Emlak Vergisi'nde 2023 yılı 1. taksidinin ödeme süresi 31 Mayıs 2023'te sona eriyor. Bu yıl ödenecek Emlak Vergisi tutarı, geçen yıl ödenen rakamın yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması şeklinde, yani yeniden değerleme oranının yarısı olan %122.93 / 2 = %61.465 oranında artırılması suretiyle bulunacak tutar olacaktır.
Emlak Vergisi, meskenlerde binde 1, diğer binalarda binde 2, arazide binde 1 ve arsalarda binde 3'tür. Bina, arsa ve arazilere ilişkin vergi oranları büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde %100 artırımlı uygulanır.
Emlak Vergisi, bina, arsa ve arazinin bulunduğu yer belediyesine birinci taksidi mart, nisan ve mayıs aylarında, ikinci taksidi kasım ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Verginin zamanında ödenmemesi halinde; ödenmeyen vergi aslına, her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %2.5 gecikme zammı uygulanmaktadır.
SIFIR ORANDAN KİMLER YARARLANABİLİR?
Ülkemizde, prim ödeme gün sayısı ve hizmet yılını doldurduğu halde yaş sınırı nedeniyle emekli olamayan çalışanların sorunları çıkartılan yasa ile kısmen çözüldü. İlk anda yaklaşık 2 milyon 250 bin kişi emekli olabiliyor. Yeni emekli olacaklar ile birlikte toplam emekli sayımız 15 milyon 600 bin civarında. Sıfır oranında Emlak Vergisi'nden faydalanabilecek milyonlarca emekli vatandaşımız olduğunu dikkate alarak, bu fırsattan yararlanma şartlarını tekrar hatırlatmak istiyorum.
Konut sahipliği, Emlak Vergisi mükellefi olmayı gerektirir. Emlak Vergisi Kanunu'nun 8. maddesi ile Bakanlar Kurulu'na bazı kişiler için, Emlak Vergisi oranını sıfır olarak belirleme yetkisi verilmiştir. Bakanlar Kurulu, bu yetkisini bazı kişiler için kullanmıştır. Bakanlar Kurulu Kararı'nda belirtilen kişiler; Emlak Vergisi mükellefi olmalarına rağmen, indirimli vergi oranına (sıfır oran) tabidirler. Buna göre; Türkiye'de brüt yüz ölçümü 200 metrekareyi geçmeyen, tek meskeni olan veya tek meskeninin intifa hakkına sahip bulunan;
– Gaziler,
– Şehitlerin dul ve yetimleri,
– Engelliler,
– Hiç geliri olmayan ev hanımı ve işsizler,
– Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından (Emekli Sandığı, SSK, Bağ-kur emeklileri) aldığı aylıktan başka geliri olmayan emekliler, indirimli vergi oranından (sıfır oran) faydalanacaklardır.
Yukarıdaki şartları taşıyan kişilerin, konutun bağlı bulunduğu belediyeye bir dilekçe ile beyan ve taahhütte bulunmaları yeterlidir.
Ev hanımları, emekli ve işsizlerin brüt 200 metrekarenin altında tek konutları varsa; hizmet karşılığı elde edilen ücret geliri, ticari, sınai ve mesleki faaliyet geliri, tarımsal faaliyet geliri, menkul ve gayrimenkul geliri, faiz ve temettü geliri veya benzeri bir türde bir gelirlerinin olmaması gerekmektedir.
Hiç geliri olmamanın bir istisnası mevcuttur. Buna göre; 2022 yılı içinde elde edilen ve 70.000 TL' yi geçmeyen her türlü menkul sermaye iradı gelirleri (faiz geliri, borsa kazançları, devlet tahvili gelirleri vb gibi) bu hükmün istisnası içinde değerlendirilecektir.
Engelliler, gaziler ile şehitlerin dul ve yetimlerinin vergi indiriminden yararlanabilmesi için, herhangi bir faaliyet veya gelir şartı aranmaz.
Emekli maaşı dışında başka bir geliri olmayan emekli; meskenini kiraya verip, kendisi de kirada oturması halinde, sıfır oran avantajından yararlanmaya devam edecektir. Kat irtifaklı arsa tapusu olan ev için de sıfır oranlı Emlak Vergisi avantajından faydalanılabilir. Bu avantaj için, binaya ait iskan belgesinin alınması şartı yoktur.
İndirimli vergi oranının uygulanması için, meskende bizzat oturma şartı aranmamaktadır. Ancak emeklinin kendisine ait tek mülkü; yazlık, dağ evi, yayla evi vb evler ise bu avantajdan yararlanılamaz. Kişi, o evde yılın tamamında oturuyorsa ve diğer şartları da taşıyorsa, indirimli vergi oranından faydalanabilecektir. Ayrıca tapuda mesken olarak gözüken ancak işyeri olarak kiraya verilen gayrimenkul ile ilgili olarak, sıfır oranlı Emlak Vergisi avantajı uygulanamaz.
Emekli olduktan sonra, başka bir işte çalışmaya başlayan emekli bu avantajdan yararlanamaz. Yine emeklinin 2 ayrı konutta hissesi varsa, bu 2 konut için de Emlak Vergisi ödemek zorundadır.
Sayıları milyonları bulan ve yurt dışında çalışan Türk vatandaşları mevcuttur. Yurt dışında emekli olan Türk vatandaşı, Türkiye'deki meskeni için sıfır oran avantajından yararlanamayacaktır. Çünkü Türkiye'de kurulu sosyal güvenlik kurumlarından aylık alma şartını ihlal etmektedir.
Eşi ölen emekliye, eşinden dolayı ölüm aylığı bağlanmış ise indirimli (sıfır) oranlı bina vergisi avantajından faydalanabilecektir.
Emeklinin kendi evini kiraya verip eşine, oğluna ya da kızına ait evde oturması durumunda; indirimli Emlak Vergisi imkanından yararlanılamayacaktır.
Erkek emekli ve hiçbir geliri olmadığını taahhüt eden ev hanımı eşin, birer evleri varsa; evlerden birinde ikamet edilip, diğer ev kiraya verilirse; kiraya verilen evin kira getirisi nedeni ile Emlak Vergisi ödenmesi gerekmektedir.
İşyeri, arsa ve araziye sahip olmak, bu mülklerden gelir elde edilmediği sürece sıfır oranlı Emlak Vergisi hakkından yararlanmaya engel teşkil etmez.
ÖDENEN VERGİLER GERİ ALINABİLİR
Sıfır oranlı Emlak Vergisi imkanından faydalanmak için şartları taşıdığı halde, ödeme yapanlar telaşa gerek yok. Emlak Vergisi'ne tabi konutun kayıtlı oldukları belediyelere giderek, muaf olduğunuzu bildiren muafiyet formunu doldurmanız gerekiyor.
Konutunuzun bağlı olduğu belediyeye vereceğiniz düzeltme dilekçesi ile beraber 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarında muaf olmanıza rağmen ödemiş olduğunuz vergileri iade alabilirsiniz.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN