergiye tabidir.</p> <p style="text-align: justify;">1.3. <strong>Tesis Bünyesinde Konaklayan Kişiye Sunulan Hizmetlerin Konaklama Bedeline Dahil Olup/Olmadığının Tespiti Nasıl Yapılacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama tesisi tarafından geceleme hizmetinin yanı sıra tesis bünyesinde konaklayana sunulan yeme, içme, eğlence hizmetleri ve benzeri diğer hizmetlerin geceleme hizmetiyle beraber sunulan hizmetlerden olup olmadığının tespitinde, bu hizmetlerin ilan, reklam, rezervasyon, satış ve/veya pazarlama safhasında geceleme hizmetinden ayrı tutulup tutulmadığı, kapsamı önceden belirlenmiş bir konaklama konsepti dâhilinde sunulup sunulmadığı veya tesiste gecelemenin diğer hizmetlerden istifade edilmeksizin mümkün olup olmadığı gibi hususlar dikkate alınır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong><em>Önemli Not :</em></strong><em> Bu kapsamda yapılan ilanlar, sözleşmeler ve bu durumu tevsik eden tüm materyaller aynen fatura ve defterlerde olduğu gibi, muhafaza edilmeli ve vergi idaresi tarafından tarh zamanaşımı süresi (5 yıl) boyunca istenildiğinde muhafaza ve ibraz ödevi kapsamında ibraz edilmesi zorunludur.</em></p> <p style="text-align: justify;">Geceleme hizmetiyle birlikte pazarlanmak ve/veya satılmak suretiyle tesis bünyesinde sunulan hizmetler, düzenlenen faturada ayrıca gösterilmesine ya da bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesine bakılmaksızın, konaklama vergisine tabidir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 3:</strong> Pansiyon işleten (A), oda+kahvaltı konaklama seçeneğinde yer alan kahvaltı hizmetini, düzenlediği konaklama faturasında ayrıca gösterse ya da bu hizmet için ayrıca fatura düzenlese dahi, geceleme hizmetiyle birlikte pazarlanmak veya satılmak suretiyle tesis bünyesinde sunulan söz konusu hizmet konaklama vergisine tabidir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 4:</strong> Motel işleten (C) tarafından, tesiste konaklayanlara tesisin bünyesinde bulunan kuru temizleme ünitesinde verilen ve parça başına ayrıca fiyatlandırılıp konaklayana bedeli mukabili sunulan kuru temizleme hizmetleri, geceleme hizmeti ile birlikte satılmaması durumunda vergiye tabi değildir. Ancak, konaklayana konaklama hizmet bedeline dâhil edilmek suretiyle birlikte sunulan kuru temizleme, yıkama, kurutma, ütüleme gibi hizmetler için konaklama vergisi hesaplanır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 5:</strong> Tatil köyü işleten (D) tarafından, tesisin bünyesinde bulunan eğlence salonunda verilen ve ayrıca fiyatlandırılıp konaklayana bedeli mukabili sunulan eğlence hizmetleri, geceleme hizmeti ile birlikte satılmaması durumunda konaklama vergisine tabi değildir. Diğer taraftan, konaklayana konaklama bedeline dahil edilerek konsept dahilinde sunulan bu türden eğlence hizmetleri vergiye tabidir.</p> <p style="text-align: justify;">1.4. <strong>Geceleme Hizmetiyle Birlikte Sunulan Ancak Dışarıdan Temin Edilen Hizmetler Vergiye Dahil Edilecek Mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Geceleme hizmetiyle birlikte sunulan diğer hizmetlerin, tesisin kendi imkânlarıyla veya tesis tarafından kısmen ya da tamamen tesis bünyesi dışından temin edilerek sunulmasının vergi uygulamasına etkisi yoktur.</p> <p style="text-align: justify;">1.5. <strong>Konaklama Hizmeti Almayanlara Sunulan Hizmetler Verginin Konusuna Girer Mi?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama tesisinde konaklamayanlara (geceleme hizmeti almayanlara) verilen hizmetler vergiye tabi değildir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 6:</strong> Butik otel işleten (E) tarafından, otelin bünyesinde bulunan restoranda otelde konaklamayanlara bedeli mukabili yemek hizmeti verilmesi halinde, bu hizmet konaklama vergisine tabi değildir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 7:</strong> Termal otel işleten (F) tarafından, otelin bünyesinde bulunan SPA ve yüzme havuzu alanlarında, otelde konaklamayanlara günübirlik hizmet verilmesi halinde bu hizmet konaklama vergisine tabi değildir.