Yarın itibarıyla Ramazan ayının yarısına gelmiş olacağız. 10 Nisan Çarşamba günü de bayramın ilk günü. Bugünlerde çalışanlar bayrama ilişkin planlarını yapmaya başladı. Geçtiğimiz hafta içerisinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların 8 Nisan Pazartesi tam gün, 9 Nisan Salı (Arefe) ise yarım gün idari izinli sayılacağına yönelik açıklaması sonrası kamuda 9 günlük tatil için planlamalar hızlandı. Özel sektörde idari izin söz konusu değil. Ancak özel sektör için de köprü izin formülü ya da yıllık izin ile tatilin 9 güne uzatılması mümkün.

STATÜ AYRIMI YOK

İdari izin; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda düzenlenmiş bir izin değil. Cumhurbaşkanlığı tarafından kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların 1.5 gün izinli sayılması tamamen idarenin bir tasarrufu. Bu süreler boyunca kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar izinli sayılacak ve bu süreler çalışanların yıllık izinlerinden düşülmeyecek ve bu süreler için çalışanlar maaşlarını da tam olarak alacak. Kamu kurum ve kuruluşlarında statü ayırt etmeksizin tüm çalışanlar, bu idari izinden faydalanabilecek.

ÖZELDE DURUM FARKLI

İdari izin, özel sektör çalışanları için ise herhangi bir anlam ifade etmiyor. 8 Nisan ve 9 Nisan öğleden önce özel sektör çalışanları yıllık izin almamışlar ya da hafta tatilleri değilse, işlerinin başında olacak. Bu kişiler bugünlerdeki çalışmaları için de fazla mesai alamayacak. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde, işçiler çalışmaksızın o günlerin ücretlerine hak kazandıkları gibi bugünlerde çalışırlarsa, maaşlarına ek olarak çalıştıkları günün ücretini de alırlar. Ancak kanunen resmi tatil olarak kabul edilmeyen ve idarenin kararına dayalı olarak verilen kararlar sonrasında bugünlerde çalışanlara genelde fazla ücret ödenmiyor.

1.5 GÜN TELAFİ ÇALIŞMASI

Özel sektörde bayram tatilinin 9 güne çıkarılması için işyeri bazında köprü izin formülü üretilebilir. İş Kanunu'nda 'telafi çalışması' olarak ifade edilmiş bir düzenleme bulunuyor. Buna göre; işveren resmi tatillerden önce veya sonra işyerini tatil ederek bütün çalışanlara izin verebiliyor. Yani işveren 8 Nisan Pazartesi gününü tam gün, 9 Nisan Salı gününü yani Arife'yle yarım gün tatil edip bütün işçilere izin verebilir. İşveren, bu 1.5 günlük tatili, iki ay içerisinde yani 9 Haziran'a kadar telafi çalışması yaptırma hakkına sahiptir. İşverenin telafi çalışması yaptırması için işçiden onay almasına gerek yoktur.

GÜNDE 3 SAATİ GEÇEMEZ

Örneğin haftanın 5 günü, günde 9 saat çalışılan bir işyerinde, pazartesinin tamamını, salının ise yarısını tatil eden işveren, işçilerine 1.5 gün için toplam 13.5 saatlik telafi çalışması yaptırabilir. İşçiler 13.5 saatlik telafi çalışmasını, tatil sonrası belirli periyotda ve kanundaki hükümlere uygun olarak işyerinde daha fazla çalışarak gerçekleştirebilir. Telafi çalışması günde 3 saatten fazla yaptırılamaz. Ayrıca işyerinde günlük 11 saatlik çalışma süresi de telafi çalışması gerekçesiyle aşılamaz. Yani mesayisi 11 saat olan işyerinde işveren, telafi çalışmasını en fazla günde 2 saat yaptırabilir. Dolayısıyla işveren 13.5 saatlik telafi çalışmasını günde ikişer, birer veya yarımşar saat şeklinde gerçekleştirebilir. Telafi çalışması yapılması dolayısıyla günlük çalışma süresinin üzerinde çalışan işçiler, bu nedenle işverenden fazla mesai ücreti talep edemez.

Akşam | Okan Güray BÜLBÜL