OECD, 13 Ağustos 2025 tarihinde OECD/G20 Kapsayıcı BEPS Çerçevesi tarafından onaylanmış ve OECD Sekreterliği tarafından yayımlanmak üzere hazırladığı raporu 11 Eylül 2025 Perşembe günü saat 13 sularında yayımladı.
Bu rapor içinde OECD ülkelerinin vergi gelirleri ile vergi reformlarını karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.
Bu yazıda kişisel gelir vergisi açısından 2024 ve önceki yıllarda yapılan reformların -rapora sadık kalarak- bir kısmını izah etmeye çalışacağım.
Kişisel gelir vergisi açısından
Yaşam maliyeti endişeleri, 2024 yılında kişisel gelir vergisi (personal income tax) reformlarının önemli bir kısmını yönlendirmeye devam etti. Yükselen genel fiyat seviyelerinin ve yüksek faiz oranlarının devam eden etkisine yanıt olarak, birçok ülke, düşük ve orta gelirli haneleri desteklemek için, öncelikle taban daraltma tedbirleri şeklinde kişisel gelir vergisi reformları başlattı. Bazı ülkeler, daha fazla gelir elde etmek için en yüksek kişisel gelir vergisi ve sermaye geliri vergisi oranlarını da artırdı.
Toplam vergi gelirlerindeki kişisel gelir vergisi payında ülkeler arasında büyük farklılıklar devam etmektedir. 2022 yılında kişisel gelir vergisi, Kosta Rika, Kolombiya ve Çekya gibi ülkelerde toplam vergi gelirlerinin yüzde 10'undan azını oluşturmuştur. Buna karşılık, sosyal güvenlik katkıları (social security contribution) Slovakya, Slovenya ve Çekya gibi ülkelerde toplam gelirlerin yüzde 40'ından fazlasını oluşturmuştur. Genel olarak, kişisel gelir vergisi ve sosyal güvenlik katkılarının toplam gelirlerdeki payı Şili ve Kolombiya'da yüzde 20'nin altında kalırken, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yüzde 60'ı aşmıştır.
Zaman içindeki değişimler açısından, Türkiye'de kişisel gelir vergisi ve sosyal güvenlik katkılarının toplam gelirlerdeki payında bir düşüş görüldü; 2019'dan bu yana yaklaşık 12 puan, 2000'den bu yana ise 5 puandan fazla düşüş yaşandı. Norveç'te de enerji sektöründeki olağanüstü kârlar nedeniyle 2019'a kıyasla 16,5 puanlık kayda değer bir düşüş yaşandı.
Estonya, Man Adası, Letonya ve Norveç, kişisel gelir vergisi oranlarını artırdı. Savunma harcamalarındaki artışı finanse etmek için Estonya, daha önce duyurduğu sabit gelir vergisi oranını yüzde 20'den yüzde 22'ye yükseltti. Man Adası örneğinde, iki gelir vergisi oranından daha yüksek olanı, sağlık hizmetlerine yönelik artan harcamaları finanse etmek için gelir elde etme amacıyla yüzde 20'den yüzde 22'ye çıkarıldı.
Letonya'da hükümet, kapsamlı bir gelir vergisi reformunun parçası olarak gelir vergisi oranlarını artırdı. Yüzde 20 ve yüzde 23 olan iki düşük gelir vergisi oranı tek bir dilimde birleştirildi ve 105.300 Avro'ya kadar olan gelirler yüzde 25,5 oranında vergilendirildi. 105.300 Avro'nun üzerindeki gelirler için en yüksek marjinal gelir vergisi oranı yüzde 31'den yüzde 33'e çıkarıldı. Ayrıca, Letonya 200.000 Avro'nun üzerindeki toplam vergilendirilebilir gelir için yüzde 3 ek bir oran getirdi.
Yaşam maliyetlerinin artmasıyla birlikte, yüksek gelirli bölgelerde düşük gelir vergisi oranlarında yapılan kesintiler, düşük gelirlilerin üzerindeki yükü azalttı.
Örneğin Avustralya, birinci ve ikinci vergi dilimlerine uygulanan oranları sırasıyla yüzde 19'dan yüzde 16'ya ve yüzde 32,5'ten yüzde 30'a düşürmüştür.
Hollanda, emek ve ev sahipliği geliri için 38.441 Avro'ya kadar yüzde 35,82 oranında yeni bir vergi dilimi getirmiştir.
İrlanda, 27.382 Avro ile 70.044 Avro arasındaki gelirler için Evrensel Sosyal Yük (Universal Social Charge) oranını bir puan daha düşürerek yüzde 3'e düşürdü.
İtalya, vergi oranlarının indirilmesini kalıcı hale getirerek ilk iki vergi dilimini birleştirdi ve düşük oranı korudu.