</p> <p style="text-align: justify;">1.6. <strong>Tesis Bünyesi Dışındaki Hizmetleri De Kapsayacak Şekilde Yapılan Konsept Satışlarda Vergileme Nasıl Yapılacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan (örneğin; ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş ve benzeri hizmetleri içeren) konsept satışlarda, her bir hizmetin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi suretiyle konaklayana tesis bünyesi dışında sunulan hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi veya bu hizmetlere ilişkin bedellerin konaklama hizmeti nedeniyle düzenlenecek faturada ayrıca gösterilmesi halinde bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda, vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 8:</strong> Özel konaklama tesisi işleten (B) tarafından, Kapadokya’da bulunan tesisinde üç gece her şey dahil konaklama ile birlikte tesis bünyesi dışında sunulacak balon turu satışında, balon turu için konaklayana ayrıca fatura düzenlenmesi veya balon turuna ilişkin bedelin konaklama faturasında ayrıca gösterilmesi halinde, konaklama hizmetinden bağımsız olarak faydalanılan ve tesis bünyesi dışında sunulan söz konusu hizmetten dolayı konaklama vergisi hesaplanmaz.</p> <p style="text-align: justify;">1.7. <strong>Konaklamadan Bağımsız Sunulan Düğün, Toplantı, Kongre, Balo vs. Organizasyonların Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden bağımsız olarak sunulan sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyon hizmetleri verginin kapsamında değildir. Söz konusu organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması halinde, düzenlenen faturada organizasyon hizmetinin mahiyeti ve tutarının açıkça gösterilmesi veya bu hizmet için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu hizmetler üzerinden konaklama vergisi hesaplanmaz. Bu durumda vergi, sadece konaklama hizmetleri üzerinden alınır.<br /> <br /> <strong>2. Vergiyi Doğuran Olay</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinde vergiyi doğuran olay, verginin konusuna giren hizmetlerin sunulması ile meydana gelir. Bedelin bir kısmının veya tamamının hizmetin sunumundan önce veya sonra tahsil edilmesinin veya hiç tahsil edilmemesinin vergiyi doğuran olaya tesiri yoktur. Hizmetin sunulmasından önce fatura veya benzeri belgeler düzenlenmesi hallerinde vergiyi doğuran olay gerçekleşmez.</p> <p style="text-align: justify;">2.1. <strong>Acentalara Yapılan Satışların Konaklama Vergisi Karşısındaki Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Seyahat Acentaları Yönetmeliğinde tanımlanan seyahat acentalarına yapılan satışlarda, acentaya satış aşamasında vergi doğmaz. Aynı şekilde acentanın satışı aşamasında da konaklama tesisi işleticisi bakımından vergiyi doğuran olay gerçekleşmez. Buna göre, gerek acentalar üzerinden gerekse doğrudan konaklama tesisleri tarafından satışa konu edilen hizmetlerde, hizmetin konaklayana sunulması ile vergiyi doğuran olay gerçekleşir.</p> <p style="text-align: justify;">2.2. <strong>Tesisten Çıkış Gününün Belli Olmaması ve Bu Esnada Beyan Dönemi Değişmesi Halinde Konaklama Vergisi Ne Zaman Doğmuş Olacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Birden fazla vergilendirme dönemine sirayet eden hizmetlerde, ilgili vergilendirme dönemlerinde verilen hizmetler bakımından, konaklama hizmetinin bitiş (tesisten çıkış) tarihinin hizmet sunumundan önce belli olması durumunda hizmetin son gününün (çıkış günü) rastladığı vergilendirme dönemi, böyle bir belirleme olmaması halinde ise hizmetin sunumunun yapıldığı günlere ilişkin her vergilendirme döneminin son günü itibarıyla vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır.</p> <p style="text-align: justify;">2.3. <strong>İşletmeciler ve Yakınları veya İşletme Personeli ile Diğer Şahıslara Promosyon, Eşantiyon, Hediye vs Adlarla Bedelsiz Konaklama Hizmeti Sunulması Halinde Vergileme Nasıl Yapılacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Tesisi işletenlerin ve yakınlarının veya işletme personelinin konaklama hizmetlerinden karşılıksız olarak yararlandırılması ya da diğer şahıslara promosyon, eşantiyon, hediye, tanıtım ve benzeri adlar altında bedelsiz olarak konaklama hizmetleri sunulması hallerinde de vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş sayılır. Ancak, konaklama tesisi bünyesinde, tesis personelinin yalnızca kendi kullanımı için tahsis edilmiş yerlerde gecelemesi bu kapsamda değerlendirilmez.<br /> <br /> <strong>3. Verginin Mükellefi</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinin mükellefi verginin konusuna giren hizmetleri sunanlardır. Dolayısıyla konaklama vergisinin mükellefi, konaklama hizmetlerinin sunulduğu tesisi fiilen işletenlerdir. Tesisin mülkiyetinin işletene ait olup olmamasının, tesisin kamu veya özel sektör, gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından işletilmesinin mükellefiyete tesiri yoktur.</p> <p style="text-align: justify;">3.1. <strong>Mükellefiyet Ne Zaman ve Hangi Dairece Tesis Edilecektir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisi mükellefiyeti, konaklama tesisinin tamamen veya kısmen işletmeye hazır hale getirilmesiyle birlikte faaliyete başlanılmasından önce mükelleflerce tesis ettirilir. Mükellefiyet, konaklama tesisi işletenin katma değer vergisi (KDV) yönünden bağlı olduğu vergi dairesince, KDV mükellefiyeti bulunmayanlar bakımından ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesince tesis edilir.<br /> <br /> <strong>4. İstisnalar</strong></p> <p style="text-align: justify;"><strong>4.1. Öğrenci Yurtları, Pansiyonları ve Kamplarında Öğrencilere Verilen Hizmetlerin Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler vergiden müstesnadır. Buna göre, istisna, ilgili mevzuat hükümlerine göre öğrencilere barınma hizmeti sunmak amacıyla işletilen öğrenci yurdu veya pansiyonları ile münhasıran öğrencilerin sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerde bulunabildiği öğrenci kamplarında sunulan hizmetler için uygulanır.</p> <p style="text-align: justify;">Bu yerlerde arızi olarak öğrenci olmayanlara verginin konusuna giren hizmetlerin sunulması durumunda, söz konusu satışlar için istisna uygulanmaz. Vergiye tabi bu işlemler sadece işlemin gerçekleştiği dönemler için verilecek Konaklama Vergisi Beyannamesi ile beyan edilir.</p> <p style="text-align: justify;">4.2. <strong>Diplomatik İstisnaların Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler vergiden müstesnadır.</p> <p style="text-align: justify;">4.2.1. <strong>Diplomatik İstisna Nasıl Uygulanacaktır?</strong></p> <p style="text-align: justify;">İstisnadan yararlanan kişi ve kuruluşlara Dışişleri Bakanlığınca, konaklama vergisi istisnasından yararlanacaklarını gösteren bir belge verilir ve Dışişleri Bakanlığınca verilen belge konaklama vergisi mükellefine ibraz edilerek bu işlemde konaklama vergisi uygulanmaması talep edilir.</p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisi mükellefince, kendilerine ibraz edilen belgedeki bilgilere, düzenledikleri faturada yer verilir. Bu suretle yapılan konaklama hizmeti için konaklama vergisi hesaplanmaz ve tahsil edilmez.</p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisi mükellefince, bu kapsamda verilen hizmete ait bilgiler ile bedeli, hizmetin ifa tarihi ve konaklayana ait bilgilerin yer aldığı ve yanına kaşe tatbik edilerek imzalanan söz konusu belgenin bir fotokopisi, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri gereğince muhafaza edilir ve talep edilmesi halinde ibraz edilir.</p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisi mükellefleri, diplomatik istisna kapsamındaki hizmetlerine ilişkin düzenledikleri faturada “Gider Vergileri Kanununun 34 üncü Maddesinin 7 nci Fıkrası Kapsamında Konaklama Vergisi Hesaplanmamıştır.” şerhi ile söz konusu istisnayı gösterir.