Amerikan bağımsız kuruluşu (Vergi Vakfı) olarak bilinen The Tax Foundation, dünyada kurumlar vergisine ilişkin bazı verileri yayımladı.
Bu veri ve araştırmalar uyarınca dünyada kurumlar vergisi oranlarının durumunu olduğu gibi aktarmaya çalışacağım.
Nedir kurumlar vergisi?
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre holdingler, bankalar, sigorta şirketleri, telefon şirketleri, birçok inşaat firması, TV kanalları, uçak şirketleri vs., kurumlar vergisi mükellefidir. O kadar çok kurum var ki isimleri ile faaliyetlerini yazmaya kalksak günlerimizi alır. Yani İstanbul’da gördüğünüz devasa binalar, holdingler, bankalar, yerli-yabancı firmaların çoğu vs. hemen hemen hepsi kurumlar vergisi mükellefidir ki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da bu verginin mükellefidir.
Şu an ülkemizde uygulanan kurumlar vergisi, kurum kazancı üzerinden 2025 yılı için yüzde 25 oranında uygulanacaktır. Ancak 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri için ise yüzde 30’dur. Yani iki farklı oran uygulanmaktadır.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre Kasım 2025 itibariyle faal kurumlar vergisi mükellef sayısı 1 milyon 231 bin 493’tür.
2025’te kurumlar vergisi oranını değiştiren ülkeler
2025 yılında 13 ülke yasal kurumlar vergisi oranlarını değiştirdi. Sekiz ülke kurumlar vergisi oranını artırdı: Fas (yüzde 33'ten yüzde 34'e), Tunus (yüzde 15'ten yüzde 20'ye), Zimbabve (yüzde 24,73'ten yüzde 25,75'e), Estonya (yüzde 20'den yüzde 22'ye), Fransa (yüzde 25,83'ten yüzde 36,13'e), Litvanya (yüzde 15'ten yüzde 16'ya), Rusya Federasyonu (yüzde 20'den yüzde 25'e) ve Slovakya (yüzde 21'den yüzde 24'e).
Ekvator Ginesi, Namibya, İzlanda, Lüksemburg ve Portekiz 2025 yılında kurumlar vergisi oranlarını düşürdü. Vergi oranlarındaki indirimler İzlanda ve Portekiz'de sadece 1 puan iken Ekvator Ginesi'nde 10 puana kadar çıktı.
Ayrıca, 2025 yılında kurumlar vergisi olmayan veya yasal kurumlar vergisi oranları yüzde 15'in altında olan 10 ülke (Bahreyn, Bermuda, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Kıbrıs, Guernsey, Man Adası, Jersey, Kuzey Makedonya ve Bahamalar), İkinci Sütun kurallarından QDMTT'yi (Nitelikli Yerel Asgari Tamamlayıcı Vergi - Qualifying Domestic-Minimum Top-Up Tax) uygulamaya koyarak büyük şirketler için etkin kurumlar vergisi oranlarını yüzde 15'e yükseltti.
Şu anda kurumlar vergisi olmayan veya yasal kurumlar vergisi oranları yüzde 15'in altında olan 15 ülke QDMTT'yi uygulamaya koymuştur.
Kurumlar vergisi oranlarını hangi ülkeler değiştirecek?
1980 yılında dünya genelinde kurumlar vergisi oranları ortalama yüzde 40,18 iken, GSYİH'ye göre ağırlıklandırıldığında yüzde 46,66 idi. 2025 yılında ortalama oran, 181 ayrı vergi bölgesi için yüzde 23,58 iken, GSYİH'ye göre ağırlıklandırıldığında yüzde 26,04'tür. Küresel asgari vergiyi hesaba kattığımızda, 2025 ortalaması yüzde 23,95 iken, GSYİH'ye göre ağırlıklandırıldığında yüzde 26,12'dir.
OECD ülkeleri arasında Estonya ve Litvanya, 2026 yılında yasal kurumlar vergisi oranlarında değişiklik yapacaklarını açıkladılar. Ayrıca Fas ve Slovenya da 2026 yılında da devam edecek olan yasal kurumlar vergisi değişikliklerini yürürlüğe koydular.
- Estonya'da kurumlar vergisi 2025'te yüzde 22'den 2026'da yüzde 24'e çıkarılacak.
- Almanya'da kurumlar vergisi, 2028'den başlayarak 2032'ye kadar her yıl bir puan azaltılacak.
- Litvanya'da kurumlar vergisi 2025'te yüzde 16'dan 2026'da yüzde 17'ye yükselecek.
- Fas'ta, vergilendirilebilir geliri 9,9 milyon USD üzerinde olan şirketler için en yüksek kurumlar vergisi oranı yüzde 31'den yüzde 35'e çıkarıldı. Ancak bu artış üç yıl içinde, her yıl bir puanlık artışla uygulandı. 2026mali yılı için geçerli kurumlar vergisi oranı yüzde 35 olacak.
- Portekiz'de kurumlar vergisi, Ocak 2026'dan başlayarak 2028'de sona erecek şekilde her yıl bir puan azaltılacak.
- Slovenya'da, en yüksek kurumlar vergisi,2028'e kadar beş yıl süreyle geçici olarak yüzde 19'dan yüzde 22'ye çıkarıldı.
Dünyanın en yüksek ve en düşük kurumlar vergisi oranları
2025 yılında incelenen 226 ayrı yargı bölgesinden 143'ünün kurumlar vergisi oranları yüzde 25 veya altında, 126'sının oranları yüzde 20'nin üzerinde 226 yargı bölgesi arasında ortalama oran yüzde 22,35.
Kurumlar vergi oranlarında bölgesel farklılıklar
Kurumlar vergisi oranları bölgelere göre önemli ölçüde değişiklik gösterebilir. Güney Amerika, yüzde 28,38 ile tüm bölgeler arasında en yüksek ortalama yasal kurumlar vergisi oranına sahipken, Asya yüzde 19,74 ile tüm bölgeler arasında en düşük ortalama yasal kurumlar vergisi oranına sahiptir.
Gayri safi yurt içi hasılaya göre ağırlıklandırıldığında, Güney Amerika yüzde 32,66 ile en yüksek ortalama yasal kurumlar vergisi oranına sahipken, Asya yüzde 25,10 ile en düşük orana sahiptir.
Genel olarak, daha büyük ve daha sanayileşmiş ülkeler, daha küçük ülkelere göre daha yüksek kurumlar vergisi oranlarına sahip olma eğilimindedir. Dünyanın en zengin yedi ülkesinden oluşan G7'nin ortalama yasal kurumlar vergisi oranı yüzde 28,61 ve ağırlıklı ortalama oranı yüzde 27,28'dir. OECD üye devletlerinin ortalama yasal kurumlar vergisi oranı yüzde 24,20 ve GSYİH'ye göre ağırlıklandırıldığında yüzde 26,59'dur. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika Cumhuriyeti, Mısır, Etiyopya, Endonezya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden oluşan BRICS’in ortalama yasal oranı yüzde 28,20 ve ağırlıklı ortalama yasal kurumlar vergisi oranı yüzde 26,56'dır.