Hırvatistan, genel olarak gelir vergisi oranlarını düşürdü. 2023 yılında önemli bir gelir vergisi reformunun kabul edilmesinin ardından Hırvatistan, yerel yönetimlerin kişisel gelir vergisi oranlarını belirleyebilecekleri aralıkların üst sınırlarını düşürdü. Örneğin, nüfusu 30.000'den az olan bir kasaba artık yüzde 15 ila yüzde 21 (önceden yüzde 15 ila yüzde 22,4) arasında daha düşük bir oran ve yüzde 25 ila yüzde 31 (önceden yüzde 25 ila yüzde 33,6) arasında daha yüksek bir oran belirleyebiliyor. Daha yüksek oran için eşik de 50.400 Avro'dan 60.000 Avro'ya yükseltildi.
Daha az sayıda bölgede, önceki yıllara kıyasla temel vergi muafiyetleri/istisnaları artırıldı. 2024 yılında Almanya, enflasyonun etkisini hesaba katmak için temel kişisel muafiyetini/istisnasını 10.908 Avro'dan 11.784 Avro'ya çıkardı. Benzer şekilde, Hırvatistan, istihdam geliri için temel muafiyetini/istisnasını 560 Avro'dan 600 Avro'ya çıkardı.
Finlandiya da temel kişisel muafiyetini/istisnasını artırdı. Kanada'nın birçok eyaleti (Yeni İskoçya, Prens Edward Adası ve Saskatchewan), enflasyonu hesaba katmak da dahil olmak üzere temel kişisel vergi muafiyetini/istisnasını ayarladı.
Letonya, tüm vergi mükellefleri için sabit bir asgari vergi muafiyeti getirdi ve bu muafiyetin önümüzdeki yıllarda kademeli olarak 510 Avro'dan 570 Avro'ya çıkması planlanıyor. Bu arada Litvanya, vergi muafiyet tutarı formülünü, asgari ücretten daha fazla kazanan bazı vergi mükellefleri için gelirin daha büyük bir kısmının muafiyet kapsamına alınmasını sağlayacak şekilde revize etti.
Bazı bölgeler, önceki gelir vergisi muafiyet/istisna tedbirlerini geri almak veya hedeflemelerini iyileştirmek amacıyla taban genişletme önlemleri aldı.
Hollanda, temel vergi kredisini 335 Avro azaltırken, aşamalı olarak kaldırılmasını asgari ücret seviyesine bağladı. Hollanda ayrıca, daha önce açıklanan yıllık 1.000 Avroluk artışa kıyasla (otomatik endeksleme mekanizmasına ek olarak) en üst gelir vergisi dilimi eşiğini 557 Avro artırarak planlanan artışı yavaşlattı.
Finlandiya, hane halkı giderleri için vergi kredisinin azami tutarını 1.600 Avroya düşürdü. İsveç, teminatsız krediler için faiz üzerinden vergi indiriminin aşamalı olarak kaldırılacağını duyurdu. Ek olarak İsveç, yenilenebilir elektriğin mikro üretimi için vergi indiriminin kaldırıldığını, güneş panellerinin kurulumunda vergi indirim oranının yüzde 15'e düşürüldüğünü ve işe gidip gelme masraflarının indirim konusu olabileceği eşiğin yükseltildiğini duyurdu.
Romanya, inşaat, tarım ve gıda endüstrisinde çalışanlar için 10.000 RON'luk gelir vergisi muafiyetini kaldırdı.
Kanada'da Manitoba (Kanada’da bir eyalet), 200.000 ila 400.000 Kanada Doları arasındaki gelirler için temel kişisel vergi kredisinin aşamalı olarak kaldırılacağını duyurdu. Son olarak, Kanada'nın Québec eyaleti, kariyer uzatmak için uygunluk yaşını 60'tan 65'e yükseltti.
Finlandiya, Grönland, İrlanda, Kore ve İsveç, istihdamı desteklemek amacıyla kazanılmış gelir vergisi kredilerini artırdı. Grönland, kazanılmış gelir vergisi kredisi oranını yüzde 3'ten yüzde 17,5'e çıkardı ve daha yüksek bir azami ödeme yaptı.
İsveç, kazanılmış gelir vergisi kredisini artırdığını ve kredinin aşamalı olarak kaldırılacağını duyurdu. Finlandiya, kazanılmış gelir vergisi indirimini kaldırdı. Ancak telafi edici bir önlem olarak, nitelikli gelir için kazanılmış gelir vergisi kredisini 6 puan artırarak yüzde 18'e çıkardı ve çocuk sayısıyla birlikte artacak olan azami tutarı yükseltti.
Kore, çift gelirli haneler için kazanılmış gelir vergisi kredisi almaya hak kazanma eşiğini 6 milyon KRW artırarak 44 milyon KRW'ye çıkardı.
İrlanda, kişisel vergi kredisini, çalışan vergi kredisini ve kazanılmış gelir vergisi kredisini 1.875 Avro'dan 2.000 Avro'ya çıkardı.