<br /> <br /> <strong>5. Verginin Matrahı ve Oranı</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, KDV hariç bedeldir. Konaklama vergisi matrahına KDV dahil edilmez.</p> <p style="text-align: justify;">5.1. <strong>Vade Farkı, Kur Farkı, Fiyat Farkı Gibi Gelirler Konaklama Vergisine Konu Edilecek Midir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sunulan konaklama hizmetlerine ilişkin vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de matraha dâhildir.</p> <p style="text-align: justify;">5.2. <strong>Bedelin Döviz Olarak Tahsil Edildiği Durumlarda Vergi Nasıl Hesaplanacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir. Merkez Bankasınca Resmî Gazete’de ilan edilmeyen dövizlerin Türk parasına çevrilmesinde vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki cari kur esas alınır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 9:</strong> Tatil köyü işleten (A), bünyesinde bulunan tek kişilik odanın 10/7/2023-15/7/2023 tarihlerini kapsayan beş gecesini (B) kişisine 14/3/2023 tarihinde KDV hariç 200 avroya satmıştır. Buna göre, (A)’nın (B) kişisine hizmeti sunmasıyla birlikte düzenleyeceği faturada matrah olarak, 200 avronun 15/7/2023 tarihinde geçerli olan döviz alış kuru üzerinden Türk lirası karşılığını gösterecektir.</p> <p style="text-align: justify;">5.3. <strong>Acenta Tarafından Konaklama Vergisi Dahil Satış Yapılması Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama hizmetinin müşteriye acenta tarafından konaklama vergisi dahil satılması ve bu durumun konaklama tesisine ispat ve tevsik edilmesi şartıyla, konaklama vergisi konaklama tesisi tarafından konaklama hizmetine ilişkin acentaya düzenlenecek faturada gösterilir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 10:</strong> Otel işleten (C), bünyesinde bulunan üç adet odanın 30/7/2023-4/8/2023 tarihlerini kapsayan beş gecesini (D) acentasına 9/1/2023 tarihinde KDV hariç 20.000 Türk lirasına satmıştır. (D) acentası 15/5/2023 tarihinde, odaların tamamını aynı dönem için KDV hariç 22.000 Türk lirasına (E) turist grubuna satmış ve müşteriye yapılan satış bedeline konaklama vergisinin dahil olduğunu konaklama tesisine konaklama hizmeti sunulmadan önce ispat ve tevsik etmiştir. Buna göre, (E) turist grubuna hizmetin sunulmasıyla birlikte mükellef (C) tarafından 4/8/2023 tarihinde konaklayanların tamamının bilgilerini içerecek şekilde (D) acentasına düzenlenecek faturada 20.000 Türk lirası matrah üzerinden konaklama vergisi hesaplanacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">5.4. <strong>Konaklama Bedelinden Yapılan İskontoların Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">Mükellefin, konaklama hizmetine ilişkin düzenlediği faturada ayrıca gösterdiği ticari teamüllere uygun iskontoların konaklama vergisi matrahından indirilmesi mümkündür.</p> <p style="text-align: justify;">5.5. <strong>Tesis Bünyesi Dışında Sunulan Hizmetler Olması Durumunda Vergi Matrahı Nasıl Tespit Edilecek?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Tesis bünyesi dışındaki hizmetleri de kapsayacak şekilde yapılan ve hizmet sunumları ayrı faturalandırılan veya aynı faturada ayrıca gösterilen satışlarda, konaklama vergisi matrahının, konaklama hizmetine ilişkin emsal bedelden düşük olmamak üzere, konaklama hizmeti ile tesis bünyesi dışında sunulan diğer hizmetlerin bedellerinin objektif bir yöntemle belirlenmesi suretiyle tespit edilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;">5.6. <strong>Verginin Konusuna Girmeyen Organizasyon Hizmetlerinin Konaklama Bedeli İçermesi Halinde Verginin Matrahı Nasıl Tespit Edilecek?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Toplantı, kongre, sempozyum ve benzeri organizasyon hizmetlerinin konaklamayı içerecek şekilde sunulması durumunda, konaklama vergisi matrahının, konaklama hizmetine ilişkin emsal bedelden düşük olmamak üzere, organizasyon ve konaklama hizmetlerinin bedellerinin objektif yöntemle belirlenmesi suretiyle tespit edilmesi gerekir.