SONER TÜRKÜM - Araç kiralama ve çeşitli şekillerde işletme faaliyeti ile iştigal eden firmaların bazen araç satışlarında uygulayacakları KDV oranı ile ilgili hatalı işlemler yaptığı ve sanki aktifte iki yılı dolduran bütün binek araç teslimlerine % 1 KDV uygulanması gerekirmiş gibi bir algı içerisinde olduğu tarafımızca tespit edilmiştir.

Katma Değer Vergisi , mükelleflerin yaptıkları işlemlerin her aşamasında, meydana getirdikleri “ Katma Değer “ üzerinden alınan bir vergidir. Alış ve giderler için ödenen KDV, yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla tahsil edilen KDV’den indirilir, kalan kısım vergi dairesine ödenir. Mal ve hizmet teslimlerinde uygulanacak KDV oranı, Kanunun 28.maddesine göre, vergiye tabi her bir işlem için % 10 olarak belirlenmiş, Bakanlar Kuruluna da bu oranı dört katına kadar artırma yada % 1’e kadar indirme yetkisi verilmiştir. Bu yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı BKK’ne ekli I sayılı listede yer alan mal ve hizmetler için % 1,II sayılı listede yer alanlar için % 8, bu listede yer almayanlar için ise %18 oranı uygulanacaktır.

Kullanılmış binek araçlar, bahsedilen I sayılı listede yer alır. Bu sebeple “ikinci el” diye tabir edilen binek araç teslimlerinde KDV oranı % 1 olarak uygulanır. Ancak I sayılı listenin 9.fıkrasına eklenen parantez içi hükme göre, Katma Değer Vergisi Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen katma değer vergisini indirim hakkı bulunan mükelleflerin,(faaliyet konuları araç kiralamak, kiraya vermek, işletmek olanlar) bu araçları tesliminde, bu Kararın 1 inci maddesinin (a) bendinde (%18) öngörülen vergi oranı uygulaması gerekir. Yani, araç kiralama yada araçların çeşitli şekillerde işletilmesi ile iştigal eden işletmelerin, kiralama ve işletme amaçlı kullandıkları binek araçları satmaları halinde, bu araçların alımında KDV ödenip ödenmediğine, ödenmişse hangi oranda ödendiğine bakılmaksızın % 18 KDV uygulanır.

Belirtilen hükümden önce, araç kiralama, ve çeşitli şekillerde işletme işi ile iştigal eden firmalar, satın aldıkları araçlarla ilgili ödedikleri KDV’yi (KDV 30/b hükmü gereğince) indirim konusu yapar, daha sonra bu araçlardan binek olanları satmaları halinde artık ikinci el araç statüsünde olmaları nedeniyle % 1 KDV hesaplarlardı. Sektörde faaliyet gösteren firmaların araç alımlarında % 18 KDV’yi indirim konusu yapıp, satış işlemlerinde % 1 KDV hesaplamaları adeta vergi üzerinden kazanç teminine ve haksız rekabete dönüşmüş idi. Maliye Bakanlığı da bu duruma son vermek maksadıyla ,bu sektörde faaliyet gösterenlerin(KDV’ yi indirim hakkı bulunanların) ikinci el binek araçları tesliminde % 18 KDV uygulamaları gerektiğine hükmetmiştir.(I sayılı listenin 9.sırasına eklenen parantez içi hüküm).

  1. Diğer taraftan,2008/13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin 2 nci maddesinde; KDV kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerin alımında yüklenilen KDV’yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31.12.2007 tarihi itibariyle aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde, bu teslimlerin % 1 oranında KDV’ye tabi tutulması kararlaştırılmıştır. Kararnamede belirlenen aktifte yada envanterde 2 yıl yer alma şartı, sadece 31.12.2007 tarihi itibariyle aktifte yada envanterde yer alan araçlarla ilgilidir ve bu hüküm sadece araç kiralama yada çeşitli şekillerde işletilmesi ile iştigal edenleri ilgilendirir. Nitekim konu ile ilgili olarak Trabzon Vergi Dairesi Başkanlığınca verilen özelgede(B.07.1.GİB.4.61.15.01-621-19-201-1) “… Ancak,ikinci el olarak satın alınan ve işletmenizde kiralama faaliyetinde kullandığınız binek otomobil niteliğindeki araçların nihai tüketicilere veya ticari işletmelere teslimi ya da işinizi terk etmeniz durumunda işletmeden çekilmesi halinde, bu araçların alımında KDV ödenip ödenmediğine, ödenmişse hangi oranda KDV ödendiğine bakılmaksızın, % 18 oranında KDV hesaplanacaktır.31.12.2007 tarihi itibariyle işletmenizin aktifinde veya envanterinde bulunan ve iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra satılan araçlara ise KDV oranı % 1 olarak uygulanacaktır.” , yine Denizli Vergi Dairesi Başkanlığınca verilen bir başka özelgede de(B.07.1.GİB.4.20.15.01-40-MUK-2010/40-39)”..Buna göre, firmanızın faaliyet konusunun araç kiralamak,kiraya vermek, işletmek olması nedeniyle, KDV Kanununu 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenmiş olduğunuz KDV’ yi indirim hakkınız bulunduğundan söz konusu araç satışında % 18 KDV oranı uygulamanız gerekmektedir.

Ancak, satışı gerçekleştirilecek olan söz konusu aracın 31.12.2007 tarihi itibariyle aktifinizde veya envanterinizde bulunması ve iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçmiş olması halinde bu aracın teslimi % 1 oranında KDV’ye tabi tutulacaktır.” Denilmiştir.

Araç kiralama ve çeşitli şekillerde işletme faaliyeti ile iştigal eden firmaların bazen araç satışlarında uygulayacakları KDV oranı ile ilgili hatalı işlemler yaptığı ve sanki aktifte iki yılı dolduran bütün binek araç teslimlerine % 1 KDV uygulanması gerekirmiş gibi bir algı içerisinde olduğu tarafımızca tespit edilmiştir. Oysa, 2008/13426 sayılı BKK’nin 2.maddesi gereğince; araç kiralama ve çeşitli şekillerde işletme faaliyeti ile iştigal edenlerin, sadece 31.12.2007 tarihinde aktiflerinde yer alan araçlardan iki yılı doldurmuş olanlara uygulanacak KDV oranının % 1 olması gerektiğini ifade etmektedir. Bu sektörlerde faaliyette bulunanların aktiflerinde iki yıl bekleyen bütün araç teslimlerinde % 1 KDV uygulamaları mümkün değildir.

Yazımız, bu sektörde faaliyet gösteren firmaların hatalı uygulamalarına son vererek, cezalı tarhiyatlarla karşılaşmalarına mani olma amacı taşımaktadır