Meksika, gelir vergisinden istihdam sübvansiyonu indirimi oranında art arda artışlar uyguladı.
İtalya, yıllık gelirin 8.500 Avro'nun altında olması durumunda vergiye tabi gelire dahil edilmeyen yüzde 7,1, 15.000 Avro'ya kadar yüzde 5,3 ve 20.000 Avro'ya kadar yüzde 4,8 oranında otomatik olarak verilen bir vergi indirimi getirmiştir. Ayrıca, 40.000 Avro'ya kadar gelir elde eden çalışanlar için, azami 1.000 Avro indirimle iade edilmeyen bir vergi indirimi getirmiştir.
Ülkeler ayrıca belirli gelir veya ikramiye türleri için avantajlı vergi hükümleri getirdi. Yunanistan ayda 300 Avro'ya kadar olan bahşişlere vergi muafiyeti getirdi.
Portekiz, verimlilik ikramiyeleri, performans ikramiyeleri veya çalışanın temel maaşının yüzde 6'sına kadar olan kar paylaşımı şeklinde gönüllü ödemeler için vergi muafiyeti getirdi.
Lüksemburg, kar paylaşımı ödemelerinin yüzde 50 vergi muafiyetinden yararlandığı katılım primini genişletti.
Hollanda, işverenlerin çalışanlarına vergisiz ödenekler sağlayabildiği ilk dilim iş maliyeti planının kapsamını, 400.000 Avro'nun altındaki gelirin yüzde 1,92'den yüzde 2'ye çıkardı.
Bazı ülkeler, belirli sektörleri desteklemek için gelir vergisi teşvikleri getirdi. Yurt içi yüksek teknoloji sektörünü hedefleyen bir dizi reformun parçası olarak, Ermenistan bilimsel araştırma ve geliştirmeyle ilgili ücretler için yüzde 10'luk indirimli bir gelir vergisi oranı getirdi.
Yunanistan, görev başındaki doktorların ücretlerine yüzde 22'lik sabit bir oranda ayrı bir vergilendirme getirdi.
Almanya, tarım ve ormancılık sektöründe gelir dengeleme seçeneğini genişletti. 2028 yılına kadar, tarım ve ormancılıktan elde edilen gelir, iklim değişikliği ve genel olarak dalgalanan hava koşulları nedeniyle kademeli gelir vergisi tarifesi kapsamında kâr dalgalanmalarının olumsuz etkisini azaltmak amacıyla üç yıllık bir süreye eşit olarak dağıtılabilecek.
Danimarka ve Slovenya, şirket hisseleri şeklinde sağlanan tazminatların vergilendirilmesinde değişiklikler getirmiştir. Danimarka, KOBİ'lerin hisse senedi bazlı tazminatlarını kolaylaştırmayı amaçlayan, çalışanların sahip olduğu hisse senetlerinin vergilendirilmesinde değişiklikler duyurdu. Slovenya, yeni kurulan şirketlerin çalışanları için hisse senedi bazlı tazminatlarda vergi yükümlülüğünün doğduğu noktayı, hisselerin çalışana devredildiği andan, hisselerin elden çıkarıldığı veya iş akdinin sona erdiği ana kadar değiştirdi.
Çeşitli bölgeler, engelli çocuklu ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler olan aileler için gelir vergisi muafiyeti/istisnası sağladı. Macaristan, bakmakla yükümlü olduğu çocuk sayısıyla birlikte artan aile ödeneğinin yanı sıra engelli bakmakla yükümlü olduğu kişiler için ödeneği kademeli olarak iki katına çıkaracağını duyurdu. Benzer şekilde Hırvatistan, bakmakla yükümlü olduğu çocuğu olan aileler için daha büyük ayarlamalarla çocuk ödeneğinin miktarını ve engellilik ödeneğini artırdı. Kore, bakmakla yükümlü olduğu çocuk sayısıyla birlikte vergi indiriminin miktarını artırdı. Ayrıca Kore, 2026 yılı sonundan önce boşanan çiftler için geçici bir vergi indirimi getirdi.
İrlanda, tek kişilik çocuk bakıcısı vergi indiriminin, engelli çocuk vergi indiriminin, bakmakla yükümlü olduğu akraba vergi indiriminin ve görme engelli vergi indiriminin miktarlarını artırdı.
İrlanda ve Kanada'nın çeşitli eyaletleri yaşlılar için ek gelir vergisi indirimi getirdi. İrlanda, evde bakım kredisini 150 Avro artırarak 1.950 Avro'ya çıkardı.
Kanada’nın bazı eyaletleri (Yeni İskoçya, Prens Edward Adası ve Saskatchewan), yaşlılar için kişisel vergi muafiyetlerini/istisnaasını enflasyona göre ayarladı.