</p> <p style="text-align: justify;">5.7. <strong>Konaklama Bedelinin Emsaline Nazaran Düşük Olduğu Durumlarda Matrah Nasıl Tespit Edilmelidir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Mükellefin hizmet satış bedelinin emsal bedeline göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde matrah olarak emsal bedel esas alınır. Tesisi işletenler ile yakınlarına, personeline veya üçüncü kişilere bedelsiz verilen konaklama hizmetinde de matrah olarak emsal bedel esas alınır.</p> <p style="text-align: justify;">Emsal bedel Vergi Usul Kanunu 267. Maddesinde belirlenen usullere göre belirlenir. Buna göre emsal bedel belirlenirken aşağıdaki sıra takip edilir;</p> <p style="text-align: justify;">1. Ortalama Fiyat Esası</p> <p style="text-align: justify;">2. Maliyet Bedeli Esası</p> <p style="text-align: justify;">3. Takdir Esası</p> <p style="text-align: justify;">5.8. <strong>Konaklama Vergisinin Oranı Kaçtır, Fatura ve Benzeri Belgelerde Nasıl Gösterilir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinin oranı % 2’dir. Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz. Bu vergi, KDV matrahına dâhil edilmez. Konaklama hizmetinin sunumundan önce fatura ve benzeri belge düzenlense dahi, bu belgede konaklama vergisi gösterilmez.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 11:</strong> Otel işleten (A) tarafından KDV hariç 5.000 Türk lirası karşılığında sunulan tam pansiyon konaklama hizmetine ilişkin olarak 7/2/2023 tarihinde müşteriye düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.</p> <p style="text-align: justify;">Konaklama Bedeli (KDV hariç) : 5.000 TL</p> <p style="text-align: justify;">Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (5.000 TL x 0,02=) : 100 TL</p> <p style="text-align: justify;">KDV Matrahı : 5.000 TL</p> <p style="text-align: justify;">Hesaplanan KDV Tutarı (5.000 TL x 0,08=) : 400 TL</p> <p style="text-align: justify;">GENEL TOPLAM : 5.500 TL</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 12:</strong> Tatil köyü işleten (B) tarafından, 6/8/2023-10/8/2023 tarihlerini kapsayan dört gece her şey dahil konaklama hizmeti, 15/3/2023 tarihinde KDV hariç 2.000 Türk lirası karşılığında (C) acentasına; acenta tarafından da 3/4/2023 tarihinde müşteri (D)’ye 2.400 Türk lirası karşılığında satılmıştır. Acenta (C) tarafından müşteri (D)’ye yapılan satış konaklama vergisi hariç olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda mükellef (B) tarafından konaklayan (D)’ye sadece konaklama vergisine ilişkin düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.</p> <p style="text-align: justify;">Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (2.000 TL x 0,02=) : 40 TL</p> <p style="text-align: justify;">GENEL TOPLAM : 40 TL</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 13:</strong> Otel işleten (R), bünyesinde bulunan bir odanın beş gecesini (S) acentasına 15/2/2023 tarihinde KDV hariç 10.000 Türk lirasına satmış, söz konusu oda aynı süre için (T) kişisine (S) acentası tarafından da tüm vergiler dahil 12.000 Türk lirasına satılmış ve müşteriye yapılan satışın konaklama vergisi dahil olduğu konaklama tesisine tevsik edilmiştir. Buna göre, hizmetin sunulmasından sonra mükellef (R) tarafından acenta (S)’ye düzenlenen faturada aşağıdaki bilgilere yer verilir.</p> <p style="text-align: justify;">Konaklama Bedeli (KDV hariç) : 10.000 TL</p> <p style="text-align: justify;">Hesaplanan Konaklama Vergisi Tutarı (10.000 TL x 0,02=): 200 TL</p> <p style="text-align: justify;">(Konaklayan T’nin Adı Soyadı)</p> <p style="text-align: justify;">KDV Matrahı : 10.000 TL</p> <p style="text-align: justify;">Hesaplanan KDV Tutarı (10.000 TL x 0,08=) : 800 TL</p> <p style="text-align: justify;">GENEL TOPLAM : 11.000 TL<br /> <br /> <strong>6. Vergilendirme İşlemleri, Beyan Ve Düzeltme</strong><br /> <br /> 6.1. <strong>Vergilendirme Dönemleri</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir.