Söz konusu kararda sayılan faaliyette bulunan mükellefler basit usul kapsamın­dan çıkarılarak gerçek usulde vergilene­cek.

Aslında 13 büyükşehirde imalat, alım satım, otel, lokanta gibi basit usul kapsa­mı dışında olan mükellefler, söz konusu karar ile diğer 17 büyükşehirde de basit usul kapsamı dışına çıkarılarak tüm bü­yükşehirlerde aynı işi yapanlar için eşit­lenmiş oldu.

Gelir İdaresi Başkanlığı Faaliyet Rapo­ru verilerine göre 31/12/2024 tarihi itiba­rıyla 821.849 faal basit usule tabi mükellef bulunmaktadır.

Bu düzenleme ile birlikte yaklaşık 250- 300 civarında Basit Usulde vergilendiri­len mükellef, gerçek usulde vergilendiril­meye başlanacak.

Düzenleme 1 Ocak 2026 itibariyle yü­rürlüğe girecek.

Basit usulde vergi yok, defter tutmak yok, beyanname yok

Gelir Vergisi Kanununa göre mükellef­ler Basit Usulde ve Gerçek Usulde olmak üzere iki şekilde vergilendirilirler. Basit Usulde vergileme, Gelir Vergisi Kanunun­da genel ve özel şartları tek tek sayılan ve nispeten daha küçük işletmeler için uygu­lanan bir vergileme usulüdür.

Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin ticari kazançları gelir vergi­sinden istisnadır.

Basit usulde kazanç istisnasından ya­rarlanacak olan mükelleflerin, istisna kapsamındaki bu kazançları için yıllık be­yanname ve geçici vergi beyannamesi ve­rilmez, diğer gelirleri dolayısıyla beyan­name vermeleri halinde de bu kazançları beyannameye dâhil edilmez.

Kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler tarafından defter tutulmaz. Alınan ve verilen belgelerin kayıtları “ara­cılık ve sorumluluk sözleşmesi” düzenle­nen meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla Defter-Beyan Sistemi üzerin­den tutulur.

Kazançları basit usulde tespit edi­len mükelleflerin teslim ve hizmetleri KDV’den istisna edilmiş olup, bu mükel­lefler tarafından KDV Beyannamesi veril­mez.

Basit usul kapsamı dışına çıkarılan mükellefler kimler?

Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde 31 Aralık 2024 itibariyle TÜİK verilerine gö­re nüfusu 30 bini aşmayan ilçeler hariç ol­mak üzere, şehir içi yolcu taşımacılığı fa­aliyetinde bulunan taksi ve dolmuşçular, her türlü emtia imalatı ile alım-satımı ile uğraşanlar, inşaat ile ilgili her türlü işler­le uğraşanlar, motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarımı ile uğraşanlar, lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler, eğlence ve istirahat yerlerini işletenler in­şaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar 1 Ocak 2026 itibariyle gerçek usule tabi ola­caklar.

Böylelikle aynı işi yapan ancak farklı vergileme esaslarına tabi olan mükellef­ler arasında eşitlik sağlanarak 30 Büyük­şehirde aynı işi yapan mükellefler aynı şe­kilde vergilenmiş olacak.

Basit usul dışına çıkarılan mükelleflerde vergileme

Basit Usulde vergilendiriliyor iken Ger­çek Usulde vergilemeye geçen mükellefler bir takım yükümlülükler ile karşı karşıya kalacaklar. Bu mükellefler;

-Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ve Geçici Vergi Beyannamesi verecekler,

-Satışları KDV ye tabi olacak, KDV be­yannamesi verme yükümlülüğü doğacak,

-Vergi Usul Kanununda sayılmış def­terleri tutmak zorunda kalacaklar.

Sonuç olarak defter tutmayan ve vergi dışı kalan çok sayıda mükellef 2026 dan itibaren defter tutacak, gelir vergisi, ge­çici vergi, katma değer vergisi beyanı ve ödemesi ile karşılaşacağından, mükellef­ler bu değişim ve dönüşüme hazırlıklı ol­malıdır.

Kaynak: Dünya | Mahmut Bülent YILDIRIM