<p style="text-align: justify;"><strong>I. Bölüm</strong></p> <p style="text-align: justify;">Önce sorunun cevabını vererek başlayalım; evet mümkün. Tek kuruş vergi ödemeden, şirkete ayni sermaye koymak mümkün. Yazımızın I. Bölümünde ayni sermaye nedir, şirkete ayni sermaye koymanın vergisel yükümlülükleri neler bunlardan bahsedeceğim. Yazımın II. Bölümünde de tek kuruş dahi vergi ödemeden şirkete ayni sermaye koymanın yolunu anlatacağım.</p> <p style="text-align: justify;">Bilindiği üzere ticaret şirketleri; kooperatif, kollektif, komandit, anonim ve limited, şirketlerden ibarettir ve tüzel kişiliğe sahiptirler. Şirketlerin kuruluş sözleşmesinde öngörülen amaçlarını gerçekleştirmeleri için ortaklarınca konulacak sermayeye ihtiyaçları vardır. Çeşitli ekonomik değerler sermaye olarak konulabilir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Neler Sermaye Olarak Konulabilir,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Kanunda aksine hüküm olmadıkça ticaret şirketlerine sermaye olarak; para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar, fikri mülkiyet hakları, taşınırlar ve her çeşit taşınmaz, taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları, kişisel emek, ticari itibar, ticari işletmeler, haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler, maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar, devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer, ayni sermaye olarak konabilir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Ayni Sermaye Nedir?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz ve tedbir bulunmayan, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Konulan Ayni Sermayenin Değer Tespiti Nasıl Yapılır?</strong></p> <p style="text-align: justify;">Konulan ayni sermaye ile kuruluş sırasında devralınacak işletmelere ve ayınlara, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesince atanan bilirkişilerce değer biçilir. Değerleme raporunda, uygulanan değerleme yönteminin somut olayın özellikleri bakımından herkes için en adil ve uygun seçim olduğu; sermaye olarak konulan alacakların gerçekliğinin, geçerliğinin ve TTK 342'nci maddeye uygunluğunun belirlendiği, tahsil edilebilirlikleri ile tam değerleri; ayni olarak konulan her varlık karşılığında tahsis edilmesi gereken pay miktarı ile Türk Lirası karşılığı, tatmin edici gerekçelerle ve hesap verme ilkesinin icaplarına göre açıklanır. Bu rapora kurucular ve menfaat sahipleri itiraz edebilir. Mahkemenin onayladığı bilirkişi kararı kesindir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Ayni Sermaye Konulması ve Vergileme</strong></p> <p style="text-align: justify;">Şirketlere ayni sermaye olarak konulabilecek varlıkların neler olduğunu yukarıda kısaca belirtim. Bir ortağın sahibi bulunduğu varlıklarını ayni sermaye olarak şirkete aktarması bu varlıkların elden çıkarılması anlamına gelmektedir.</p> <p style="text-align: justify;">Varlıkların elden çıkarılması gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve harçlara konu olabilir. Eğer ilgili kanunların tanıdığı istisnalar varsa vergileme ortadan kalkabilir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Gelir Vergisi Kanunu,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Gelir Vergisi Kanununda; “İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) kanunda sayılan mal ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabidir. Ancak doğan kazancın 25.000 lirası gelir vergisinden müstesnadır.</p> <p style="text-align: justify;">Elden çıkarma deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder.</p> <p style="text-align: justify;">Ticari işletmelere ait varlıkların ayni sermaye olarak konulması halinde vergileme ticari kazanç konusundaki hükümlere tabiidir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Kurumlar Vergisi Kanunu,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Kurumlar Vergisi Kanunu’nda ayni sermaye olarak konulan varlıkların vergilenmesinde GVK da olduğu gibi, süreye bağlı bir istisna söz konusu değildir. Ancak, Kanun’un 19 uncu maddesinde yer verilen tam ve kısmi bölünme hallerinde varlıkların ayni sermaye olarak sermaye şirketine devredilmesi durumunda, ilgili maddede belirtilen şartlarla, vergileme söz konusu olmayacaktır.</p> <p style="text-align: justify;">Ayrıca, menkul kıymet veya taşınmaz ticareti veya kiralanmasıyla uğraşmayan kurumların en az iki yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançlar Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen şartlar dahilinde, % 50’lik kısmı vergiden istisnadır.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Katma Değer Vergisi Kanunu,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bir ticaret şirketine ayni sermaye konulması işlemi KDVK yönünden mal veya hakkın teslimi işlemidir. Ayni sermaye koyan ortağın niteliğine göre KDV’nin söz konusu olup olmayacağı belirlenebilir.</p> <p style="text-align: justify;">Ayni sermayeyi koyan kişinin KDV mükellefi olmaması durumunda bu teslim KDV’ne tabi olmayacaktır. Kişinin KDV mükellefi olması durumunda ticari faaliyetler dahilinde gerçekleştirilen ayni sermaye koyma işlemi KDV’ne tabi olacaktır. Yani taşınmazların ayni sermaye olarak konulması da satış hükmünde sayılmıştır.</p> <p style="text-align: justify;">Ancak, KVK’nuna göre yapılan bölünme işlemleri ile kurumların en az iki tam yıl süre ile aktifinde bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler KDV’den istisna edilmiştir.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Harçlar Kanunu,</strong></p> <p style="text-align: justify;">Harçlar Kanununa göre; anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, pay devri, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nevi değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler harçtan muaftır. Buna göre, sermaye şirketlerine ayni sermaye olarak konulan taşınmazların tapu işlemleri tapu harcına tabi değildir.</p> <p style="text-align: justify;">Yazımın bu bölümünde, ayni sermayenin ne olduğu, değer tespitinin nasıl yapılacağı ve çeşitli vergi kanunları karşısında vergilemesinin nasıl olduğunu anlatmaya çalıştım. Yazımın ikinci bölümünde, bu vergisel yükümlüklere tabi olmadan şirkete ayni sermaye koymanın yolunu anlatacağım.</p> <p style="text-align: justify;">Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Erol ÇEMBER <br /> Yeminli Mali Müşavir</strong></p>