</p> <p style="text-align: justify;">6.2. <strong>Verginin Beyanı Nasıl Yapılacak?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Her bir vergilendirme dönemine ait konaklama vergisi, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine, KDV mükellefiyeti bulunmayanlarca ise tesisin bulunduğu yer vergi dairesine beyan edilir. Konaklama vergisine ilişkin tüm beyannamelerin elektronik ortamda verilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">6.3. <strong>Birden Fazla Konaklama ve/veya Birden Fazla Yerde Tesis İşletenlerin Durumu</strong></p> <p style="text-align: justify;">KDV mükellefiyeti bulunan mükellefler işlettikleri tüm konaklama tesislerinin hesapladığı toplam vergiyi, KDV yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine verecekleri tek beyannameyle beyan ederler. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar, her bir konaklama tesisinin hesapladığı vergiyi, konaklama tesisinin bulunduğu yerdeki vergi dairesine verecekleri beyanname ile beyan ederler.</p> <p style="text-align: justify;">6.4. <strong>Konaklama Yapılmayan Dönemlerde Beyanname Verilmek Zorunda Mı?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak beyanname vermek zorundadır.</p> <p style="text-align: justify;">6.5. <strong>Beyan Edilen Vergi Ne Zaman Ödenecektir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Diğer bir deyişle, beyan dönemini takip eden ayın 26. Günü akşamına kadar ödenir.</p> <p style="text-align: justify;">6.6 <strong>Beyanlara İlişkin Düzeltme Nasıl Yapılacaktır?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konaklama vergisinin yersiz veya fazla hesaplanması durumunda gerek mükellef gerekse alıcı/konaklayan nezdinde işlemin söz konusu vergi uygulanmadan önceki hale döndürülmesi esastır. Bu bakımdan, fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi öncelikle mükellef tarafından alıcıya/konaklayana iade edilecek ve ilgili dönem beyanları düzeltilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">Mükellefin söz konusu işlemleri yapmasına mukabil fazla veya yersiz hesaplanan ve Hazineye ödenen verginin iadesi, Standart İade Talep Dilekçesi ile nakden ya da bu dönemdeki veya gelecek dönemlerdeki vergi borçlarına mahsuben talep edilebilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Örnek 14: </strong>Otel işletmecisi X A.Ş. beyaz eşya üretip satan Y A.Ş. nin bayi toplantısı organizasyonunu yapmış ve bu hizmet için KDV hariç 1.000.000 Türk Lirası bedelle anlaşılmıştır. Bu toplantı sonrasında Y A.Ş. nin bazı bayileri otelde konaklatılmıştır. Konaklama bedeli ise KDV Hariç 75.000. Türk Lirası olarak anlaşılmıştır. Otel işletmesi konaklama vergisini 1.075.000 Türk Lirası bedel üzerinden hesaplanmış ve fatura üzerinde 21.500 Türk Lirası Konaklama Vergisi gösterilmiş ve döneminde beyan edilmiştir. Sonradan yapılan kontroller çerçevesinde organizasyon bedeli üzerinden hesaplanan konaklama vergisinin hatalı olduğu tespit edilmiştir. Buna ilişkin yapılacak işlemler aşağıdaki şekilde olacaktır;</p> <p style="text-align: justify;">1. Söz konusu işlemde konaklama vergisinin matrahı 75.000 Türk Lirasıdır. Bu tutar üzerinden hesaplanan vergi olan 1.500 Türk Lirası hariç kalan 20.000 TL (21.500 – 1.500 ) Y A.Ş. ye iade edilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">2. Otel işletmesinin beyanı 75.000 Türk Lirası matrah olacak şekilde düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle düzeltilecektir.</p> <p style="text-align: justify;">3. Y A.Ş. ‘ye iade edilen tutar olan 20.000 Türk Lirası Otel işletmesinin talebi üzerine Standart İade Talep Dilekçesi ile nakden iade edilecek veya doğmuş/doğacak vergi borçlarına mahsubu talep edilebilecektir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Mehmet Duman</strong><br /> Yeminli Mali Müşavir</p>